NSDLĐ cho NLĐ nghỉ việc trong trường hợp thay đổi cơ cấu có phải báo trước không?

1. Luật sư tư vấn về quyền lợi của người lao động khi nghỉ việc

Pháp luật hiện hành có quy định về nghĩa vụ của doanh nghiệp khi cho người lao động nghỉ vì lý do thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế. Đối với trường hợp chấm dứt trên, doanh nghiệp phải có nghĩa vụ chi trả chế độ trợ cấp mất việc làm cho người lao động.

Tuy nhiên, đối với mỗi người lao động mức chi trả là khác nhau căn cứ vào thời gian người lao động làm việc, do đó khi doanh nghiệp bạn làm việc gặp vấn đề trên và bạn chưa biết doanh nghiệp của mình có thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo quy định pháp luật không thì bạn có thể liên hệ với Luật sư của chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn.

Bạn có thể gửi yêu cầu tư vấn hoặc gọi: 1900.6169 để được giải đáp vướng mắc.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm trường hợp chúng tôi tư vấn sau đây để có thêm kiến thức pháp lý trong lĩnh vực này.

2. Nghĩa vụ của doanh nghiệp khi chấm dứt HĐLĐ vì lý do thay đổi cơ cấu, công nghệ?

Nội dung tư vấn: Xin chào luật sư. Tôi hiện làm cho 1 công ty của nước ngoài, tôi đã làm việc được 2 năm, nhưng phía công ty không ký hợp đồng lao động, cũng như không có 1 văn bản giấy tờ nào ràng buộc giữa 2 bên và trong 2 năm qua, tôi chưa vi phạm nội quy của công ty.Vừa qua công ty cho tôi nghỉ việc mà không thông báo trước, tôi làm ca đêm, sáng công ty gọi điện thông báo tối hôm đấy tôi không cần phải vô làm việc. Hôm sau tôi qua công ty và nói chuyện thì phía công ty nêu lý do không có việc nên giảm biên chế (nhưng chỉ giảm có 1 người là tôi). Vậy tôi muốn hỏi: công ty làm vậy là đúng hay sai? nếu công ty sai thì phải giải quyết như thế nào? Nếu công ty không giải quyết thì tôi phải đi đâu để được yêu cầu bảo vệ quyền lợi? Trên đây là nội dung tôi mong luật sư tư vấn giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn.Thân ái.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, vấn đề của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ vào thông tin bạn cung cấp, hai bên không ký kết hợp đồng lao động. Tuy nhiên, trên thực tế hai bên có thỏa thuận về tiền lương, thời gian làm việc,… và bạn đã làm việc thực tế cho công ty, thì vẫn được xác định là có quan hệ lao động phát sinh.

- Thứ nhất, công ty chấm dứt HĐLĐ với lý do thay đổi cơ cấu công nghệ.

Công ty nơi của bạn làm việc là công ty nước ngoài, nếu không thuộc đối tượng theo quy định tại Nghị đinh 108/2014/NĐ-CP thì không đưa vào trường hợp tinh giản biên chế, có thể xem xét đưa vào trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ theo quy định tại Điều 44 Bộ Luật lao động 2012 như sau:

“1. Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động, thì người sử dụng lao động có trách nhiệm xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 46 của Bộ luật này; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.

Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mới mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động theo quy định tại Điều 49 của Bộ luật này.

2. Trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc, thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 46 của Bộ luật này.

Trong trường hợp người sử dụng lao động không thể giải quyết được việc làm mà phải cho người lao động thôi việc thì phải trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động theo quy định tại Điều 49 của Bộ luật này.

…”.

Như vậy, nếu có căn cứ chứng minh công ty nơi bạn làm việc thay đổi cơ cấu (dẫn đến không có vị trí công việc bạn đã làm) phải cho bạn nghỉ việc, thì công ty có thể chấm dứt HĐLĐ với người lao động. Trường hợp chấm dứt HĐLĐ do thay đổi cơ cấu không có quy định về thời hạn báo trước. Tuy nhiên, bạn có quyền yêu cầu công ty chứng minh về việc thay đổi cơ cấu.

- Thứ hai, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.

+ Trường hợp công ty không có căn cứ chứng minh về vấn đề thay đổi cơ cấu công nghệ, thì công ty chỉ được chấm dứt hợp đồng lao động với bạn khi có căn cứ theo quy định tại Điều 38 Bộ Luật lao động 2012 như sau:

“1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;

…

2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước:

a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

b) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;

c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng”.

Công ty chỉ được chấm dứt hợp đồng lao động với bạn khi có một trong các căn cứ trên, đồng thời công ty phải bảo đảm về thời gian thông báo cho bạn biết trước theo quy định tại Khoản 2 Điều 38 của Luật này. Do bạn không cung cấp rõ thông tin về việc hai bên thỏa thuận về thời hạn của hợp đồng là hợp đồng lao động xác định thời hạn hay hợp đồng lao động không xác định thời hạn, nên chúng tôi không thể xác định được thời hạn báo trước.

+ Trường hợp công ty chấm dứt hợp đồng lao động với bạn mà không có một trong các căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 38 Bộ Luật lao động 2012 và không thông báo cho bạn biết trước, thì được xác định là công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Do đó, công ty sẽ phải có nghĩa vụ bồi thường cho bạn theo quy định tại Điều 42 Bộ Luật này như sau:

“1. Phải nhận người lao động trở lại làm việc theo hợp đồng lao động đã giao kết và phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày người lao động không được làm việc cộng với ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

2. Trường hợp người lao động không muốn tiếp tục làm việc, thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại khoản 1 Điều này người sử dụng lao động phải trả trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 48 của Bộ luật này.

3. Trường hợp người sử dụng lao động không muốn nhận lại người lao động và người lao động đồng ý, thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại khoản 1 Điều này và trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 48 của Bộ luật này, hai bên thỏa thuận khoản tiền bồi thường thêm nhưng ít nhất phải bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.

…

5. Trường hợp vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước”.

Theo đó, công ty phải trả tiền lương, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội trong những ngày bạn không được làm việc và ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động. Trường hợp công ty không muốn nhận bạn trở lại làm việc và bạn đồng ý, thì ngoài khoản tiền bồi thường trên, hai bên thỏa thuận khoản tiền bồi thường thêm nhưng ít nhất phải bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động, nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho bạn một khoản tiền tương ứng với tiền lương của bạn trong những ngày không báo trước.

Vì vậy nếu công ty cho bạn nghỉ việc (chấm dứt hợp đồng lao động) không có căn cứ về việc công ty thay đổi cơ cấu hoặc do công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, mà không giải quyết được những quyền lợi như trên cho bạn, thì trong trường hợp này bạn có quyền khiếu nại đến công ty. Trường hợp công ty không giải quyết khiếu nại thì bạn có quyền gửi đơn đến Phòng lao động Thương binh Xã hội nơi công ty có trụ sở hoặc khởi kiện đến Tòa án để yêu cầu giải quyết.