Mâu thuẫn gia đình, bố mẹ đòi lại quyền sử dụng đất đã cho con

Nhà Bác trai tôi có 2 người con, một trai và một gái. Khi tuổi già sức yếu hai bác quyết định trao trao toàn bộ diện tích nhà đất cho người con trai. Để thực hiện ước nguyện của mình, hai bác đã đến phòng công chứng của thành phố làm hợp đồng tặng cho nhà đất vào ngày 10/09/2009( mảnh đất này đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), với điều kiện vợ chồng con trai phải có nghĩa vụ chăm sóc phụng dưỡng cho hai bác khi về già.
Sau khi được tặng cho, vợ chồng anh con trai đã phá ngôi nhà cũ và xây lại ngôi nhà mới. Thời gian đầu tình hình sống chung rất là tốt, nhưng càng về sau mâu thuẫn càng nhiều đến mức không thể tiếp tục sống nên hai bác đã làm đơn khỏi kiện đòi lại nhà đất. Tôi muốn hỏi là việc làm của hai bác nhà tôi đúng hay sai? và cơ quan nào có thẩm quyền để giải quyết vụ việc này? và chúng tôi phải làm như thế nào mới được coi là đúng pháp luật?

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn về cho Công ty Luật Minh Gia. Theo như nội dung bạn đã trình bày, chúng tôi hiểu rằng bác của bạn đã làm hợp đồng tặng cho con trai mảnh đất với điều kiện vợ chồng con trai bác có nghĩa vụ chăm sóc phụng dưỡng hai bác khi về già. Và hợp đồng tặng cho đất đã được công chứng chứng thực. Hiện nay do mẫu thuẫn gia đình nên bác của bạn muốn kiện đồi lại tài sản đã cho con trai. Vấn đề này đã được quy định tại Điều 470 Bộ luật dân sự năm 2005 như sau:

"1. Bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ dân sự trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

2. Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện.

3. Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại”.

Căn cứ theo quy định tại điều này thì việc bác của bạn tặng cho đất với yêu cầu chăm sóc bố mẹ lúc về già là một hợp đồng tặng cho có điều kiện và điều kiện này không bị coi là trái pháp luật, đạo đức xã hội. Nghĩa vụ chăm sóc bố mẹ là nghĩa vụ được thực hiện sau khi tặng cho tài sản. Do đó trong trường hợp này nếu con trai của hai bác đã vi phạm việc thực hiện nghĩa vụ này thì hai bác hoàn toàn có quyền đòi lại tài sản đã tặng cho.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng, mâu thuẫn giữa bác của bạn và con trai của họ không đồng nghĩa với việc con trai của bác bạn đã vi phạm việc thực hiện nghĩa vụ vợ chồng.

Tại khoản 2 Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nghĩa vụ của con đối với cha mẹ là:

“Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình”.

Về nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ tại khoản 2 Điều 71 quy định như sau:

“2. Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ”.

Căn cứ vào tình trạng mâu thuẫn trong gia đình của bác bạn, bạn có thể xem xét con trai của bác trên thực tế có vi phạm nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ hay không, trong trường hợp con trai của các có vi phạm thì bác có quyền đòi lại đất đã tặng cho con trai.

Về thẩm quyền giải quyết: Việc kiện đòi lại tài sản trong trường hợp này là vụ án dân sự do đó bác của bạn có thể làm đơn khởi kiện đòi lại tài sản tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản đó.

Trong trường hợp kiện đòi lại tài sản bác của bạn cần chuẩn bị đầy đủ chứng cứ để chứng minh việc con trai của bác đã vi phạm nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ và chứng minh hợp đồng tặng cho giữa hai bác với con trai là loại hợp đồng tặng cho có điều kiện. Trong trường hợp hợp đồng không ghi rõ về nghĩa vụ của con trai bác thì cần các bằng chứng khác chứng minh nghĩa vụ nuôi dưỡng cha mẹ là điều kiện của hợp đồng tặng cho.Trên cơ sở các chứng cứ đã được đưa ra, Tòa án sẽ xem xét và ra quyết định hợp lý.

Trân trọng