Tư vấn trường hợp chia di sản khi hết thời hiệu khởi kiện

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tư vấn đến Luật Minh Gia, trường hợp của bạn công ty chúng tôi xin tư vấn như sau:

Theo quy định tại Điều 645, Bộ luật Dân sự 2005 quy định thời hiệu khởi kiện về thừa kế:“Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế".

Theo bạn trình bày thì ông ngoại bạn đã mất 10 năm, và không để lại di chúc, nên đã hết thời hiệu để khởi kiện chia thừa kế nên khi có yêu cầu tòa án giải quyết về
vấn đề chia thừa kế thì sẽ không được giải quyết.

Tuy nhiên theo quy định tại điểm 2.4 điều 2 mục I Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004 của Hội đồng thẩm phán TANDTC thì trường hợp hết thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế nêu trên nhưng nếu đáp ứng được các điều kiện theo quy định tại Nghị quyết thì di sản đó sẽ trở thành tài sản chung của các đồng thừa kế, cụ thể như sau:

 “Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế nếu các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mườinăm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết...”.

Như vậy, trường hợp Ngoại bạn mất và không để lại di chúc và các đồng thừa kế không có thỏa thuận về phân chia di sản thừa kế, thì việc chia di sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia di sản chung. Vậy, mảnh đất mà Ngoại bạn để lại được coi là tài sản chung và được chia theo quy định của pháp luật về tài sản chung đó.

Khi có tranh chấp, khởi kiện ra Tòa, thì Tòa án sẽ căn cứ vào pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết, cụ thể như sau:
- Nếu các đồng thừa kế thỏa thuận được về phần mỗi người được hưởng thì việc chia tài sản chung được thực hiện theo thỏa thuận đó.

- Nếu các đồng thừa kế không thỏa thuận được thì việc chia tài sản chung được thực hiện theo quy định pháp luật về chia tài sản chung.

Các đồng thừa kế ở đây bao gồm: cả 5 người con. Tuy nhiên, theo bạn nói, chị hai của mẹ bạn đã mất, nhưng bạn không nói rõ là mất trước hay mất cùng thời điểm với Ngoại của bạn cho nên công ty sẽ chia làm hai trường hợp sau:

Trường hợp thứ nhất, bác của bạn mất trước hoặc cùng thời điểm với Ngoại của bạn: Đối với trường hợp này, bộ luật dân sự có quy định về thừa kế thế vị như sau:
“Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”

Như vậy, trong trường hợp này, 2 người con của bác bạn là người thừa kế thế vị, cho nên vẫn có quyền quyết định đối với khối tài sản chung. Tuy nhiên, nếu con của bác bạn vẫn chưa đủ 18 tuổi, thì chồng của bác bạn sẽ là người đại diện hợp pháp của con để quyết định về tài sản chung.

Trường hợp thứ hai, bác của bạn mất sau khi Ngoại bạn mất.
Tại thời điểm mở thừa kế của ngoại ban, bác của bạn vẫn còn sống nên có quyền hưởng di sản do ngoại bạn để lại. Đến nay, khi bác bạn mất, thì phần di sản mà bác bạn được hưởng sẽ chia cho các đồng thừa kế của bác bạn. Căn cứ theo Điều 676 Bộ luật dân sự thì đồng thừa kế của bác bạn ở đây bao gồm: chồng của bác, và các con của bác.

Như vậy, tùy theo từng thời điểm bác của bạn mất trước hay sau Ngoại bạn mà xác định về việc chia tài sản chung.

Theo bạn trình bày thì hiện tại mẹ bạn đang muốn sang tên sổ đỏ của mảnh đất này, như vậy, gia đình bạn cần phải có một cuộc họp gia đình, tiến thành thỏa thuận về việc chia tài sản chung, nếu như tất cả đồng sở hữu đều đồng ý để mẹ bạn đứng tên tài sản chung thì viết một bản thỏa thuận, tất cả đều ký tên vào bản thỏa thuận đó. Sau đó nộp ra Tòa án đề giải quyết về vấn đề chia tài sản chung theo pháp luật dân sự.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn trường hợp chia di sản khi hết thời hiệu khởi kiện. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng
Chuyên viên Hoàng Phương Thảo - Công ty Luật Minh Gia