Đòi quyền thừa kế sau hơn 30 năm có được không?

Bà Ngoại e có để lại 1 căn nhà ở Quận Y, lúc mất không để lại di chúc thừa kế. Ngoại có 8 người con, 3 trai 4 gái (tính luôn mẹ em), mẹ e là chị lớn thứ 4, ai cũng có gia đình nên tách hộ khẩu ra riêng, duy chỉ có DÌ THỨ 6 & con gái dì lúc đó không có nhà riêng, nên vẫn còn chung hộ khẩu vs Ngoại. Vì lúc ngoại mất, gia đình em có nghe (cậu & dì) nói nhà Ngoại để làm Nhà Thờ (không bán) nên mới kéo dài đến hôm nay hơn 10 năm. Cách đây mấy năm gia đình e chuyển nhà sang nơi khác sống, nên không biết tình hình Nhà Ngoại cậu & dì kêu bán. Họ tranh chấp nhau, là do lúc còn sống người Cậu thứ 8 hằng ngày có lo cơm nước cho Ngoại, có bỏ tiền ra xây nhà trên được vài năm, nhưng từ sau ngoại mất, nhà không có người ở, cậu 8 dùng để kho chứa máy móc xe hơi do cậu kinh doanh sữa chữa & khoá trái cửa, thực tế vợ chồng cậu 8 muốn chiếm hểt căn nhà trên, nên mâu thuẫn giữa cậu & những ng còn lại xảy ra.... (Vậy mà không ai cho gia đình em biết gì hết) Cách đây 1 tháng e vô tình về, mới biết cậu đã bán xác nhà (vì nhiều năm không ai ở). Cuối cùng mợ 8 em lấy ... (phân nữa căn nhà) vì cho rằng trứớc đây mợ đã mua lại nhà của ngoại. Phần còn lại ... (chia đều 5 anh- em) có tính thêm phần cậu 8 ( trừ mẹ e ra, do đã mất ). Nhưng cậu không lấy phần còn lại của cậu, nên người DÌ THỨ 6 đc 2 phần (do cậu không lấy) 2 người dì & cậu còn lại mỗi người 1 phần. Nhà thì bán cũng khoảng hơn 2 năm nay. Thật sự giờ biết đc sự việc, e cũng không biết phải làm sao, với những tình tiết trên, liệu gia đình e có lấy được phần thừa kế của mẹ e? Nay e soạn lá mail này gửi luật gia, mong đc sớm giải đáp thắc mắc sau của em:

1. HỌ BÁN NHÀ MÀ GIẤU KHÔNG CHO GIA ĐÌNH EM BIẾT.

2. NHÀ TRỨỚC ĐÂY NÓI DÙNG ĐỂ LÀM NHÀ THỜ, ĐỂ BÂY GIỜ QUÁ 10 NĂM, DÌ LẠI ĐÒI BÁN CHIA, CẬU MUỐN GIỮ LÀM NHÀ RIÊNG, KG CHỊU BÁN, CUỐI CÙNG VÌ SỨC ÉP, CẬU ĐỒNG Ý BÁN & LẤY 1/2 CĂN NHÀ.

3. TẠI SAO BÁN CHIA ĐỀU ANH- EM, SAO LẠI KHÔNG CÓ PHẦN MẸ EM, CŨNG LÀ CON.

4. NẾU NÓI THEO LUẬT MẸ MẤT THÌ CÒN CHỒNG & CON CÁI CỦA MẸ CŨNG LÀ CON CHÁU CỦA NGOẠI MÀ...ĐÚNG KHÔNG THƯA LUẬT SƯ ?

Họ có quyền tự cắt bỏ phần thừa kế của người mất? Thực sự e rất bức xúc thay gia đình vì đều đó, không biết có cách nào, để gia đình e có thể lấy lại phần thừa kế trên?? TB: (Vì trường hợp này đã quá hiệu lực 10 năm theo luật định) khôngg biết nếu làm đơn khởi kiện với nội dung như thế nào mới được toà thụ lý giải quyết? Với những chia sẻ chân thành trên (có thể là dài dòng), rất mong nhận đc trả lời hồi âm sớm từ luật gia...!

Trả lời: 

Chào bạn, cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, về vấn đề của chị chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 623 về thời hiệu thừa kế như sau:

"Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này."

Theo quy định trên thì từ thời điểm mẹ bạn mất (1997) hay bà bạn mất trước đó hiện đều còn thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Như vậy các bạn có thể gửi đơn yêu cầu phân chia di sản thừa kế mà bà ngoại của bạn để lại. Khi phân chia di sản thừa kế mà không có di chúc, di sản sẽ được phân chia theo pháp luật như sau:

"Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."

Dựa theo quy định trên thì cha mẹ, vợ chồng, con cái của người đã mất đều có quyền hưởng dị sản mà người chết để lại,nếu ông ngoại và các cụ ngoại đã qua đời thì những người hưởng thừa kế là những người con của bà (mẹ bạn và các dì,  chú, bác,…) khi đó việc bán căn nhà này cần thông qua được sự đồng ý của những người hưởng di sản, trong đó phải xét đến phần của mẹ bạn. Tuy nhiên, mẹ bạn do mất trước bà nên cần chú ý quy định về thừa kế thế vị như sau:

Theo quy định tại Điều 652 Bộ luật dân sự 2015 về thừa kế thế vị:

"Điều 652. Thừa kế thế vị

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

Theo thông tin chị cung cấp, mẹ chị mất trước bà, nên theo quy định nêu trên thì chị và những người con khác của mẹ chị (nếu có) sẽ được hưởng phần di sản mà mẹ chị được hưởng từ bà nếu còn sống. Tức, chị và những còn của mẹ (nếu có) có quyền được hưởng phần phần di sản mà mẹ chị được hưởng từ việc thừa kế khi bà mất (1/7 phần di sản của bà để lại).

Từ những phân tích trên, để bảo vệ quyền lợi của mình, gia đình bạn cần gửi đơn khởi kiện đến Tòa án để yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Khi đó, các bạn với tư cách là con của mẹ cùng bố bạn sẽ được thừa hưởng phần di sản bà ngoại để lại cho mẹ bạn, việc mua bán, chuyển nhượng căn nhà cũng phải thông qua sự đồng ý của các bạn mới có thể thực hiện.