Hủy hợp đồng trong trường hợp một bên vi phạm nghĩa vụ

1. Luật sư tư vấn về hợp đồng dân sự

Hợp đồng dân sự là một trong các căn cứ hợp pháp, phổ biến, thông dụng làm phát sinh các hậu quả pháp lý với các đặc trưng của quan hệ pháp luật dân sự, trong đó, quyền tự định đoạt của các chủ thể tham gia quan hệ được thể hiện đầy đủ nhất.

Theo quy định bộ luật dân sự một bên trong hợp đồng có quyền hủy bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại trong các trường hợp như: Bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên đã thỏa thuận; bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng; Và các trường hợp khác do luật quy định.

Nếu bạn đang gặp phải vướng mắc liên quan đến hợp đồng dân sự, bạn cần tham khảo các quy định pháp luật về dân sự hoặc ý kiến của luật sư có chuyên môn. Trong trường hợp bạn không có thời gian tìm hiểu hoặc không có luật sư riêng, bạn hãy liên hệ Luật Minh Gia để chúng tôi giải đáp và hướng dẫn cụ thể.

Để được hỗ trợ, tư vấn pháp lý về các vấn đề liên quan đến hợp đồng dân sự, bạn hãy gửi câu hỏi cho chúng tôi hoặc Gọi: 1900.6169, để được tư vấn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm tình huống mà Luật Minh Gia tư vấn dưới đây để có thêm kiến thức về pháp luật.

2. Hủy hợp đồng trong trường hợp một bên vi phạm nghĩa vụ hợp đồng

Nội dung tư vấn: Kính mong quý luật sư của công ty tư vấn cho gia đình tôi về trường hợp như sau: hiện tai gia đình tôi có làm hợp đồng bán đất cho một công ty bất động sản, hai bên đã thống nhất sẽ thanh toán tiền chia ra làm 4 lần. Gia đình tôi đã nhận tiền lần 1 và lần 2. Nhưng khi tới ngày thanh toán lần 3 thì bên phía công ty lại không chịu thanh toán ngay và xin bên gia đình tôi thêm một tháng nữa trong khi gia đình tôi lại cần tiền để thanh toán hợp đồng mua nhà ở. Nếu chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến gia đình tôi. Trong trường hợp này tôi xin hủy hợp đồng bán đất đã nêu trên, thủ tục hủy như thế nào, sổ tiền gia đình tôi đã nhận 2 lần trước giải quyết ra sao. Trong thời gian chờ đợi quý luật tư vấn, tôi và gia đình xin chân thành biết ơn.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Điều 423 BLDS 2015 quy định về căn cứ để hủy bỏ hợp đồng như sau:

“Điều 423. Hủy bỏ hợp đồng

1. Một bên có quyền hủy bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại trong trường hợp sau đây:

a) Bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên đã thỏa thuận;

b) Bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng;

c) Trường hợp khác do luật quy định.

2. Vi phạm nghiêm trọng là việc không thực hiện đúng nghĩa vụ của một bên đến mức làm cho bên kia không đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng.

3. Bên hủy bỏ hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết về việc hủy bỏ, nếu không thông báo mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.”

Hủy bỏ hợp đồng được thực hiện theo ý chí của các bên tham gia giao kết hợp đồng, bên hủy bỏ hợp đồng nếu có căn cứ theo quy định tại Điều 423 BLDS 2015 thì khi hủy bỏ hợp đồng sẽ không phải bồi thường thiệt hại. Như vậy trường hợp nếu trong hợp đồng giữa bạn với công ty bất động sản có điều khoản về việc không giao tiền đúng hạn là điều kiện để hủy bỏ hợp đồng, hoặc việc không giao tiền này là vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng làm cho gia đình bạn không đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng (ở đây là việc chuyển quyền sử dụng đất và nhận được khoản tiền thanh toán) thì khi hủy bỏ hợp đồng, gia đình bạn không cần bồi thường thiệt hại nhưng gia đình bạn sẽ phải chứng minh được việc bên kia không thực hiện đúng nghĩa vụ dẫn đến việc mục đích của hợp đồng không thể đạt được, tức là vì bên phía công ty bất động sản không thực hiện đúng nghĩa vụ trả tiền mà khiến cho gia đình bạn không thể chuyển quyền sử dụng đất cho công ty nhưng trên thực tế, công ty bất động sản chưa thanh toán ngay và xin lùi thời gian thanh toán xuống 1 tháng, có sự vi phạm nghĩa vụ hợp đồng nhưng việc này chưa ảnh hưởng đến mục đích giao kết hợp đồng là chuyển quyền sử dụng đất.

Gia đình bạn đã giao kết hợp đồng với công ty bất động sản, hai bên thỏa thuận về việc thanh toán tiền làm 4 lần, công ty bất động sản đã giao tiền cho gia đình bạn 2 lần, sau đó lại chưa thanh toán lần 3 và xin gia hạn thêm 1 tháng. Như vậy, bên phía công ty bất động sản đã chậm thực hiện nghĩa vụ với gia đình bạn, gia đình bạn có quyền yêu cầu công ty thực hiện nghĩa vụ trong 1 thời hạn hợp lí theo quy định tại Điều 424 BLDS 2015, hết thời hạn này mà công ty bất động sản chưa thực hiện nghĩa vụ với gia đình bạn thì gia đình bạn có quyền hủy bỏ hợp đồng, tức là sau 1 tháng nếu công ty bất động sản vẫn không thực hiện nghĩa vụ thì gia đình bạn có quyền được hủy bỏ hợp đồng:

"Điều 424. Hủy bỏ hợp đồng do chậm thực hiện nghĩa vụ

1. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ mà bên có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ trong một thời hạn hợp lý nhưng bên có nghĩa vụ không thực hiện thì bên có quyền có thể hủy bỏ hợp đồng.

2. Trường hợp do tính chất của hợp đồng hoặc do ý chí của các bên, hợp đồng sẽ không đạt được mục đích nếu không được thực hiện trong thời hạn nhất định mà hết thời hạn đó bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ thì bên kia có quyền hủy bỏ hợp đồng mà không phải tuân theo quy định tại khoản 1 Điều này."

Trường hợp hợp đồng có công chứng, nếu muốn hủy hợp đồng này, bạn cần làm thủ tục hủy tại cơ quan công chứng nơi đã thực hiện việc công chứng. Nếu hợp đồng không có công chứng thì việc hủy hợp đồng này theo thỏa thuận giữa các bên.

Sau khi hủy hợp đồng, hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm giao kết, các bên không phải thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận, trừ thỏa thuận về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận về giải quyết tranh chấp, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận sau khi trừ chi phí hợp lí trong việc thực hiện hợp đồng, căn cứ Điều 427 BLDS 2015:

“Điều 427. Hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng

1. Khi hợp đồng bị hủy bỏ thì hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm giao kết, các bên không phải thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận, trừ thỏa thuận về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận về giải quyết tranh chấp.

2. Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận sau khi trừ chi phí hợp lý trong thực hiện hợp đồng và chi phí bảo quản, phát triển tài sản.

Việc hoàn trả được thực hiện bằng hiện vật. Trường hợp không hoàn trả được bằng hiện vật thì được trị giá thành tiền để hoàn trả.

Trường hợp các bên cùng có nghĩa vụ hoàn trả thì việc hoàn trả phải được thực hiện cùng một thời điểm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

3. Bên bị thiệt hại do hành vi vi phạm nghĩa vụ của bên kia được bồi thường.

4. Việc giải quyết hậu quả của việc hủy bỏ hợp đồng liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này và luật khác có liên quan quy định.

5. Trường hợp việc hủy bỏ hợp đồng không có căn cứ quy định tại các điều 423, 424, 425 và 426 của Bộ luật này thì bên hủy bỏ hợp đồng được xác định là bên vi phạm nghĩa vụ và phải thực hiện trách nhiệm dân sự do không thực hiện đúng nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan.”

Như vậy, sau khi hủy bỏ hợp đồng, hợp đồng không có hiệu lực từ thời điểm giao kết, gia đình bạn phải hoàn trả cho công ty bất động sản số tiền đã nhận thanh toán 2 lần để mua đất, nếu giữa 2 bên có thỏa thuận về phạt vi phạm nghĩa vụ hoặc bồi thường thiệt hại thì hai bên vẫn phải thực hiện theo những điều khoản này.