Giải đáp thắc mắc về thừa kế đất đai

Sau khi lấy bà Miển có Hà H (con riêng đi theo) và có với nhau được Đ. Vì hoàn cảnh nên K, T (đã chết) và H đã đi đến đất khác làm ăn cùng vợ con, nay đã trên 20 năm vì xa nên rất ít về quê. Tại nhà quê L, Đ đang canh tác và sử dụng đất của ông P (đã chết) đã trên 20 năm. Nay vợ con T (đã chết) Hà K và Hà Hiến quay về quê hương yêu cầu bà Miển phân chia đều phần đất L và Đ đang canh tác. Trong khi số đất đó L và Đ đã tự phân chia có văn bản, chữ ký của 2 bên,  K và trưởng thôn. Vậy xin hỏi luật sư trong trường hợp này, K, vợ con T và Hà H có quyền được hưởng hay không?  Và bà Miển có quyền đứng lên phân chia đất hay không? Tôi thật sự rất rối chưa biết xử lý thế nào. Rất mong được sự tư vấn của luật sư. Xin chân thành cảm ơn luật sư Minh Gia ạ.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Chia di sản của ông P:

Vì bạn khong cung cấp cụ thể thời điểm ông P mất là năm bao nhiêu. Giả sử ông P đã chết vào năm 1998 (cách đây 20 năm theo thông tin bạn cung cấp thời điểm L và Đ bắt đầu sử dụng đất) thì có thể áp dụng Bộ luật dân sự năm 1995 để giải quyết việc phân chia di sản của ông P. Trong trường hợp bố bạn là ông P có để lại di chúc hợp pháp thì di sản của ông P sẽ được chia theo di chúc. Nếu ông P không để lại di chúc thì di sản sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông P theo quy định tại Điều 679 Bộ luật dân sự năm 1995:

“1- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột.

2- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng thừa kế hoặc từ chối nhận di sản.”

Trước tiên bạn cần xác định phần di sản của ông P để lại bao gồm tài sản riêng của ông P và một nửa trong khối tài sản chung với mẹ bạn và một nửa trong khối tài sản chung với và M. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông P gồm L, Đ và bố mẹ của ông P nếu còn sống, bà M nếu bà M có quan hệ hôn nhân thực tế với ông P. Vì K và T đã mất trước ông P nên các con của K và T sẽ được hưởng thừa kế thế vị (Điều 680 Bộ luật dân sự năm 1995) phần di sản mà đáng nhẽ ra K và T được sống sẽ được hưởng.  H và vợ của K và vợ của  T không thuộc hàng thừa kế thứ nhất nên sẽ không được hưởng di sản thừa kế từ ông P. Lưu ý chúng tôi đang giả sử ông P mất năm 1998, nếu ông P mất vào thời điểm trước đó thì bạn đối chiếu với quy định của pháp luật tại thời điểm đó để chia di sản của ông P.

Hiện nay thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế của ông P vẫn còn vì thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản (Bộ luật dân sự năm 2015) được hướng dẫn bởi Công văn số 01/GĐ-TANDTC.

Tương tự phần di sản của mẹ bạn cũng chia tương tự như bố và cũng xem xét thờiđiểm mẹ mất để áp dụng quy định của pháp luật thừa kế tại thời điểm đó. Việc phân chia di sản do những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất tiến hành họp và lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và thực hiện thủ tục công chứng hoặc chứng thực. Bà M chỉ có quyền với phần tài sản của mình (bao gồm phần di sản thừa kế từ ông P trong trường hợp là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất).

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Giải đáp thắc mắc về thừa kế đất đai. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

CV Sơn Tùng - Công ty Luật Minh Gia