Tự ý đổi họ tên con không được sự đồng ý của chồng/vợ xử lý thế nào?

Lúc đó bên gia đình phía ngoại của cháu luôn được tôi chào đón khi đến thăm cháu. Khi đó, mẹ của cháu có nói nếu tôi không kết hôn lại thì sẽ để con cho tôi nuôi dưỡng, nhưng nếu tôi kết hôn lại thì mẹ cháu sẽ về dắt cháu đi. Sau 2 năm, tôi có tái hôn với người phụ nữ khác, thì như lời đã nói, vợ cũ tôi về dắt con tôi đi những để lại cho ngoại và dì (em vợ cũ) của cháu nuôi dưỡng. Mỗi khi tôi muốn đến thăm con trai tôi đều bị gia đình ngoại của cháu làm khó dễ và dì của cháu có buông lời lẻ xúc phạm tôi. Từ đó, tôi không còn đến thăm con trai tôi nữa, tôi nghĩ rồi khi lớn cháu cũng sẽ tìm về lại cội nguồn của mình, giờ mỗi lần đi thăm cháu như thế thì dễ làm xáo trộn cuộc sống của cháu hơn.  Một thời gian sau, qua tìm hiểu tôi biết được mẹ của cháu đã đưa cháu vào Tp.HCM sinh sống và cắt đứt hoàn toàn liên lạc với tôi. Đến nay, qua mạng xã hội (Facebook) tôi biết được con trai tôi đã được mẹ cháu tự ý thay đổi họ tên của cháu từ Bùi Chí A thành Nguyễn Văn A mà không có sự đồng ý của tôi.  Tôi rất mong luật sư tư vấn giúp để yêu cầu mẹ cháu phải đổi lại tên họ của con trai tôi theo tên cũ mà tôi đã đặt cho cháu. Tôi phải thực hiện thế nào theo quy định pháp luật. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của luật sư.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia,  trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo Khoản 1 Điều 26 Luật Hộ tịch 2014 quy định phạm vi thay đổi hộ tịch:

"Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự."

Các căn cứ được xác định theo Bộ luật Dân sự  quy định về quyền thay đổi họ tên như sau:

"1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau đây:

a) Theo yêu cầu của người có họ, tên mà việc sử dụng họ, tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi họ, tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi không làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ, tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;

d) Thay đổi họ cho con từ họ của cha sang họ của mẹ hoặc ngược lại;

...

2. Việc thay đổi họ, tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

3. Việc thay đổi họ, tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ, tên cũ."

Vậy theo quy định người mẹ có quyền thay đổi họ tên cho con từ họ cha sang họ mẹ. Tuy nhiên, việc bạn và vợ ly hôn không làm ảnh hưởng đến nhưng quyền cơ bản của bạn đối với đứa con. Theo khoản 1 Điều 88 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định:

"Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng..."

Ngoài ra, Khoản 2 Điều 68 Luật Hôn nhân và gia đình cũng quy định: "Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan."

Cả cha và mẹ đều có quyền và nghĩa vụ nhất định đối với đứa con ngay cả khi hôn nhân chấm dứt, trong đó có quyền đối với họ tên con chưa thành niên. Hơn nữa, việc thay đổi họ tên cho con phải xuất phát từ quyền và lợi ích hợp pháp của con bạn và việc thay đổi không được gây ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, nhân phẩm, tinh thần của người khác. Nếu người mẹ thay đổi tên họ cho con bạn với mục đích là cản trở quyền và nghĩa vụ của bạn trong việc cấp dưỡng, thăm nom, chăm sóc, chia rẽ tình cảm của con với bạn như bạn trình bày, thì việc yêu cầu đó được coi là không có lý do chính đáng và không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận. Với lý do như vậy, nếu người mẹ muốn đổi tên họ cho con thì phải vì quyền lợi của con và phải được sự đồng ý của bạn.

Mặt khác, tại Khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP Hướng dẫn Luật Hộ tịch 2014 có quy định:

"Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó."

Theo phân tích trên, vì người mẹ đổi tên họ cho con mà không có sự đồng ý của bạn, cho nên bạn có quyền yêu cầu ủy ban nhân dân cấp xã nơi con bạn đăng ký giấy khai sinh đổi lại họ tên cũ cho con, trường hợp họ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng trách nhiệm thì bạn có quyền khiếu nại theo đến chủ tịch UBND cấp xã, trường hợp vẫn không được giải quyết thì anh có quyền khiếu nại đến UBND cấp huyện để được giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn về: Tự ý đổi họ tên con không được sự đồng ý của chồng/vợ xử lý thế nào?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp.