Tự vệ chính đáng có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?

Mẹ em vì tự vệ nên nhặt đc viên gạch và vô tình quơ tay trúng đầu nó Bên công an họ đã điều tra và cho kết quả thương tật là 3% Bây giờ nhà nó không đòi bồi thường,mà đưa đơn ra toà kiện mẹ em vì tội cố ý gây thương tích Vậy luật sư cho em hỏi là mẹ em có bị truy tố ,có bị xử phạt gì không Mẹ em có được tình tiết giảm nhẹ nào không ạ Em xin cảm ơn luật sư.

Trả lời tư vấn:

Chào anh/chị! Cảm ơn anh/chị đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi tư vấn như sau (thời điểm hỏi và trả lời tư vấn - tháng 5/2017):

Theo thông tin anh chị cung cấp thì có thể thấy việc mẹ bạn gây thương tích cho người hàng xóm có phần nào đó được coi là "phòng vệ chính đáng".

Tại Điều 15 Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) quy định về Phòng vệ chính đáng:

"1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.

Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự."
 
Hành vi phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm, mẹ bạn không bị truy cứu TNHS và cũng không có trách nhiệm bồi thường. Tuy nhiên, trong trường hợp mẹ bạn có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì sẽ phải chịu TNHS theo quy định tại Điều 106 Bộ luật hình sự về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
 
"1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
2. Phạm tội đối với nhiều người thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm".
 
Với trường hợp mẹ bạn gây thương tích cho người khác trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì tỷ lệ thương tật của bị hại từ 31% trở lên mới bị truy cứu TNHS. Người hàng xóm bị thương tích 3% thì chưa đủ yếu tố để cấu thành tội này, tuy nhiên mẹ bạn sẽ phải có trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự.
 
Hành vi chống trả của mẹ bạn có được coi  là phòng vệ chính đáng hay vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hay không phải được đặt vào hoàn cảnh cụ thể lúc đó, tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công và mức độ chống trả của mẹ bạn. Trường hợp không được coi là phòng vệ chính đáng mẹ bạn có thể bị truy cứu TNHS về Tội cố ý gây thương tích theo Khoản 1 Điều 104 Bộ luật hình sự:
 
"1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:
a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;
b) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;
c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người;
d) Đối với trẻ em, phụ nữ đang có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
đ) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
e) Có tổ chức;
g) Trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;
h) Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê;
i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;
k) Để cản trở người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân".
 

Anh/chị tham khảo để giải đáp thắc mắc của mình! Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hộ trợ pháp lý khác Anh/chị vui lòng liên hệ bộ phận luật sư trực tuyến của chúng tôi để được giải đáp.

Trân trọng

P.Luật sư trực tuyến – Công ty Luật Minh Gia