Vay tiền không có hợp đồng có đòi lại được không?

1. Luật sư tư vấn Luật Dân sự

Theo quy định của pháp luật hiện hành, giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Thực tế hiện nay cho thấy các giao dịch dân sự diễn ra ngày càng phổ biến, được hiện dưới nhiều hình thức như lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, tuy nhiên một số vấn đề bất cập trong giao dịch dân sự như lừa dối, chiếm đoạt tài sản,… vẫn còn tồn tại.

Do đó, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến pháp luật dân sự nói chung và giao dịch dân sự nói riêng, bạn cần tham khảo các quy định của Bộ luật dân sự 2015 hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia, luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Trường hợp bạn không có thời gian tìm hiểu hoặc không có luật sư riêng, bạn hãy liên hệ Luật Minh Gia để chúng tôi giải đáp và hướng dẫn các phương án cụ thể.

Để được hỗ trợ, tư vấn pháp lý về các vấn đề liên quan đến giao dịch dân sự bạn hãy gửi câu hỏi cho chúng tôi hoặc Gọi: 1900.6169 để được tư vấn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo tình huống chúng tôi tư vấn sau đây để có thêm kiến thức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

2. Tư vấn về giao dịch dân sự

Hỏi: Kính chào luật sư! Tôi có gọi cho văn phòng luật tư vấn về tình huống của tôi và đã được luật sư tư vấn, nay tôi thu thập được các giấy tờ sau, kính mong luật sư tư vấn cụ thể giúp tôi trong tình huống này tôi có lợi thế gì không. Tôi cho chị họ vay tiền không có thỏa thuận, nay tôi chỉ còn giữ chứng từ chuyển tiền qua ngân hàng và 3 tin nhắn, nội dung không cụ thể lắm, nên tôi xin được tư vấn. Sau khoảng thời gian này chị tôi đưa gia đình sang Lào một năm trốn nợ, vì chị tôi lừa đảo rất nhiều ngân hàng và công ty bán hàng trả góp, hiện chị tôi đã về, thay số điện thoại, facebook và sống cuộc sống bình thường, chị tôi chối bỏ mọi trách nhiệm về khoản nợ với tôi, hiện tại tôi cũng đang thu thập thông tin về việc chị tôi trong thời gian đó giả mạo hồ sơ làm thẻ tín dụng ngân hàng và mua điện thoại trả góp rồi trốn, khoảng thời gian 3 năm trước tôi đã nhận được rất nhiều cuộc điện thoại của các bên liên quan đó hỏi về thông tin của chị tôi vì chị tôi trốn không tìm được. Tôi xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Căn cứ thông tin bạn cung cấp, bạn cho chị họ vay tiền không có hợp đồng bằng văn bản nhưng dựa trên những bằng chứng bạn đang có như chứng từ chuyển tiền qua ngân hàng, tin nhắn qua lại giữa các bên thì vẫn có cơ sở để xác định giữa bạn và chị bạn đã xác lập giao dịch vay tiền bằng hành vi theo quy định tại Điều 119 Bộ luật dân sự năm 2015:

“Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.

…”

Theo đó, chị họ của bạn cần thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo quy định tại Điều 466 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:

“Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay

1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

…

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Trong trường hợp chị họ của bạn không thực hiện nghĩa vụ trả đủ số tiền đã vay của bạn cũng như các bên không thể thỏa thuận được về việc thu hồi nợ gốc và lãi thì để đảm bảo quyền lợi của mình, bạn có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chị họ cư trú theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35, điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 để buộc chị họ phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền.

Ngoài ra, dựa trên thông tin bạn đưa ra cho thấy hiện nay chị của bạn có hành vi bỏ trốn ra nước ngoài và chối bỏ mọi trách nhiệm về khoản nợ với bạn. Tuy nhiên chưa có văn bản xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc chị họ của bạn thực hiện những hành vi nêu trên có nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản của bạn hay không. Do đó, nếu có căn cứ để xác định chị họ của bạn bỏ trốn sang Lào nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản thì hành vi đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 như sau:

“Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

…”

Như vậy, nếu có dấu hiệu cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, bạn có thể trình báo với Cơ quan điều tra cấp huyện nơi bạn hoặc chị họ bạn cư trú để được giải quyết. Đồng thời, bạn có thể cung cấp các chứng từ chuyển tiền qua ngân hàng, tin nhắn, thông tin bạn thu thập về việc chị bạn trong thời gian đó giả mạo hồ sơ làm thẻ tín dụng ngân hàng và mua điện thoại trả góp… cho cơ quan điều tra để xác minh, làm rõ hành vi vi phạm.