Tội truy cập bất hợp pháp vào mạng máy tính, mạng viễn thông, thiết bị số của người khác

1. Cơ sở pháp lý

Điều 289 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định về Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác như sau:

“Điều 289. Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác

1. Người nào cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương thức khác xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác chiếm quyền điều khiển; can thiệp vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử; lấy cắp, thay đổi, hủy hoại, làm giả dữ liệu hoặc sử dụng trái phép các dịch vụ, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

d) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

đ) Đối với trạm trung chuyển internet quốc gia, hệ thống cơ sở dữ liệu tên miền và hệ thống máy chủ tên miền quốc gia;

e) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:

a) Đối với hệ thống dữ liệu thuộc bí mật nhà nước; hệ thống thông tin phục vụ quốc phòng, an ninh;

b) Đối với cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia; hệ thống thông tin điều hành lưới điện quốc gia; hệ thống thông tin tài chính, ngân hàng; hệ thống thông tin điều khiển giao thông;

c) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;

d) Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

2. Cấu thành tội phạm

- Chủ thể: 

chủ thể thường có năng lực hành vi hình sự và đat độ tuổi theo quy định của pháp luât hình sự.

- Khách thể:

Tội phạm này xâm phạm vào những quy định của nhà nước về đảm bảo an toàn mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet hoặc thiết bị số của người khác .

- Mặt khách quan:

Về hành vi: Hành vi khách quan của Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác có thể được thể hiện ở các hành vi như sau:

+ Truy nhập bất hợp pháp vào mạng máy tính, mạng internet, mạng viễn thông hoặc thiết bị số của người khác để chiếm quyền điều khiển. Thủ đoạn có thể là là vượt qua cảnh báo, mã truy cập, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc phương thức khác. Lợi dụng quyền quản trị mạng của người khác được hiểu là sử dụng trái phép quyền quản lý, vận hành, khai thác và duy trì hoạt động ổn định của hệ thống mạng và thiết bị số để thực hiện hành vi phạm tội.

+ Chiếm quyền điều khiển: đây là hành vi tước quyền quản lý, vận hành, khai thác và duy trì hoạt động ổn định hệ thống mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc thiết bị điện tử của chủ thể hợp pháp và thiết lập quyền đó cho mình.

+ Can thiệp vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử: là hành vi tác động vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử theo hướng mình muốn.

+ Lấy cắp, thay đổi, hủy hoại, làm giả dữ liệu: là hành vi thu thập dữ liêu; sửa đổi; thay thế dữ liệu; làm mất dữ liệu hoặc thêm dữ liệu giả.

+ Sử dụng trái phép các dịch vụ: là hành vi sử dụng dịch vụ mà không được cho phép.

Về hậu quả: Hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này.

- Mặt chủ quan:

Lỗi của người thực hiện hành vi xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác lỗi cố ý. Động cơ, mục đích có thể là vụ lợi hoặc động cơ mục đích khác nhưng không phải là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm.

3. Hình phạt

Điều 289 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định về Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác với 3 khung hình phạt chính và 1 khung hình phạt bổ sung:

- Khung hình phạt cơ bản được quy định là phạt tiền từ từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

- Hai khung hình phạy tăng nặng được quy định là phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm và hình phạt tù từ 07 năm đến 12 năm.

Các dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng được quy định là dấu hiệu về mức độ thiệt hại, mức độ thu lợi bất chính, tính chất quan trọng của đối tượng bị xâm nhập trái phép...

- Khung hình phạt bổ sung (có thể được áp dụng) là phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.