Có được hủy thỏa thuận phân chia di sản thừa kế khi chưa công chứng

Đến nay em tôi có kế hoạch vào Nam sinh sống nhưng lại muốn làm giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên chú ấy, khi chú ấy làm đơn đề nghị chính quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) có đưa cho các chị em chúng tôi ký xác nhận, trong lúc bức xúc tôi đã ký vào đơn ngày 04/3/2017 nhưng đến nay tôi lại không muốn để chú ấy đứng tên trên GCNQSDĐ mà muốn cả 5 chị em chúng tôi đứng tên (tôi là con trưởng). Không phải muốn tranh chấp tài sản nhưng nguyện vọng của tôi khi nào có điều kiện tôi sẽ xây dựng một gian nhà thờ để thờ cúng bố mẹ tôi cũng là nơi để anh em con cháu đi về sum họp. Vậy tôi viết thư này kính nhờ công ty tư vấn giúp:

1. Theo quy định của pháp luật về thừa kế cả năm chị em chúng tôi đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được không ?

Các con dâu và cháu nội có được hưởng quyền thừa kế không ?

 2. Chúng tôi đã ký vào đơn xác nhận để chú ấy làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì rút lại có được không ? ( thủ tục vẫn đang tiến hành).

Rất mong được sự quan tâm tư vấn của Công ty.  

Tôi xin trân trọng cảm ơn !

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

1. Quy định của pháp luật về thừa kế cả năm chị em bạn có quyền hưởng di sản không ? Con dâu và cháu nội có được hưởng quyền thừa kế không ?

Do bố mẹ của bạn khi mất không để lại di chúc, do đó trường hợp này sẽ chia thừa kế theo pháp luật. Khoản 1 Điều 650 của Bộ luật dân sự 2015 quy định cụ thể như sau:

"Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật.

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Gia đình bạn có năm chị em, những người này sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Điều 651 Bộ luật dân sự quy định:

"Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, năm chị em bạn sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất vì là con của bố mẹ. Năm chị em ai cũng đều có quyền được hưởng phần di sản mà bố mẹ bạn để lại, mỗi người sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Không phân biệt con trưởng con thứ, con sống chung với bố mẹ. Những người ở hàng thừa kế sau, trường hợp này là cháu nội (thuộc hàng thừa kế thứ hai) chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Còn con dâu sẽ không có quyền hưởng thừa kế.

2. Năm chị em bạn có quyền đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được không ?

Năm chị em bạn có quyền sở hữu đối với phần di sản mà bố mẹ bạn để lại căn cứ theo Điều 234 Bộ luật dân sự 2015

"Điều 234. Xác lập quyền sở hữu do được thừa kế

Người thừa kế được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản thừa kế theo quy định tại Phần thứ tư của Bộ luật này.”

Theo quy định tại khoản 2 Điều 98 Luật đất đai 2013:

“2. Thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải ghi đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất, người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và cấp cho mỗi người 01 Giấy chứng nhận; trường hợp các chủ sử dụng, chủ sở hữu có yêu cầu thì cấp chung một Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện.”

Như vậy, mảnh đất mà bố mẹ bạn để lại, 5 chị em bạn đều có quyền sử dụng đất, do đó trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải ghi đây đủ tên của 5 chị em bạn và cấp cho mỗi người 1 bản.

3. Năm chị em đã ký vào đơn xác nhận để người em làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì rút lại đơn có được không ?

Trường hợp này nếu đã có chứng thực của Ủy ban nhân dân xã hoặc có công chứng của phòng công chứng thì bạn không có quyền rút lại đơn nữa, người em sẽ đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, nếu chứng minh được tại thời điểm ký xác nhận của 4 chị em có dấu hiệu của sự cưỡng ép, lừa dối,...không xuất phát từ sự tự nguyện của các thành viên thì việc yêu cầu hủy giấy xác nhận vẫn có thể tiến hành được.

Trường hợp nếu như chưa có chứng thực, công chứng thì 4 chị em bạn có quyền yêu cầu hủy bỏ đơn xác nhận đó.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!
CV Ngô Việt Hoàng - Công ty Luật Minh Gia