Chủ hộ có quyền tách khẩu một thành viên trong hộ khẩu của mình không?

1. Luật sư tư vấn về cư trú

Tách sổ hộ khẩu là một thủ tục trong số các thủ tục liên quan đến cư trú được quy định cụ thể trong luật cư trú. Khi thực hiện thủ tục tách sổ hộ khẩu sẽ dẫn đến các thay đổi về cư trú của thành viên trong sổ hộ khẩu. Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp gặp các vướng mắc khi thực hiện thủ tục tách sổ hộ khẩu dẫn đến mất thời gian, công sức, tiền của… và ảnh hưởng đến quyền lợi của thành viên trong sổ hộ khẩu.

Nếu quý khách có nhu cầu tư vấn các quy định liên quan đến hộ khẩu, quý khách có thể liên hệ tới Công ty Luật Minh Gia thông qua các hình thức tư vấn như:

- Đến tư vấn trực tiếp tại văn phòng;

- Tư vấn qua dịch vụ luật sư tư vấn;

- Tư vấn qua Email tư vấn.

2. Vấn đề tách sổ hộ khẩu và thay đổi thông tin khi tách khẩu

Nội dung câu hỏi: Tôi có người anh đã tách hộ khỏi gia đình từ trước năm 2000 nhưng bỗng nhiên gần đây khi đổi sổ hộ khẩu mới thì trong hộ khẩu nhà tôi lại có thêm tên người anh này. Tôi thắc mắc thì được công an xã trả lời là ngày xưa trong hộ khẩu do công an huyện vẫn chưa tách. Xin hỏi luât sư như vậy công an xã có làm đúng không vì anh tôi đã từng tách hộ và xin đất làm nhà từ năm 2000? Và bây giờ mẹ tôi có quyền tách anh tôi ra không? Vì mẹ tôi là chủ hộ. Sau khi mẹ tôi mất thì ai sẽ là người đứng tên chủ hộ.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với thắc mắc của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề không ghi thông tin thay đổi khi đã làm thủ tục tách khẩu.

Theo thông tin bạn cung cấp, anh trai bạn đã từng làm thủ tục tách khẩu trước năm 2000 do đó trường hợp này thời điểm tách khẩu của anh bạn được thực hiện theo quy định tại Nghị định 51/CP của chính phủ ngày 10 tháng 5 năm 1997 về việc đăng ký và quản lý hộ khẩu. Điều 9 Nghị định 51/CP quy định như sau:

“Khi có những thay đổi sau đây thì chủ hộ gia đình, người phụ trách nhà ở tập thể, hoặc người có sự thay đổi phải làm thủ tục đăng ký bổ sung, điều chỉnh tại cơ quan công an nơi đăng ký hộ khẩu thường trú.

Tách hộ, nhập hộ, lập hộ mới.

Thay đổi họ, tên, chữ đệm, cải chính ngày, tháng, năm sinh.

Có trẻ em mới sinh.

Có người chết hoặc mất tích.

Có người đi làm nghĩa vụ quân sự.

Có người được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép xuất cảnh từ 12 tháng trở lên.

Có người bị thi hành án tù giam, tập trung giáo dục chữa bệnh và đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục.”

Căn cứ theo quy định này, thời điểm trước năm 2000 anh bạn đã làm thủ tục tách khẩu ra khỏi sổ hộ khẩu của gia đình, do vậy, nếu chủ hộ của gia đình bạn đã làm thủ tục điều chỉnh thông tin trên sổ hộ khẩu thì việc cơ quan công an cấp huyện không ghi nhận thông tin anh bạn đã tách khẩu là không phù hợp.

Thứ hai, mẹ bạn có thể tự ý tách khẩu của anh bạn không?

Điều 27 Luật cư trú năm 2006 được sửa đổi, bổ sung năm 2013 có quy định về Tách hộ khẩu như sau:

“1. Trường hợp có cùng một chỗ ở hợp pháp được tách sổ hộ khẩu bao gồm:

a) Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và có nhu cầu tách sổ hộ khẩu;

b) Người đã nhập vào sổ hộ khẩu quy định tại khoản 3 Điều 25 và khoản 2 Điều 26 của Luật này mà được chủ hộ đồng ý cho tách sổ hộ khẩu bằng văn bản.

2. Khi tách sổ hộ khẩu, người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; ý kiến đồng ý bằng văn bản của chủ hộ nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

3. Trong thời hạn bảy ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải trả kết quả giải quyết việc tách sổ hộ khẩu; trường hợp không giải quyết việc tách sổ hộ khẩu thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.”

Căn cứ theo quy định này, thủ tục tách khẩu chỉ được thực hiện khi có yêu cầu của cá nhân có năng lực hành vi dân sự, do đó trong trường hợp này mẹ bạn không thể tự ý làm thủ tục tách khẩu của anh bạn ra khỏi sổ hộ khẩu của gia đình.

Thứ ba, về vấn đề thay đổi người đứng tên chủ sổ hộ khẩu sau khi mẹ bạn mất.

Điều 29 Luật cứ trú 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2013) có quy định về điều chỉnh những thông tin trong sổ hộ khẩu như sau:

“1. Trường hợp có thay đổi chủ hộ thì hộ gia đình phải làm thủ tục thay đổi chủ hộ. Người đến làm thủ tục phải xuất trình sổ hộ khẩu; phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu; ý kiến của chủ hộ hoặc người khác trong gia đình về việc thay đổi chủ hộ.

…

6. Trường hợp làm thủ tục điều chỉnh thay đổi trong sổ hộ khẩu thì người đến làm thủ tục phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; đối với người chưa thành niên thì việc làm thủ tục phải thông qua người giám hộ hoặc người đại diện hợp pháp theo quy định của pháp luật về dân sự.”

Với trường hợp của gia đình bạn, nếu sau khi chủ sổ hộ khẩu mất gia đình bạn có thể làm thủ tục thay đổi chủ hộ. Khi làm thủ tục thay đổi, các thành viên trong gia đình có thể cử một cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đến làm thủ tục, mang theo sổ hộ khẩu, phiếu báo thay đổi hộ khẩu, nhân khẩu và văn bản thể hiện lí do thay đổi, ý kiến của các thành viên trong gia đình về việc thay đổi và lựa chọn chủ hộ mới thay thế. Thủ tục thay đổi thông tin chủ hộ khẩu được thực hiện trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.