Người chung hộ khẩu có quyền yêu cầu hưởng thừa kế theo pháp luật không?

1. Luật sư tư vấn Dân sự - Cư trú

Sổ hộ khẩu được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi cư trú của công dân. Thực tế hiện nay cho thấy nhiều người còn nhầm lẫn khi xác định người có tên trên sổ hộ khẩu đương nhiên được thừa kế di sản của nhau. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình cảm của các thành viên trong hộ khẩu khi phát sinh tranh chấp về thừa kế.

Vì vậy, các bên cần tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật hoặc tham khảo ý kiến luật sư chuyên môn để giải đáp những vướng mắc của mình. Trong trường hợp bạn không có thời gian tìm hiểu hoặc không có luật sư riêng, bạn hãy liên hệ Luật Minh Gia để chúng tôi giải đáp và hướng dẫn các phương án cụ thể.

Để được hỗ trợ, tư vấn pháp lý về các vấn đề liên quan đến thừa kế, sổ hộ khẩu, bạn hãy gửi câu hỏi cho chúng tôi để được tư vấn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo tình huống chúng tôi tư vấn sau đây để có thêm kiến thức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

2. Tư vấn trường hợp người có tên trên sổ hộ khẩu có quyền hưởng di sản của nhau không?

Hỏi:

Chào Luật sư! Tôi đang đứng tên sổ hộ khẩu của gia đình đồng thời là chủ sở hữu nhà đất. Vài năm trước tôi có cho 1 người nhập hộ khẩu ghép vào nhà tôi. Tôi có 2 việc chính muốn nhờ Luật sư tư vấn giúp:

1) Nay tôi muốn đơn phương cắt hộ khẩu ghép của người này thì có được hay không? (Người này có nơi ở ổn định và thường trú tại đó nhưng không chịu chuyển khẩu đi)

2) Trong hộ khẩu chính của tôi hiện có 3 thành viên. Nếu người trong hộ ghép nhất quyết không chịu chuyển khẩu đi thì sau khi tôi mất, quyền sở hữu nhà đất có chia đều cho tất cả thành viên (bao gồm cả người trong hộ khẩu ghép) hay không? Người trong hộ ghép có quyền kiện tụng đòi quyền sở hữu tài sản với những thành viên trong gia đình tôi hay không? Xin cảm ơn luật sư.

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề đơn phương tách sổ hộ khẩu

Luật cư trú 2006, sửa đổi, bổ sung năm 2013 quy định về tách hộ khẩu như sau:

“Điều 27. Tách sổ hộ khẩu

1. Trường hợp có cùng một chỗ ở hợp pháp được tách sổ hộ khẩu bao gồm:

a) Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có nhu cầu tách sổ hộ khẩu;

b) Người đã nhập vào sổ hộ khẩu quy định tại khoản 3 Điều 25 và khoản 2 Điều 26 của Luật này mà được chủ hộ đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.

2. Khi tách sổ hộ khẩu, người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; ý kiến đồng ý bằng văn bản của chủ hộ nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

3. Trong thời hạn bảy ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải trả kết quả giải quyết việc tách sổ hộ khẩu; trường hợp không giải quyết việc tách sổ hộ khẩu thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.”.

Theo đó thì việc tách sổ hộ khẩu do người có nhu cầu tách thực hiện, chủ hộ không có quyền đơn phương thực hiện các thủ tục để tách khẩu cho người khác nếu không có sự đồng ý của họ.

Tuy nhiên, khoản 1 Điều 23 Luật Cư trú cũng quy định: “Người đã đăng ký thường trú mà thay đổi chỗ ở hợp pháp, khi chuyển đến chỗ ở hợp pháp mới nếu có đủ điều kiện đăng ký thường trú thì trong thời hạn mười hai tháng có trách nhiệm làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú.”.

Theo thông tin mà anh cung cấp, thì khi người này chuyển đi nơi khác mà đủ điều kiện để đăng ký thường trú thì trong thời hạn 12 tháng, họ có trách nhiệm đi tách khẩu và đăng ký thường trú tại nơi cư trú mới.

Thứ hai, về quyền sở hữu tài sản

Cần nhấn mạnh với anh rằng, quyền sở hữu tài sản của các thành viên trong gia đình hoàn toàn độc lập với những người có tên trong sổ hộ khẩu.

Sau khi anh mất, tài sản của anh sẽ được định đoạt theo hai cách: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.

Nếu trước khi mất, anh để lại di chúc, định đoạt về tài sản của mình thì sau khi mất, khối di sản thuộc quyền sở hữu của anh sẽ được chia theo di chúc.

Nếu anh mất mà không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật.

Những người thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”.

Theo đó, căn cứ xác định người thừa kế theo pháp luật là quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng chứ không phải căn cứ vào nơi thường trú.

Như vậy, người được ghép hộ khẩu vào hộ khẩu của anh không có quyền đối với di sản thừa kế của anh theo pháp luật nếu họ không có quan hệ nuôi dưỡng, quan hệ huyết thống với anh.

Trên đây là nội dung tư vấn về: Người chung hộ khẩu có quyền yêu cầu hưởng thừa kế theo pháp luật không? Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn liên hệ luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp.