Di chúc bằng văn bản có chứng thực tại UBND xã phường có hợp pháp không?

1. Luật sư tư vấn về di chúc

Trong xã hội hiện nay, khi số lượng và giá trị tài sản của cá nhân ngày càng đa dạng, phong phú thì vấn đề thừa kế ngày càng được quan tâm. Theo đó, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Tuy nhiên, dù lựa chọn hình thức nào thì để một bản di chúc được hợp pháp thì di chúc đó phải có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Trường hợp bạn muốn biết di chúc của mình hoặc người thân của hợp pháp hay không thì bạn phải tìm hiểu kỹ quy định của Bộ luật dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành. 

2. Di chúc bằng văn bản có chứng thực tại UBND xã, phường có hợp pháp không?

Câu hỏi: Thưa luật sư, cho tôi hỏi về tính hợp pháp của di chúc như sau: Tôi được dì của chồng độc thân chưa có gia đình mà lớn tuổi rồi có làm di chúc để lại cho tôi căn nhà nhỏ thuộc quyền sở hữu của dì ấy, mà tờ di chúc đó được làm ở trên phường nơi có căn nhà đó, có chứng thực của chủ tịch phường thì tờ di chúc đó có giá trị pháp lý hay không? Hay tôi phải ra đâu làm di chúc thì mới có giá trị pháp lý. 

Trả lời: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn Luật Minh Gia. Đối với trường hợp của bạn tôi tư vấn như sau:

Căn cứ  Điều  627, Bộ luật dân sự 2015 quy dịnh về Hình thức của di chúc

“Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.”

“Điều 628. Di chúc bằng văn bản

Di chúc bằng văn bản bao gồm:

1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.

2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.

3. Di chúc bằng văn bản có công chứng.

4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực.”

Như vậy theo quy định này, thì dì của bạn có thể lập di chúc bằng văn bản có chứng thực tại UBND phường.

Đồng thời, để được xem là di chúc hợp pháp, di chúc của dì bạn phải thỏa mãn các điều kiện quy định tại Điều 630, Bộ luật dân sự 2015:

“1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.”

Đối với trường hợp của bạn, bạn đã làm thủ tục công chứng tại UBND phường. Do đó, căn cứ Điều 636 , bộ luật dân sự 2015 quy định về Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã:

“Việc lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã phải tuân theo thủ tục sau đây:

1. Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.

2. Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.”

Vậy nên, căn cứ theo quy định nêu trên thì nếu dì của bạn lập bằng văn bản có  chứng thực,tuân thủ đầy đủ thủ tục quy định tại điều 636 Bộ Luật Dân sự và được dì lập trong tình trạng minh mẫn, sáng suốt, không bị đe dọa lừa dối cưỡng ép, nội dung di chúc không trái pháp luật, không trái đạo đức xã hội thì di chúc đó được xem là hợp pháp và có giá trị pháp lý.

----------------

Câu hỏi thứ 2 - Chia thừa kế khi người bà chết không để lại di chúc thế nào?

Thưa luật sư, cho tôi hỏi: 5 năm trước, lúc bà ngoại tôi còn sống. ông bà ngoại có cho tôi 1 lô đất. do đi học xa nhà nên giấy tờ tôi chưa làm được. năm ngoái bà ngoại tôi mất. năm nay tôi làm giấy tờ đất không được vì gặp nhiều trở ngại: thứ nhất tôi hàng thừa kế thứ 2 , nên không được cho-nhận. thứ 2 bà ngoại tôi mất nên ông ngoại tôi không được quyền bán đất vì lý do là cần có sự ủy quyền từ con cái trong nhà. ( con của ông bà ngoại thì lấy chồng, lấy vợ có gia đình ở riêng hết. còn tôi sống với ông bà ngoại từ nhỏ nên có hộ khẩu trong gia đình.) xin luật sư tư vấn giúp tôi, chỉ tôi cách nào để làm giấy tờ hợp pháp theo quy định của nhà nước. tôi xin chân thành cảm ơn.

Trả lời:

Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định Người thừa kế theo pháp luật

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Bà ngoại của anh mất không để lại di chúc nên phần tài sản của bà trước khi mất sẽ được chia đều cho các con đẻ và ông ngoại. Việc sang tên toàn bộ thửa đất trên tại thời điểm này bắt buộc phải được sự đồng ý của ông ngoại và các con đẻ của ông bà hoặc các con của ông bà đều từ chối nhận di sản thừa kế.

Vậy, anh liên hệ tới các con đẻ của ông bà để xem xét quan điểm của những nguời này và lựa chọn hình thức chuyển nhượng phù hợp.