Tư vấn về quyền thừa kế, di chúc

Tư vấn về chia di sản thừa kế có di chúc.

Khi bạn có thắc mắc và liên hệ với Luật Minh gia, luật sư của chúng tôi sẽ hướng dẫn để bạn nắm được các quy định pháp luật về chia thừa kế và vấn đề về lối đi chung.

- Di chúc hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện nào? 

- Việc thay đổi, sửa đổi nội dung di chúc có hiệu lực như thế nào?

- Thời điểm mở thừa kế để yêu cầu chia di sản thừa kế. Thủ tục khai nhận di sản thừa kế. 

- Lối đi chung là gì? được xác định ra sao? trường hợp nào thì được mở lối đi chung, 

- Thủ tục khởi kiện để yêu cầu xác định lối đi chung, án phí.

Để liên hệ với chúng tôi và yêu cầu tư vấn, bạn vui lòng gửi câu hỏi hoặc Gọi: 1900.6169 , bên cạnh đó bạn có thể tìm hiểu thêm tại một số tình huống tư vấn sau đây:

Câu hỏi tư vấn: Ông bà ngoại tôi có 5 người con gồm 3 người con gái, 2 người con trai ( một người đã mất). Khoảng năm 2011 thì ông ngoại tôi đặt di chúc muốn chia mảnh đất 36x18 cho 4 người con (trừ người con đã mất). Nhưng sau đó hai người dì của tôi đã từ chối nhận quyền thừa kế vì đã có gia đình, công việc làm ăn ổn định. Phần đất trên được chia cho mẹ và cậu út của tôi tuy nhiên phần đất được chia theo chiều dọc và cậu út được phần mặt tiền còn mẹ tôi được phần đất sau nhà cậu út, nhà mẹ tôi chỉ có một lối đi cửa sau dẫn ra con hẻm, không có phần mặt tiền. Sau đó ông tôi đã lập một phần di chúc khác ghi rằng cho mẹ tôi mượn một con đường ngang 8 tấc chạy dọc nhà cậu út dẫn ra mặt tiền để làm ăn, mẹ tôi sẽ phải trả lại con đường 8 tấc này khi sang bán căn nhà, và cậu tôi có thể lấy lại khi cậu xây mới nhà lại. Sau khi ông mất thì tình cảm giữa mẹ tôi và cậu bị rạn nứt dần và có thể cậu sẽ lấy lại con đường 8 tấc, như vậy thì hai mẹ con tôi sẽ không thể làm ăn buôn bán gì được vì xung quanh đã kín mít nhà hàng xóm. Hiện tại mẹ tôi đang xem xét để xin toà chia lại quyền thừa kế cho mẹ và cậu. Bà ngoại tôi hiện tại vẫn còn và ông ngoại đã chỉ định cậu làm người thừa kế chính thức, xin hỏi trong trường hợp này thì mẹ tôi phải làm như thế nào ạ. Nếu ra toà thì mẹ tôi có được toà xem xét lại quyền thừa kế hay không?

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi nội dung tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với những thắc mắc của bạn, chúng tôi xin đưa ra ý kiến tư vấn như sau:

Dựa vào thông tin bạn cung cấp, chúng tôi không xác định được mảnh đất mà ông bạn phân chia là tài sản riêng của ông hay tài sản chung với bà ngoại. Nếu là tài sản chung thì việc ông viết di chúc định đoạt mảnh đất chỉ có hiệu lực đối với một nửa phần giá trị đất ông được hưởng. Nếu là tài sản riêng của ông thì di chúc có hiệu lực toàn phần và việc phân chia tài sản được thực hiện như di chúc.

Đồng thời, việc chia di sản thừa kế chỉ xác định bắt đầu từ thời điểm mở thừa kế - thời điểm ông mất. Tuy nhiên, việc phân chia đất ở giữa mẹ và cậu đã được tiến hành khi ông còn sống. Vì vậy, hành vi của mẹ và cậu là tự mình thực hiện di chúc khi chưa mở thừa kế. Sau khi ông mất, nếu có sự tranh chấp về chia di sản thừa kế. Mẹ bạn vẫn có thể khởi kiện để yêu cầu chia lại di sản thừa kế.

Về việc ông cho mẹ mượn con đường 8 tấc. Trong trường hợp này, cần xác định rõ ông lập một di chúc khác thay thế hoàn toàn nội dung di chúc trước hay là ông bổ sung thêm vào di chúc trước đó nội dung này. Căn cứ vào Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015 :

“1. Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.

2. Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.

3. Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.”

Nếu ông lập di chúc mới thay thế thì di chúc trước đó bị hủy bỏ. Theo đó, mẹ bạn chỉ được mượn con đường 8 tấc để làm ăn buôn bán. Còn nếu ông chỉ bổ sung nội dung vào di chúc đã lập thì phần bổ sung sẽ có hiệu lực như nhau. Như vậy, mẹ bạn vẫn được hưởng thừa kế và được sử dụng con đường 8 tấc.

Về vấn đề lối đi, theo quy định tại Điều 254 Bộ luật dân sự 2015:

"Điều 254. Quyền về lối đi qua

1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.

3. Trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Điều này mà không có đền bù."

Trong trường hợp mảnh đất nhà bạn bị bao bọc xung quanh và chỉ có con đường 8 tấc là lối đi duy nhất thì bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu cậu dành một lối đi hợp lý trên phần đất thuộc quyền sở hữu của cậu.