Doanh nghiệp có được giữ lương nhân viên không?

1. Quy định của pháp luật về tiền lương

Khoản 1 Điều 90 Bộ luật Lao động 2019 định nghĩa: “Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.”.

Bên cạnh đó Điều 94 Bộ Luật lao động 2019 quy định về nguyên tắc trả lương như sau:

“Điều 94. Nguyên tắc trả lương

1. Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động ủy quyền hợp pháp.

2. Người sử dụng lao động không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định.”.

Tiền lương là khoản tiền mà người lao động được nhận khi làm việc cho người sử dụng lao động, đây là thu nhập chính của đa số NLĐ do đó nó có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của NLĐ. Trên thực tế thì khoản tiền lương của NLĐ này không chỉ phục vụ cho mình họ mà còn chi tiêu cho cuộc sống của gia đình họ, cho những người trong gia đình của họ mà không thể tạo ra thu nhập (ba mẹ già, con cái nhỏ còn học hành,…). Chính vì thế, nguyên tắc NSDLĐ phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho NLĐ được đề ra để bảo vệ quyền lợi cho NLĐ và cả những người thân không có thu nhập của NLĐ.

Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều đơn vị giữ lại tiền lương của người lao động để làm "khoản tiền bảo đảm". Vậy việc giữ lương có trái với quy định của pháp luật không? 

Việc giữ lại tiền lương để làm “khoản tiền bảo đảm” đồng nghĩa với việc NSDLĐ sẽ trả lương không đầy đủ cho NLĐ. Do đó, với nguyên tắc trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn thì việc giữ lại tiền lương là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Khoản 2 Điều 17 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định cụ thể về việc NSDLĐ không được yêu cầu NLĐ phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản cho việc thực hiện hợp đồng lao động.

Bên cạnh đó bạn có thể tìm hiểu thêm tại tình huống tư vấn sau đây:

2. Nười sử dụng lao động giữ lại một phần tiền lương có đúng không?

Câu hỏi:

Chào luật sư, Em đã từng làm ở 1 công ty, quy định của công ty là sẽ giữ lại 5% lương của 1 lần chuyển khoản cho đến khi đủ 1 tháng lương thực tế thì thôi. Sau khi nghỉ việc 45 ngày nếu bàn giao đủ thì sẽ được trả lại. Nhưng sau 45 ngày em vẫn không nhận được 1 tháng lương này, mặc dù em có bàn giao đầy đủ, em có email đòi công ty thì công ty trả lời do em không làm giao đủ 45 ngày nên không được trả tiền giữ lại này. Cho em hỏi việc công ty giữ lương của người lao động như vậy trái pháp luật không, theo điều khoản nào ạ? Thứ 2, công ty chuyển khoản lương cho nhân viên bằng tài khỏan cá nhân thì có sai không ạ?. Mong sớm được nhận hồi âm từ luật sư. Cảm ơn luật sư nhiều!

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Công ty giữ lương của người lao động có trái pháp luật không?

Căn cứ Khoản 2 Điều 17 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về những hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động như sau:

“2. Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động”.

Quy định trên chỉ rõ việc không trả đủ lương mà lại thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác để thực hiện hợp đồng lao động là trái quy định pháp luật. Do đó, quy định của công ty là sẽ giữ lại 5% lương của 1 lần chuyển khoản cho đến khi đủ 1 tháng lương thực tế là quy định hoàn toàn trái pháp luật.

Với hành vi giữ lương trái quy định pháp luật đó sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với NSDLĐ, với mức phạt quy định tại Điểm b, Khoản 2, Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP như sau:

“2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

b) Buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động;”

Công ty chuyển khoản lương cho nhân viên bằng tài khoản cá nhân thì có sai không?

Hiện nay pháp luật lao động không có quy định về hình thức trả lương. Do vậy, NSDLĐ chỉ cần thực hiện nghĩa vụ thanh toán lương đầy đủ và đúng hạn cho NLĐ. Việc chi trả bằng tiền mặt hay chuyển khoản và chuyển từ tài khoản nào pháp luật lao động không có quy định mà phụ thuộc vào quy chế trả lương của doanh nghiệp. Do vậy, đối với người lao động thì việc chuyển khoản thanh toán tiền lương bằng tài khoản cá nhân là không trái quy định của pháp luật.

---

3. Công ty có được quyền khấu trừ tiền lương của nhân viên không?

Câu hỏi:

Kính gửi văn phòng luật sư Trước đây tôi có làm tại chi nhánh của một công ty, bên công ty tôi có quy định khi trả lương hàng tháng sẽ giữ lại 1 phần lương của tất cả mọi người trong chi nhánh, phần giữ lại gồm có lương kinh doanh giữ lại và 7% lượng cho rủi ro công nợ , đến cuối năm khi thu hết công nợ sẽ trả lại phần tiền giữ lại này. Do có việc gia đình tôi k làm đến hết năm được nên đã viết đơn nghỉ việc. Tôi được biết bên công ty lại có quy định nếu nghỉ việc trước tết thì phần lương 7% rủi ro công nợ của tôi sẽ k được thanh toán mà sẽ chia lại cho những người làm ở chi nhánh đó vào thời điểm cuối năm, gần đây tôi lại được biết do thời điểm tôi còn làm việc đã phát sinh một số công nợ khó đòi nên bên công ty có ý định lấy hết toàn bộ phần lương kinh doanh giữ lại của tôi để bù vào số công nợ khó đòi đó. Vậy tôi muốn hỏi công ty làm vậy là đúng hay sai về việc chi trả lương của tôi.

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng lựa chọn tư vấn bởi Công ty Luật Minh Gia, chúng tôi xin tư vấn cho trương hợp của bạn như sau:

Căn cứ theo Bộ luật lao động 2012 có quy định về nguyên tắc trả lương như sau:

Điều 96. Nguyên tắc trả lương

Người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn.

Trường hợp đặc biệt không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá 01 tháng và người sử dụng lao động phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.

Như vậy, pháp luật yêu cầu người sử dụng lao động phải tiến hành trả lương đúng và đủ, không có trường hợp giữ lương quá 01 tháng, thậm chí nếu trả chậm lương còn bị tính lãi suất trả chậm.

Bên cạnh đó vấn đề khấu trừ lương được quy định tại Điều Điều 101 – Bộ luật Lao động 2012 như sau:

Điều 101. Khấu trừ tiền lương

1. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 130 của Bộ luật này.

2. Người lao động có quyền được biết lý do khấu trừ tiền lương của mình.

3. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập.

Theo đó, công ty chỉ có thể thực hiện khấu trừ lương nếu bạn làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị của công ty và phải bồi thường thông qua hình thức khấu trừ lương, và mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương hằng tháng.

Do vậy, nếu công ty đang thực hiện giữ lương và trừ lương của bạn với lý do bạn nghỉ việc trước thời hạn và bù công nợ là trái với quy định của luật. Bạn có thể khiếu nại lên Ban giám đốc công ty hoặc Phòng Lao động – thương binh và xã hội để bảo vệ quyền lợi cho mình.