Xử lý vật chứng trong vụ án hình sự theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự?

1. Quy định về vật chứng trong vụ án hình sự.

Vật chứng trong vụ án hình sự là phương tiện quan trọng để chứng minh tội phạm. Vật chứng là những vật thể tồn tại ngoài thế giới khách quan có chứa đựng dấu vết của tội phạm được các cơ quan tiến hành tố tụng thu thập dùng làm căn cứ để chứng minh tội phạm. Khi thu được vật chứng là tài sản nói chung, tuỳ vào từng vụ án cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng sẽ xử lý vật chứng theo nguyên tắc chung là tịch thu nộp ngân sách nhà nước, tịch thu tiêu huỷ, trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp, bán hoặc giao cho cơ quan quản lý chuyên ngành xử lý.

Vậy để hiểu rõ thêm về vấn đề này bạn có thể liên hệ công ty Luật Minh Gia chúng tôi bằng cách gửi câu hỏi tư vấn hoặc Gọi  1900.6169, luật sư sẽ tư vấn cho bạn những nội dung sau:

+ Vật chứng ;

+ Xử lý vật chứng ;

+ Quyền của chủ sở hữu đối với vật chứng bị thu giữ ;

2. Xử lý vật chứng trong vụ án hình sự.

Câu hỏi tư vấn: Em có làm mất một số tài sản do hôm nọ em có tiệc uống say nên ngủ quên trên đường và bi mất trộm xe máy và 1 số giấy tờ quan trọng bao gồm cavet xe do em đứng tên. Em đã lên trình báo công an phường vào sáng ngày hôm sau, khoảng hơn 1 tuần sau đang đi trên đường thì bắt gặp xe của mình trùng biển số nên em bắt lại và xem giấy tờ xe đúng là của mình nên dẫn về công an phường trình báo.

Sau đó công an phường giữ lại xe và cavet để xác nhận nhưng không cho em 1 thời gian chính xác để nhận xe. Đến nay đã hơn 2 tuần vẫn chưa thấy thông tin nên em chạy lên hỏi thì anh công an báo là hỗm rài bận quá chưa có người đi xác nhận. Cho em hỏi thời gian em nhận được xe là bao lâu? Hay nói cách khác công an có quyền giam xe em bao lâu? Do xe chính chủ giấy tờ đầy đủ, đã trình báo mất xe trước, và tự em bắt gặp dẫn về phường.  Em xin trân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp thì do bạn uống rượu say ngủ quên bên đường dẫn tới chiếc xe của bạn đã bị mất (có thể do một đối tượng khác lấy trộm..). Tuy nhiên, sau đó bạn đã phát hiện ra chiếc xe của mình do một đối tượng khác đi trên đường và bạn đã trình báo tới cơ quan công an, cơ quan công an đã giữ phương tiện của bạn lại để xác minh - tức chiếc xe có thể là vật chứng trong vụ án hình sự liên quan tới tội trộm cắp tài sản nên việc xác định việc chiếc xe sẽ bị giữ trong thời gian bao lâu và thời gian bạn được nhận xe về là khi nào thì sẽ căn cứ vào quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 để xác định. Cụ thể:

“Điều 89. Vật chứng

Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.

 ...

Bên cạnh đó, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về xử lý vật chứng như sau:

“Điều 106. Xử lý vật chứng

1. Việc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.

2. Vật chứng được xử lý như sau:

a) Vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy;

b) Vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước;

c) Vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy.

3. Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này có quyền:

a) Trả lại ngay tài sản đã thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó;

b) Trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án;

c) Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì có thể được bán theo quy định của pháp luật; trường hợp không bán được thì tiêu hủy;

d) Vật chứng là động vật hoang dã và thực vật ngoại lai thì ngay sau khi có kết luận giám định phải giao cho cơ quan quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

4. Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu đối với vật chứng thì giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự”.

Như vậy, do chiếc xe có thể là vật chứng trong vụ án hình sự nên cơ quan điều tra có thể giữ phương tiện lại để xác minh, kiểm tra và cũng không có quy định về thời gian cụ thể cơ quan điều tra được phép giữ xe (vật chứng) bao lâu, nên nếu vì để phục vụ cho qúa trình điều tra thì cơ quan vẫn có quyền giữ. Tuy nhiên, trong quá trình xác minh, điều tra cơ quan có thẩm quyền có quyền ra quyết định trả lại vật chứng là xe cho bạn (chủ sở hữu hợp pháp phương tiện) nếu xét thấy không ảnh hưởng tới việc xử lý vụ án. Theo đó, trường hợp bạn muốn nhận xe về thì có thể làm đơn yêu cầu gửi cơ quan để được xem xét, trên cơ sở đơn yêu cầu cơ quan điều tra thấy rằng vật chứng không có liên quan tới vụ án hoặc không ảnh hưởng tới quá trình xử lý thì sẽ thực hiện giao trả chiếc xe cho bạn.