Cách giải quyết tranh chấp thừa kế trong gia đình thế nào?

Câu hỏi:

Luật sưTôi xin luật sư tư vấn cho tôi tình huống gia đình tôi như sau; Gia đình tôi có sinh ra tôi và em gái tôi. Năm 2007 bố tôi mất để lại mảnh đất 1200m2 thửa đất mang tên bố tôi. Năm 2009 mẹ tôi bán đi 400m2 và nói chúng tôi làm sổ mang tên mẹ tôi. Trong mảnh đất đó chúng tôi chưa nhận phần thừa kế nào hết.Năm 2012 tôi lấy vợ, do xung đột tôi li dị và yêu cầu trả phần thừa kế của tôi và em gái tôi. Mẹ tôi nói đất mang tên bà ấy là tài sản bà ấy muốn cho ai tùy. Hiện mẹ tôi cố tình cho đối tượng tôi đã li dị ở và đuổi anh em chúng tôi ra khỏi nhà. Tôi muốn hỏi chiếu theo luât anh em tôi có được quyền khởi kiện không và thủ tục khởi kiện như thế nào?

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng lựa chọn tư vấn bởi Công ty Luật Minh Gia, chúng tôi xin tư vấn cho trường hợp của bạn như sau:

Căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về thời hiệu thừa kế như sau:

Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Theo thông tin bạn cung cấp, bố bạn mất năm 2007 thì hiện tại vẫn chưa hết thời hiệu yêu cầu Tòa án phân chia di sản thừa kế. Nếu mẹ bạn không đồng ý giải quyết phân chia theo sự thỏa thuận giữa các thành viên trong gia đình thì bạn và em gái có thể đệ đơn ra tóa án để yêu cầu Tòa phân chia di sản bố bạn để lại.

Thông thường, khi một người mất không để lại di chúc thì phần di sản của người đó được phân chia theo pháp luật, cụ thể Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo đó, nếu ông bà nội của bạn không còn thì mẹ bạn, em gái bạn và bạn mỗi người sẽ được chia một phần di sản bằng nhau trên tổng số tài sản bố bạn khi mất để lại nếu tòa áp dụng hình thức phân chia di sản thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, cần tìm hiểu mảnh đất và căn nhà mẹ bạn đang ở thuộc sở hữu riêng của bố bạn hay sở hữu chung của mẹ và bố. Phần di sản được phân chia chỉ thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người đã mất, do vậy nếu mẹ bạn cũng có quyền trên mảnh đất và căn nhà này, thì chỉ có thể đem phần đất thuộc quyền sử dụng của bố bạn để thực hiện chia thừa kế.