Thừa kế theo pháp luật và điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng

Trong sổ hộ khẩu thì chỉ có tên em và mẹ, nhưng bố mẹ em cũng đã ký giấy đăng ký kết hôn, người đứng tên sổ đỏ ở Bắc Ninh này là mẹ em. Anh/chị cho em hỏi là ví dụ sau này mẹ em không có di chúc gì là chuyển nhà ở Bắc Ninh cho ai, thì ai sẽ là người thừa kế ạ? Hiện tại bố em có lương hưu ở trên Lạng Sơn, giả sử sau này bố em mất thì mẹ em có được hưởng trợ cấp lương hưu đấy không ạ?

Trả lời tư vấn: Luật Minh Gia cảm ơn câu hỏi và đề nghị tư vấn của bạn. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

*Trước hết là vấn đề ai sẽ là người thừa kế: Trường hợp sau này mẹ bạn mất không có di chúc thì theo quy định của pháp luật hiện hành trong trường hợp người chết không để lại di chúc thì di sản sẽ được chia theo pháp luật. Khi chia di sản theo pháp luật, người thừa kế theo pháp luật sẽ hưởng thừa kế theo hàng thừa kế. Cụ thể hàng thừa kế được quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."

Trong trường hợp này, vì hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn vẫn còn hai người đó là bạn và bố bạn nên bạn và bố bạn sẽ được hưởng phần di sản mẹ bạn để lại.

Thứ hai, về vấn đề hưởng trợ cấp sau khi bố bạn chết (chế độ tử tuất): Theo trình bày của bạn, vì bố bạn đang được hưởng lương hưu nên theo quy định của pháp luật hiện hành, khi bố bạn mất thân nhân sẽ được hưởng chế độ tử tuất, bao gồm: trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất theo quy định tại Luật bảo hiểm xã hội 2014. Về trợ cấp mai táng, tại Điều 66 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

"1. Những người sau đây khi chết thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng:

a) Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 2 của Luật này đang đóng bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên;

b) Người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc chết trong thời gian điều trị do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

c) Người đang hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

2. Trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người quy định tại khoản 1 Điều này chết.

3. Người quy định tại khoản 1 Điều này bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng quy định tại khoản 2 Điều này.

Đối chiếu với Điểm c Khoản 1 trên, thân nhân sẽ được nhận trợ cấp mai táng phíbằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng bố bạn mất.

Về trợ cấp tuất thì tùy theo điều kiện, đối tượng hưởng mà gia đình bạn có thể được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần như sau :

"1. Những người quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 66 của Luật này thuộc một trong các trường hợp sau đây khi chết thì thân nhân được hưởng tiền tuất hằng tháng:

a) Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần;

b) Đang hưởng lương hưu;

c) Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

d) Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61 % trở lên.

....

b) Trong thời hạn 04 tháng trước hoặc sau thời điểm thân nhân quy định tại điểm a khoản 2 Điều này hết thời hạn hưởng trợ cấp theo quy định thì thân nhân có nguyện vọng phải nộp đơn đề nghị.

Điều 69 Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất một lần

"Những người quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 66 của Luật này thuộc một trong các trường hợp sau đây khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần:

1. Người lao động chết không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 67 của Luật này;

....

4. Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân quy định tại khoản 6 Điều 3 của Luật này thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế."

Đối chiếu với quy định trên, bạn có thể căn cứ vào trường hợp của mẹ bạn để xác định chế độ trợ cấp tuất.

Trân trọng