Người thừa kế không ký biên bản phân chia làm thế nào?

1. Quy định của pháp luật về người thừa kế không ký biên bản phân chia di sản thừa kế

Khi người có di sản chết có để lại di chúc thì di sản thừa kế được phân chia theo di chúc, hoặc người được thừa kế di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc được quyền yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Trong trường hợp người có di sản mất không để lại di chúc những người thuộc hàng thừa kế được quyền yêu cầu chia di sản thừa kế, di sản thừa kế sẽ phân chia theo quy định của pháp luật. Khi phân chia di sản thừa kế, trong trường hợp một người chết không để lại di chúc, các đồng thừa kế sẽ tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế và tiến hành thủ tục thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Nếu một người không ký biên bản phân chia di sản thừa kế thì khi có một người không đồng ý có thể thực hiện theo các cách dưới đây:

Hòa giải, thương lượng là cách nhiều người lựa chọn để giải quyết tranh chấp. Cách này giúp các bên tiết kiệm thời gian, chi phí, giúp bảo vệ tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. Tuy nhiên, việc hòa giải, thương lượng gặp khó khăn khi các chủ thể trong gia đình là những người lao động, ít hiểu biết về pháp luật.

Trong trường hợp các bên không hòa giải, thương lượng được với nhau thì giải quyết tranh chấp tại Tòa án là phương án tối ưu nhất. Các đồng thừa kế có thể gửi yêu cầu khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có di sản thừa kế theo Điều 35, Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.  Trong trường hợp này, tòa án sẽ căn cứ vào di sản thừa kế, quy định về chia thừa kế, di chúc của người để lại di sản, sự thỏa thuận của các đồng thừa kế để đưa ra quyết định phân chia di sản thừa kế.

2. Tư vấn về vấn đề người thừa kế không ký biên bản phân chia thì làm thế nào?

Nội dung tư vấn: Do bố tôi mất sớm nên năm 2007, bà nội tôi có cho gia đình tôi một phần diện tích đất (trong khuôn viên đất của bà) để chúng tôi xây nhà. Năm 2017, bà tôi mất và không để lại di chúc nên gia đình chúng tôi vẫn không có sổ đỏ. Chúng tôi đã yêu cầu người bác cả (hiện đang cầm sổ đỏ của bà) làm biên bản họp gia đình để chúng tôi làm thủ tục cấp sổ đỏ. Tuy nhiên, người bác vẫn gây khó khăn và không thực hiện. Vậy chúng tôi có thể đơn phương xin cấp sổ đỏ được không? Chúng tôi cần có những giấy tờ gì khi thực hiện? Việc làm của người bác cả kia có hợp pháp luật hay không? Tôi xin cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, Luật Minh Gia tư vấn như sau:

Theo quy định của Bộ luật dân sự thì bà bạn mất không để lại di chúc nên tài sản của bà bạn sau khi mất sẽ chia theo quy định của pháp luật. Theo thông tin bạn đưa ra thì bố bạn đã mất trước bà bạn nên, bạn và các con còn lại của bố bạn sẽ được hưởng thừa kế thế vị phần tài sản mà bố bạn được hưởng nếu còn sống. Điều 652 Bộ luật dân sự 2015 quy định thừa kế thế vị như sau:

“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Trong trường hợp của bạn, bạn không thể tiến hành thủ tục xin cấp sổ đỏ nếu bác bạn không kí vào biên bản thỏa thuận phân chia tài sản hoặc chưa có quyết định, bản án giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế.

Nếu bác bạn cố tình gấy khó khăn, không chịu thỏa thuận thì bạn có thể nôp đơn yêu cầu Tòa án chia di sản thừa kế. Lúc này, bạn và các anh chị e ruột của bạn sẽ được hưởng thừa kế thế vị từ suất thừa kế của bố bạn theo quy định của Bộ luật dân sự.  Sau khi có quyết định có hiệu lực của Tòa án về việc giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất thì bạn thực hiện thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất bao gồm:

+ Di chúc, biên bản phân chia thừa kế; bản án, quyết định giải quyết tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất của Toà án nhân dân đã có hiệu lực pháp luật;

+ Đơn đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

+   Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất (nếu có) theo quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013.

+ Một số loại giấy tờ khác theo quy định của pháp luật.