Tư vấn chia thừa kế là nhà khi người chết không để lại di chúc

 Câu hỏi tư vấn:  

Nhờ luật sư giải đáp giúp về về chia thừa kế khi không có di chúc như sau: Vợ chồng tôi có một căn nhà nhưng vợ tôi đã mất cách đây ba năm. Nay tôi muốn bán nhà để chia đều cho các con thì năm người đã lập gia đình và ở riêng đồng ý nhưng còn đứa thứ ba (còn độc thân) và vẫn sống chung nhà với tôi không đồng ý. Tôi phải làm sao?

Nội dung tư vấn: 

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Xét về mặt tình cảm, bạn nên thỏa thuận thống nhất với các con về việc bán nhà và chia đều cho các con. Tránh xảy ra sự tranh chấp, mâu thuẫn trong gia đình, đồng thời hạn chế việc kiện tụng ra tòa sẽ làm ảnh hưởng tới tình cảm mọi người, tốn kém chi phí. Nếu gia đình bạn không thống nhất được thì bạn có thể dựa vào quy định pháp luật để giải quyết.

Theo thông tin bạn cung cấp, vợ chồng bạn có khối tài sản chung là một căn nhà. Đến nay, vợ bạn đã mất được 03 năm và bạn muốn bán căn nhà này để chia cho các con nhưng người con thứ ba (đang sinh sống tại căn nhà này) không đồng ý. 

Đối chiếu theo quy định tại Khoản 2 Điều 66 Luật Đất đai 2014 như sau: 

“2. Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.”

Như vậy, vì căn nhà là tài sản chung của vợ chồng bạn. Do đó, ½ giá trị căn nhà được xác định là tài sản của bạn, phần còn lại được xác định là di sản thừa kế của vợ bạn. Khi vợ bạn mất không để lại di chúc, di sản được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất, mỗi người được hưởng phần di sản bằng nhau. 

Cụ thể, theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất của vợ bạn bao gồm: Cha mẹ của vợ bạn (nếu còn sống), bạn và năm người con. 

Nếu vấn đề bất đồng giữa các con trong gia đình bạn là về vấn đề tài sản thì bạn có thể cung cấp thông tin về việc chia tài sản theo quy định của pháp luật để con bạn rõ hơn về việc con bạn không đồng ý hay đồng ý bán căn nhà thì tài sản sẽ chia như thế nào. 

Nếu đưa vụ việc ra pháp luật, con bạn chỉ được hưởng một phần tài sản từ vợ của bạn. Cụ thể, đó là ½ giá trị của căn nhà chia đều cho bạn và những đồng thừa kế khác (nêu trên). Trong trường hợp này, thông thường, Tòa án sẽ giao căn nhà cho bạn và bạn sẽ phải thanh toán giá trị suất thừa kế cho những người thừa kế khác. Khi đó, bạn sẽ có toàn quyền định đoạt việc bán căn nhà này. Bởi lẽ, khi chia thừa kế, bạn có phần quyền sở hữu nhiều hơn đối với căn nhà nhà này so với những người thừa kế khác. 

Nếu con bạn đồng ý với việc bạn bán căn nhà và chia đều cho các con thì tài sản của con bạn được hưởng sẽ nhiều hơn vì trong đó đã bao gồm cả phần tài sản riêng của bạn là ½ giá trị căn nhà.

Nếu bất đồng trong gia đình bạn không phải là vấn đề tài sản mà là vấn đề khác ví dụ như: con bạn muốn giữ lại căn nhà để thờ cúng, hay về mặt tình cảm đó là nơi gia đình bạn sinh sống, có sự gắn bó, không nỡ rời xa…. Thì chúng tôi nghĩ gia đình bạn có thể thỏa thuận trên tình thần về mặt tình cảm sao cho tình cảm các thành viên trong gia đình không bị ảnh hưởng để đưa ra hướng giải quyết tốt nhất.

Trân trọng