Người lao động phải làm gì khi không được ký hợp đồng lao động và đóng BHXH?

Trả lời tư vấn:
 
Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:
 
Thứ nhất, theo quy định tại điều 16 và điều 18, Bộ luật lao động 2012 có uy định như sau:
 
“Điều 16. Hình thức hợp đồng lao động
 
1.Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này”
 
“Điều 18. Nghĩa vụ giao kết hợp đồng lao động
 
1. Trước khi nhận người lao động vào làm việc, người sử dụng lao động và người lao động phải trực tiếp giao kết hợp đồng lao động.
 
2. Trong trường hợp người lao động từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì việc giao kết hợp đồng lao động phải được sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật của người lao động.”
 
Bên cạnh đó về trách nhiệm phải đóng BHXH của công ty được quy định  tại điều 18, Luật Bảo hiểm xã hội 2006 như sau:
 
“Điều 18. Trách nhiệm của người sử dụng lao động
 
1. Người sử dụng lao động có các trách nhiệm sau đây:
 
a) Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại Điều 92 và hằng tháng trích từ tiền lương, tiền công của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 91 của Luật này để đóng cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm xã hội;
 
b) Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội của người lao động trong thời gian người lao động làm việc;
 
c) Trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động khi người đó không còn làm việc;
 
d) Lập hồ sơ để người lao động được cấp sổ, đóng và hưởng bảo hiểm xã hội;
 
đ) Trả trợ cấp bảo hiểm xã hội cho người lao động;
 
Như vậy theo các quy định trên thì khi bạn làm vệc ở công ty thì bạn với công ty phải ký HĐLĐ và công ty có nghĩa vụ phải đóng BHXH cho bạn.
 
Tuy nhiên trong trường hợp này bạn đã làm việc ở công ty được 4 năm mà không được kí hợp đồng lao động (HĐLĐ) và cũng không được đóng BHXH thì bạn có thể thực hiện như sau:

“Điều 201. Trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp lao động cá nhân của hòa giải viên lao động:

1. Tranh chấp lao động cá nhân phải thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

a) Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc tranh chấp về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

b) Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;

c) Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;

d) Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế;

đ) Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

...4. Trong trường hợp hoà giải không thành hoặc một trong hai bên không thực hiện các thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành hoặc hết thời hạn giải quyết theo quy định tại khoản 2 Điều này mà hoà giải viên lao động không tiến hành hoà giải thì mỗi bên tranh chấp có quyền yêu cầu Toà án giải quyết.”

Như vậy đối với tranh chấp về vấn đề không ký kết hợp đồng lao động thì bạn cần gửi đơn yêu cầu Hòa giải viên lao động giải quyết trước khi yêu cầu tòa án giải quyết. Còn đối với tranh chấp giữa bạn với công ty về BHXH thì bạn có thể gửi đơn yêu cầu Tòa án giải quyết.

Nếu bạn khởi kiện ra tòa án thì lúc này tòa án sẽ xem xét vào những căn cứ mà bạn đưa ra có chính xác không để đưa ra quyết định cuối cùng và lúc này nếu Tòa án chấp nhận yêu cầu của bạn thì người sử dụng lao động sẽ phải bồi thường cho bạn.

Trân trọng!
CV: Ngọc Anh – Công ty Luật Minh Gia