Tư vấn về vấn đề cấu thành tội phạm nói chung

Hôm nay trong ca trực của tôi (trạm chỉ trực 1 người trong 1 ca trực). Lúc 21h 25 có một số người (khoảng 4 người) đưa 1 người bị thương tới trạm để điều trị vết thương do đánh nhau. Lúc tới sân họ lại tiếp tục có cãi vã và xô xát nhẹ. Sau đó họ đưa bệnh nhân vào, tôi điều trị cho bệnh nhân. Trong quá trình điều trị họ tiếp tục cãi vã to tiếng, sau đó có thêm 2 người nữa đến và vào gặp người bệnh (trong đó 1 người đã có tiền án về tội trộm cắp tài sản).- Tôi điều trị cho bệnh nhân xong, cho họ về và định vào phòng trực để ngủ (phòng trực không phải nơi phục vụ bệnh nhân). Trước đó cửa phòng đã được móc khóa (ổ khóa rời) để đóng cửa nhưng không khóa bằng chìa lại. Khi đi về phía cửa phòng cách cửa phòng khoảng 3 mét thì phát hiện ra cửa phòng không móc khóa nữa mà chỉ khép hở khoảng 3cm. Lúc đó tôi nghĩ đã có người mở cửa để vào và khả năng đã mất xe và ví tiền trong phòng (vì những đối tượng trên có người có tiền án).- Sau đó tôi bước lại cửa và đẩy nhẹ cửa ra, bước vào phòng vẫn thấy xe và cái ví ở trong phòng, lại gần sát giường thì nghe tiếng động nhỏ (có vẻ như tiếng ngáy ngủ), tôi rất hoảng hốt tuy nhiên k kêu la gì hết, tôi nhẹ nhàng lùi lại mấy bước và cúi xuống nhìn dưới gầm giường thì phát hiện ra có một người đàn ông nằm trong đó. Có vẻ như hắn không phát hiện ra tôi (tôi đoán có lẽ hắn đã ngủ vì có rượu nên dễ ngủ quên, vì mấy người đưa bệnh nhân lên có người có mùi rượu) nên tôi lập tức đi ra ngoài và móc khóa lại nhưng tôi không hề nghe tiếng động gì phản ứng của hắn trong phòng.- Sau đó tôi điện thoại báo công an xã. Khoảng 7 phút sau công an xã có mặt, tôi mở cửa và hắn vẫn ngủ, công an xã lôi hắn ra và đưa về ủy ban xã để làm việc.- Không biết công an đã làm việc thế nào với hắn ở ủy ban, nhưng khoảng 30p sau có 1 công an xã sang trạm gặp tôi để lấy lời khai. Và thông báo với tôi là hắn chưa làm gì nên không thể định tội, vì thế phải thả hắn về. Tôi đang rất băn khoăn về điều này: việc hắn tự ý mở cửa vào phòng và ẩn nấp như vậy thì có định được tội gì hay không? Nếu có thì sẽ xử lý như thế nào? Theo suy luận không có chuyên môn về luật của tôi thì việc hắn tự ý mở cửa vào ẩn nấp trong đó như vậy mặc dù đang trong tình trạng say rượu nhưng vẫn thể hiện ra âm mưu của hắn có thể là chờ sau khi tôi ngủ hắn sẽ trộm cắp tài sản hoặc có thể giết người hoặc có thể hãm hiếp và cướp tài sản (Vì nếu nói do say rượu và vào tìm chỗ ngủ thì trước khi hắn đi đến phòng ngủ của nhân viên hắn đã đi qua mấy phòng mở sẵn cửa và có giường rồi nhưng hắn lại không vào). Tôi cảm thấy không thỏa đáng về cách giải quyết của công an xã nên muốn nhờ sự tư vấn của luật sư.Tôi rất mong nhận được sự tư vấn của luật sư để có thêm hiểu biết kiến thức về luật. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ.

Trả lời tư vấn: Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, đối với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Dựa vào các tình tiết bạn nêu trong tình huống, cách xử lý của công an xã như vậy là đúng với quy định của pháp luật vì hành vi của người đàn ông như bạn mô tả không đủ yếu tố cấu thành tội danh quy định trong Bộ luật hình sự. Về quan hệ nhân thân hay tài sản, bạn cũng không bị xâm hại về quyền và lợi ích hợp pháp. Cụ thể:

Về mặt hình sự Điều 8 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội phạm như sau:

“Điều 8. Khái niệm tội phạm

1. Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự.

2. Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác...”

Về mặt dân sự, nếu xét thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm về quan hệ nhân thân hoặc quan hệ tài sản thì đương sự có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án.

Ở tình huống này, người đàn ông chỉ có hành vi mở cửa phòng trực vào phòng và nằm ngủ dưới gầm giường mà không có bất kì hành vi gây nguy hiểm cho bạn, có ý định trộm cắp tài sản hay bất kì hành vi nào khác, hơn nữa trước đó anh ta còn sử dụng chất kích thích là rượu gây mất tỉnh táo tạm thời. Hành vi của người đàn ông không cấu thành tội phạm nào trong Bộ luật hình sự hiện hành cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của bạn. Vì vậy, quyết định của cơ quan công an xã về việc này là đúng với quy định của pháp luật.

Trân trọng.
CV tư vấn: Nguyễn Khánh Phượng - Luật Minh Gia