Tư vấn về trường hợp không thực hiện đúng hợp đồng vay tài sản.

1. Tư vấn quy định của pháp luật về hợp đồng vay tài sản và quyền của cá nhân đối với hình ảnh

- Quyền và nghĩa vụ của bên vay tài sản và bên cho vay tài sản;

- Đối với hợp đồng vay có thời hạn thì nghĩa vụ của bên vay tài sản là gì?

- Nếu đến thời hạn trả nợ mà người va không trả được thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?;

- Lãi suất cho vay theo quy định của pháp luật;

- Việc tự ý đăng tải thông tin, hình ảnh của người khác bị xử lý như thế nào?

2. Tư vấn về hành vi chậm trả nợ của bên vay và hành vi tự ý đăng tải hình ảnh cá nhân của bên cho vay

Nội dung tư vấn:  Xin chào luật sư! Tôi xin nhờ luật sư tư vấn giúp tôi một việc. Tôi có vay tiền online của 2 đơn vị tài chính. Cách đây gần 5 tháng tôi có mắc bệnh phải lên ca mổ, không có khả năng thanh toán, tôi tiếp tục đăng ký vay của nhiều app cho vay khác để xoay vòng.  Mổ được 1tháng rưỡi thì tôi có thai và phải tiếp tục nghỉ ở nhà dưỡng thai, tới giờ thai đã được hơn 4 tháng, tôi vay 4.000.000 VNĐ đóng 5.776.000 VNĐ trong 1 tháng, vì bệnh nên tôi không thể thanh toán. Mỗi tháng tôi phải đóng gia hạn 1.776.000 VNĐ, tôi đã đóng được 5 tháng. Còn một bên tôi vay ngày 3 tháng 6 năm 2019 là 7.000.000 VNĐ, sau 28 ngày tôi phải trả 10.241.000 VNĐ, tôi không thể thanh toán hết nên tôi có gọi lên tổng đài xin đóng gia hạn nhưng nhân viên trực điện thoại nói phải đóng ít nhất 5.000.000 VNĐ mới được và tôi không đóng. Trễ hạn 2 ngày, nhân viên thu nợ của Ucash gọi điện cho tôi để dọa sẽ đưa hình ảnh của tôi lên kênh thu nợ, cũng như facebook, zalo bạn bè tôi. Tôi gọi lên tổng đài trình bày hoàn cảnh và xin trả gốc nhưng nói chưa hết câu thì nhân viên trực điện thoại nói có gì nói chuyện với bên thu hồi nợ rồi gác máy. Cứ trễ hạn 1 ngày tôi lại thấy số tiền phải trả tăng lên 200.000 VNĐ. Vậy bây giờ luật sư khuyên tôi phải làm sao, họ có kiện ra tòa không? Cuộc gọi của nhân viên thu nợ tôi đều có ghi âm.

Trả lời tư vấn: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp phía trên thì, hợp đồng vay tiền online giữa bạn và Ucash được xác định là hợp đồng vay tài sản có kỳ hạn với biện pháp bảo đảm là tín chấp được điều chỉnh theo Điều 463 BLDS 2015. Vì vậy, khi hợp đồng vay của bạn đến kỳ hạn thanh toán thì bạn sẽ phải có những nghĩa vụ quy định tại Điều 466 luật này.

“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

...

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.

Chính vì vậy, nếu như trong trường hợp đến hạn thanh toán mà bạn không thanh toán hết khoản nợ thì bên Ucash sẽ có quyền kiện bạn ra tòa án để tòa án buộc bạn phải thanh toán khoản vay kèm theo cả lãi suất.

Về lãi suất cho vay theo quy định của pháp luật

- Nếu bên cho vay không phải là tổ chức tín dụng

Theo quy định tại Điều 468, Bộ luật Dân sự 2015

"1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ."

Nếu trong trường hợp bên cho vay cho bạn vay với mức lãi suất vượt quá mức lãi suất theo quy định này thì phần lãi suất vượt quá đó sẽ bị vô hiệu, và nếu lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng thì bên cho vay có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Nếu bên cho vay là tổ chức tín dụng thì sẽ không áp dụng mức lãi suất này

Đối với việc đăng tải hình ảnh của người khác lên các phương tiện truyền thông mà không được cho phép

Về việc nhân viên thu nợ của Ucash gọi điện cho bạn để dọa sẽ đưa hình ảnh của bạn lên kênh thu nợ, cũng như facebook, zalo bạn bè bạn thì đây là hành động vi phạm pháp luật và vượt quá giới hạn khi đòi nợ. Tùy vào tình chất, mức độ của hành vi và mục đích mà hành động này có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Trong trường hợp bị xử lý hành chính thì hành vi sử dụng hình ảnh của bạn mà không được bạn cho phép đã vi phạm về quyền đối với hình ảnh của cá nhân theo quy định tại Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015:

“1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.”

Với hành vi này Ucash có thể đã xâm phạm về danh dự, nhân phẩm và uy tín của bạn gây thiệt hại cho bạn. Do đó, họ sẽ có trách nhiệm bồi thường thiệt hại với hành vi của mình gây ra cho bạn theo Điều 592 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm như sau:

“1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:

a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;

b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;

c) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”

Tại Mục 3 Phần II Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP Nghị quyết hướng dẫn quy định về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng có quy định như sau:

“Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm gồm có thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm; thiệt hại do danh dự, uy tín của tổ chức bị xâm phạm.

3.1. Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại bao gồm: chi phí cần thiết cho việc thu hồi ấn phẩm có nội dung xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người bị thiệt hại; chi phí cho việc thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm; tiền tàu, xe đi lại, thuê nhà trọ (nếu có) theo giá trung bình ở địa phương nơi thực hiện việc chi phí để yêu cầu cơ quan chức năng xác minh sự việc, cải chính trên các phương tiện thông tin đại chúng; chi phí tổ chức xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người bị thiệt hại và các chi phí thực tế, cần thiết khác để hạn chế, khắc phục thiệt hại (nếu có). 

3.2. Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.

a) Nếu trước khi danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm, người bị xâm phạm có thu nhập thực tế, nhưng do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm người bị xâm phạm phải thực hiện những công việc để hạn chế, khắc phục thiệt hại, nên khoản thu nhập thực tế của họ bị mất hoặc bị giảm sút, thì họ được bồi thường khoản thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút đó.

…

3.3. Khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm.

…

c) Mức bồi thường khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần cho người bị xâm phạm trước hết do các bên thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được, thì mức bồi thường khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần phải căn cứ vào mức độ tồn thất về tinh thần, nhưng tối đa không quá 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định tại thời điểm giải quyết bồi thường.”

Ngoài ra, nếu trường hợp nghiêm trọng bên Ucash có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017):

“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

…”

Trong trường hợp này, bạn có thể tiến hành việc gửi đơn khởi kiện đến cơ quan Tòa án hoặc gửi đơn tố cáo gửi đến cơ quan công an địa phương bạn để được giải quyết.

Trân trọng.