Tư vấn về Tội đầu cơ trong pháp luật hình sự

Đầu cơ là việc nắm giữ các loại hàng hoá, tài sản rồi bán nhằm thu lợi khi có sự biến động giá mạnh của chúng. Tội đầu cơ được quy định trong Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau:

a) Cơ sở pháp lý

Điều 196 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có quy định về Tội đầu cơ như sau:

“1. Người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Hàng hóa trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;

b) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

…”

b) Cấu thành tội phạm

Chủ thể: người có NLTNHS, đạt độ tuổi luật định

Lỗi: cố ý trực tiếp

Hành vi khách quan: người phạm tội có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình thế khó khăn về kinh tế, mua vét hàng hóa có số lượng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng.

Mua vét được hiểu là hành vi mua với số lượng lớn, vượt quá nhu cầu dự trữ thông thường cho sinh hoạt hoặc cho hoạt động nghề nghiệp. Hành vi mua vét có thể là mua một lần hay nhiều lần. Đối tượng mua vét là mọi loại hàng hóa.

Hành vi mua vét hàng hóa chỉ bị coi là tội phạm khi người phạm tội mua vét với số lượng lớn nhằm bán lại thu lợi bất chính, gây ra hậu quả nghiêm trọng do lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế

Hậu quả nghiêm trọng được hiểu là giá cả thị trường đột biến, gây thiệt hại đến lợi ích của người tiêu dùng.

Động cơ, mục đích: nhằm bán lại để thu lợi bất chính

c) Hình phạt

Khung cơ bản: bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm (khoản 1)

Khung tăng nặng thứ nhất: bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm (khoản 2)

Khung tăng nặng thứ hai: phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm (khoản 3)

Hình phạt bổ sung: có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.