Chia thừa kế quyền sử dụng đất khi di chúc lập bị vô hiệu

Hỏi: (1) Bố tôi có một bìa đỏ với hai mảnh đất một là thổ cư
Một là đất vườn. Cả hai đều là sử dụng lâu năm không thời hạn.
Trước khi bố tôi chết đã để lại một bản thừa kế viết tay nhưng chưa có dấu chứng nhận của luật Pháp, tôi muốn biết bản thừa kế đó có được gọi là bản di chuc hay không?
(2) mảnh đất vườn nằm trong sổ đỏ của bố tôi được chuyển từ đất rau(5%)về. Trước khi chết bố tôi chia thành 3 phần cho 3 người con trai (bố mẹ tôi có được 4 người con,3 trai 1gái)
Nay bố tôi mất. Mẹ tôi chia lại thành 4 và nói là đất hiện tại là đất đó là đất chuyển đất 5% ở ngoài đồng về và trong đó có phần của bố mẹ tôi với 4 người con . vậy theo luật đất đai và thừa kế thì mẹ tôi có được phép chia lại hay không?
Vì trước khi chết bố tôi đã chia làm 3 phần hiện tại một phần tôi đang ở nhưng vì lí do mẹ tôi làm như vậy tôi ko dám làm nhà to và cũng không biết như thế nào tôi nên làm nhà như bố tôi đã chia cho tôi hay là làm như mẹ tôi đã chia hiện tại bây giờ.
Xin luật sư giải đáp cho tôi về thắc mắc này. Và theo luật tôi có dc quyền tách sổ đỏ cho mình theo diện tích đất bố đã chia cho tôi hay không?
 

Trả lời: Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của chị chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về tính hợp pháp của di chúc

Vì bạn không cung cấp thông tin bố bạn để di chúc và mất vào thời điểm nào nên chúng tôi không thể tư vấn cụ thể cho bạn. Giả sử thời điểm bố bạn để lại giấy tờ về việc chia thừa kế và mất là năm 2017 thì áp dụng BLDS năm 2015 để giải quyết. Bạn cần đối chiếu với quy định tại thời điểm bố bạn để lại di chúc và bố bạn mất để xem xét trường hợp cụ thể của gia đình mình.

Di chúc là việc thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết (Điều 624 BLDS năm 2015). Nếu trên giấy tờ đó thể hiện bố bạn muốn chia mảnh đất đó sau khi chết thì giấy tờ đó được xác định là di chúc. Tuy nhiên để xét tính hợp pháp của di chúc theo quy định tạiĐiều 630 Bộ luật dân sự năm 2015:

“1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.”

Theo như anh trình bày thì trước khi bố anh mất đã để lại di chúc bằng văn bản mặc không được công chứng hay chứng thực nhưng tại thời điểm đó bố anh hoàn toàn tự nguyện và không bị mất năng lực hành vi dân sự và không bị lừa dối, cưỡng ép thì vẫn có giá trị pháp lý.

Thứ hai, về việc chia lại đất

Nếu di chúc bố anh đã lập là hợp pháp thì di sản của bố được chia theo di chúc, nếu di chúc để lại không hợp pháp thì chia theo quy định của pháp luật cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”

Bạn cần xác định lại phần di sản của bố trên hai mảnh đất để chia theo đúng quy định của pháp luật. Việc phân chia di sản của bố nếu di chúc không hợp pháp thì do những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất thỏa thuận chia, mẹ bạn chỉ có thể tặng cho hoặc viết di chúc định đoạt phần tài sản của mình cho những người khác.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Chia thừa kế quyền sử dụng đất khi di chúc lập bị vô hiệu . Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn thừa kế trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

CV Nguyễn Nhung – Công ty Luật Minh Gia