Tư vấn về việc hỗ trợ tái định cư khi đất có nguy cơ bị sạt lở, đe dọa tính mạng con người

Câu hỏi đề nghị tư vấn: Thưa luật sư. Ở địa phương tôi có 3 căn sạt lở. Các căn còn lại cũng bị. Liên can bắt buộc di dời. Ủy ban phường nói nhà nước hỗ trợ 5 triệu di dời. Cấp khu tái định cư giá 2 triệu 1 trăm 70 ngàn đồng 1 mét. Không hỗ trợ gì thêm. Trong khi đó nhà cửa chúng tôi còn nguyên vẹn, nhưng bắt chúng tôi di dời. Tự nhiên Mất Nhà lại thêm nợ tiền đất. Tôi muốn biết trường họp của tôi địa phương làm vậy đúng hay không. Chính sách nhà nước không hỗ trợ gì cho dân sao. Mong luật sư giải đáp dùm.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn tại Điều 65 Luật Đất đai có quy định như sau:

“1. Các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người bao gồm:

a) Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất; người sử dụng đất thuê của Nhà nước trả tiền thuê đất hàng năm bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất;

b) Cá nhân sử dụng đất chết mà không có người thừa kế;

c) Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất;

d) Đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn;

đ) Đất ở trong khu vực bị ô nhiễm môi trường có nguy cơ đe dọa tính mạng con người;

e) Đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người.

2. Việc thu hồi đất theo quy định tại khoản 1 Điều này phải dựa trên các căn cứ sau đây:

a) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết đã có hiệu lực pháp luật đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Giấy chứng tử hoặc quyết định tuyên bố một người là đã chết theo quy định của pháp luật và văn bản xác nhận không có người thừa kế của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người để thừa kế đã chết đó đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;

c) Văn bản trả lại đất của người sử dụng đất đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều này;

d) Quyết định giao đất, quyết định cho thuê đất đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;

đ) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền xác định mức độ ô nhiễm môi trường, sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người đối với trường hợp quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều này.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Tại Khoản 2 Điều 65 Nghị định 43/2014/NĐ – CP có quy định:

“2. Trình tự, thủ tục thu hồi đất ở trong khu vực bị ô nhiễm môi trường có nguy cơ đe dọa tính mạng con người; đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người được quy định như sau:

a) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện giao cho cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác định mức độ ô nhiễm môi trường, sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người;

b) Sau khi có văn bản của cơ quan có thẩm quyền xác định mức độ ô nhiễm môi trường, sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người mà cần phải thu hồi đất thì cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thực hiện các công việc quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều này;

c) Cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc bố trí nơi ở tạm và thực hiện tái định cư đối với người phải cưỡng chế di dời đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại Điểm đ và Điểm e Khoản 1 Điều 65 của Luật Đất đai.”

Căn cứ vào những điều luật trên, đồng thời căn cứ vào thông tin mà bạn cung cấp cho chúng tôi, cho thấy mảnh đất mà gia đình bạn đang sử dụng đã thuộc vào diện phải di dời do có nguy cơ bị sạt lở đất, ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống cũng như tính mạng của người dân. Chính vì vậy, để đảm bảo an toàn cho người dân trong khu vực này, cơ quan có thẩm quyền đã ra quyết định việc di dời, tái định cư đối với gia đình bạn và những hộ dân xung quanh.

Bạn cần xác định việc di dời này là để đảm bảo an toàn cho chính bản thân bạn và gia đình bạn, dù căn nhà và đất hiện tại vẫn còn nguyên vẹn, nhưng để đảm bảo việc sinh sống lâu dài và tính mạng cho người dân trong thời gian tiếp theo thì việc di dời là cần thiết.

Trong trường hợp này Cơ quan tài nguyên môi trường có thể đã thực hiện việc thẩm tra, xác minh thực địa để xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của việc sạt lở đất, từ đó mới có đủ căn cứ để cơ quan có thẩm quyền ra quyết định di dời, tái định cư. Khi đó, quyết định này là đúng theo quy định của pháp luật.

Vì vậy trường hợp này nhà nước hỗ trợ cho mỗi hộ dân di dời là 5 triệu đồng, đồng thời đã có kế hoạch bố trí tái định cư cho gia đình bạn và các hộ dân trong vùng.