Thủ tục lập di chúc và thừa hưởng di sản theo di chúc được quy định như thế nào?

Nội dung yêu cầu tư vấn: Thưa luật sư, tôi có một sổ tiết kiệm trong ngân hàng và một tài khoản ATM.Để phòng tránh trường hợp tôi bị đột tử hay gặp bất trắc mà qua đời, tôi muốn làm di chúc để lại sổ tiết kiệm và tài khoản ATM này cho mẹ và em trai tôi. Xin luật sư vui lòng tư vấn cho tôi cụ thể về thủ tục làm và nhận di chúc

.1. Nếu là di chúc có công chứng thì tôi có thể không công chứng tại địa phương mà ở những nơi khác được hay không? Và những giấy tờ thủ tục cần để làm di chúc là gì?

2. Sau khi có di chúc rồi thì ngân hàng có còn yêu cầu người thừa hưởng di chúc cung cấp mật khẩu của tài khoản ATM nữa hay không?

3. Thủ tục thực hiện di chúc khi tôi qua đời đối với việc thừa kế này như thế nào?

Xin cảm ơn luật sư.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về thủ tục lập di chúc.

Căn cứ tại Điều 609 Bộ Luật Dân sự năm 2015 quy định:

“Điều 609. Quyền thừa kế

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật”.

Theo đó, anh có quyền được lập di chúc để định đoạt tài sản của mình. Thủ tục lập di chúc có công chứng sẽ được thực hiện theo Điều 635 Bộ Luật Dân sự năm 2015, cụ thể:

“Điều 636. Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã

Việc lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã phải tuân theo thủ tục sau đây:

1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.

2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng”.

Theo quy định trên thì bạn có thể công chứng hoặc chứng thực di chúc tại Văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã. Đồng thời, việc công chứng di chúc này không bị giới hạn bởi địa giới hành chính. Do vậy, bạn cũng có thể công chứng tại Văn phòng công chứng các địa phương khác không phải nơi mình đang cư trú (nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc nơi đăng ký tạm trú). Để thực hiện lập di chúc thì bạn phải thực hiện theo trình tự, thủ tục sau:

Bước 1: Bạn cần chuẩn bị hồ sơ để công chứng, bao gồm

- Phiếu yêu cầu công chứng, trong đó có họ tên, địa chỉ người yêu cầu công chứng, nội dung cần công chứng, danh sách giấy tờ gửi kèm theo.

- Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng (bản sao chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân).

- Bản sao (có chứng thực) các giấy tờ xác định tài sản được để lại theo di chúc là tài sản hợp pháp của bạn như: sổ tiết kiệm, giấy tờ chứng minh bạn là chủ sở hữu của tài khoản Ngân hàng.

Bước 2: Trường hợp bạn lựa chọn hình thức công chứng thì bạn cần nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứng. Bạn phải thực hiện việc tuyên bố nội dung của di chứng trước công chứng viên. Công chứng viên sẽ ghi chép lại nội dung mà bạn tuyên bố.  Sau đó, bạn phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của bạn. Công chứng viên sẽ ký xác nhận và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng vào bản di chúc.

Thứ hai, về thủ tục hưởng di sản thừa kế.

Trường hợp sau khi bạn chết, những người được thừa kế theo di chúc sẽ phải thực hiện thủ khai nhận di sản thừa kế tại Văn phòng công chứng. Hồ sơ thực hiện thủ tục này bao gồm:

- Di chúc;

- Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu;

- Giấy chứng tử của bạn;

- CMND (hoặc thẻ căn cước công dân) của mẹ và em trai bạn;

- Giấy tờ về sổ tiết kiệm và tài khoản ngân hàng.

Sau khi tiếp nhận hố sơ, cơ quan công chứng niêm yết công khai. Sau 15 ngày niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì cơ quan công chứng thực hiện thủ tục chứng nhân văn bản khai nhận di sản thừa kế này. Nếu trường hợp di chúc của bạn không thể hiện rõ ràng phần mẹ bạn và em trai bạn được hưởng thì họ có thể lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế có công chứng tại văn phòng công chứng.

Trường hợp này, mẹ và em trai bạn không cần cung cấp mật khẩu thể ATM. Để hưởng di sản họ phải mang các văn bản trên và di chúc của bạn cùng giấy tờ nhân thân của họ  đến ngân hàng để tiến hành tiếp nhận phần di sản trên.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Trần Thị Thìn - Luật Minh Gia