Quyền sở hữu nhà xây trên đất không phải của mình

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo như thông tin bạn cung cấp thì hiện nay, mảnh đất đang do gia đình bạn sử dụng và đã tiến hành xây cất nhà trên mảnh đất đó. Trước kia khi cho bạn mảnh đất này, mẹ bạn có làm thủ tục cho tặng và sang tên mảnh đất đó cho bạn. Nếu như trong trường hợp mẹ bạn tiến hành thủ tục tặng cho mảnh đất này cho bạn, có công chứng hoặc chứng thực thì mảnh đất này hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của bạn. Việc bạn xây dựng nhà ở trên đó là hoàn toàn hợp pháp và anh chị em bạn không có bất cứ quyền lợi và nghĩa vụ gì liên quan đến việc này.

Trường hợp mẹ bạn tiến hành thủ tục cho tặng mảnh đất sang cho bạn nhưng chưa được công chứng hoặc chứng thực thì mảnh đất hiện tại vẫn thuộc quyền sở hữu, sử dụng và định đoạt của mẹ bạn vì hợp đồng tặng cho này vô hiệu. Bạn xây nhà trên đó thì quyền sở hữu, sử dụng và định đoạt căn nhà được xác định là của bạn. Tuy nhiên, bạn cần chứng minh về việc này xây dựng căn nhà này hoàn toàn do bạn tạo dựng nên.

Như vậy, nếu đây là tài sản của bạn thì 6 anh chị em của bạn không có quyền đối với mảnh đất và căn nhà này. Còn trường hợp mảnh đất là tài sản của mẹ bạn thì mẹ bạn mới là người có quyền yêu cầu bạn trả lại phần tài sản này. Sáu người con còn lại chỉ có quyền đối với mảnh đất này nếu mẹ bạn mất không để lại di chúc. Khi đó mảnh đất sẽ được chia thừa kế cho các con và theo đúng quy định của pháp luật về hàng thừa kế. Cụ thể Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, nếu mẹ bạn mất không để lại di chúc thì di sản của mẹ bạn sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất, tức là: ông, bà ngoại bạn (nếu có), bố bạn và 6 người con mỗi người được hưởng một phần di sản bằng nhau.

Trân trọng