Thu hồi đất ở tập thể có được hỗ trợ di dời hay không?

Kính gửi: Công ty Luật Minh Gia. Tôi có một số vấn đề thắc mắc muốn được các luật sư tư vấn cụ thế như sau.Gia đình tôi hiện sinh sống tại nhà tập thể do Công ty  cấp từ năm 1994 đến nay. Năm 2015 khu đất nơi gia đình Tôi sinh sống được Công ty bàn giao về Sở tài Nguyên Môi Trường trong đó có dãy tập thể khu Tôi.Ngày 19/6/2017 các hộ sinh sống trong khu tập thể nhận được Thông báo của UBND Phường về việc thu hồi cây cối hoa màu, công trình trên đất để bàn giao lại cho Hộ Kinh Doanh đã thuê lại.Ngày 24/7/2017 chúng Tôi nhận được thông báo lần 2 của UBND Phường  về việc di dời.Điều đáng nói là 4 hộ dân chúng Tôi không hề nhận được Quyết định di dời cũng như không được các ban ngành có liên quan đến làm việc về việc di dời mà chỉ nhận được thông báo do ông chủ hộ kinh doanh đem đến.Vậy Tôi muốn nhờ các luật sư tư vấn giúp Tôi quy trình làm việc như vậy có đúng không và các hộ sinh sống tại khu Tập thể như gia đình Tôi có được hỗ trợ để di dời hay không. Cũng xin nói thêm là gia đình Tôi được cấp nhà tập thể nhưng không có giấy tờ nào kèm theo và từ năm 1994 đến nay vì nhu cầu sinh hoạt nên gia đình Tôi đã thực hiện tu sửa hầu hết căn nhà trên nền móng cũ.Kính mong các luật sư tư vấn giúp. Mong nhận được phản hồi sớm từ các luật sư.Tôi xin chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc thu hồi đất của UBND phường

Xét về thẩm quyền thu hồi đất, tại Điều 66 Khoản 2 Luật Đất đai 2013 có quy định:

“2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư;

..."

Như vậy, trong trường hợp này trước tiên đã sai về mặt thẩm quyền thu hồi.

Xét về trình tự thu hồi đất, theo Điều 69 Luật đất đai 2013 thì có thể thấy trình tự thủ tục để tiến hành việc thu hồi đất được khái quát như sau:

Bước 1: Tiến hành thông báo thu hồi đất

Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất. Thông báo thu hồi đất được gửi đến từng người có đất thu hồi.

Bước 2: Ra quyết định thu hồi đất

+ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh:  thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam; thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

+ Ủy ban nhân dân cấp huyện: thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Bước 3: Kiểm kê đất đai, tài sản có trên đất

Người sử dụng đất có trách nhiệm phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng triển khai thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục mà người sử dụng đất vẫn không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định kiểm đếm bắt buộc.

Bước 4: Lấy ý kiến, lập và thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã  nơi có đất thu hồi tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tạ trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.

Cơ quan có thẩm quyền thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.

Bước 5: Quyết định phê duyệt và niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

+ Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày;

+ Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã  phổ biến và niêm yết công khai quyết định phê quyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi; gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ tái định cư đến từng người có đất thu hồi, trong đó ghi rõ về mức bồi thường, hỗ trợ, bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có), thời gian, địa điểm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ; thời gian bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có) và thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng;

Bước 6: Tổ chức chi trả bồi thường

Theo quy định tại Điều 93 Luật đất đai, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi.

Trường hợp cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước.

Người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất mà chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật thì phải trừ đi khoản tiền chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính vào số tiền được bồi thường để hoàn trả ngân sách nhà nước.

Như vậy: việc thực hiện thu hồi đất của UBND phường là sai trình tự. UBND đã không thông báo trực tiếp đến các hộ dân cư mà thực hiện việc thu hồi đất.

Thứ hai, về việc hỗ trợ khi thu hồi đất

Tại Điều 83 Luật Đất đai quy định về Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất

“1. Nguyên tắc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất:

a) Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất ngoài việc được bồi thường theo quy định của Luật này còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ;

b) Việc hỗ trợ phải bảo đảm khách quan, công bằng, kịp thời, công khai và đúng quy định của pháp luật.

2. Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

b) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;

c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;

d) Hỗ trợ khác.

..."

Cụ thể trong trường hợp của bạn Công ty bàn giao về Sở tài Nguyên Môi Trường trong đó có dãy tập thể khu của bạn, như vậy là đất khu tập thể đó do Nhà nước quản lý, mà công ty chỉ là doanh nghiệp thuê lại của nhà nước thì gia đình bạn và các hộ dân không được bồi thường về quyền sử dụng đất.

Còn đối với nhà và các tài sản khác gắn liền với đất là tài sản do gia đình bạn bỏ tiền xây dựng thì gia đình bạn sẽ được bồi thường giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất và được hỗ trợ tái định cư, hỗ trợ di chuyển, việc làm... khi nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật đất đai năm 2013 và các quy định của Nghị định số 47/2014/NĐ-CP.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !

CV tư vấn: Kim Ngân - Luật Minh Gia