Tư vấn về thẩm quyền giải quyết phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất.

Đến năm 2001 thì mẹ đẻ chết thì việc lo hậu sự do chị cả và em út lo chung. Đến năm 2015 chị cả bản em chia tài sản gồm có đất ruộng, rừng, nhà ở nhưng em út không nhất chí chia, do không tự thỏa thuận được nên chị cả làm đơn khởi kiên ra tổ hòa giải cấp xóm (việc hòa giải không thành được gửi lên cấp xã nơi có đất hòa giải tiếp) trong thời hạn giải quyết thì UBND nơi có đất có công văn trả lời cho bên khởi kiện là do vụ việc liên quan đến phân chia tài sản là do tòa án giải quyết theo Luật Dân sự 2015; Tài sản nhà ở do vợ chồng chị cả góp công phần nhiều về vật liệu (do mẹ già yếu, em còn nhỏ). Tài sản đất đai đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên em út

Xin hỏi luật sư 1. UBND nơi có đất có áp dụng đúng luật dân sự không, mà luật 2015 đến ngày 01/01/2017 mới có hiệu lực thi hành? 2. Các bước khởi kiện đến tòa có đúng với luật đất đai và luật hòa giải cơ sở không?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

1. UBND nơi có đất có áp dụng đúng luật dân sự không, mà luật 2015 đến ngày 01/01/2017 mới có hiệu lực thi hành?

Căn cứ theo Điều 689 bộ luật dân sự năm 2015 quy định về hiệu lực thi hành
 

“Bộ luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2017.
 

Bộ luật dân sự số 33/2005/QH11 hết hiệu lực kể từ ngày Bộ luật này có hiệu lực.”
    
Như vậy, Bộ luật dân sự năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017. Hiện nay vẫn đang áp dụng bộ luật dân sự năm 2005. Như vậy, nếu áp dụng bộ luật dân sự 2015 để giải quyết, phân chia di sản thừa kế khi chưa có hiệu lực không đúng với quy định của pháp luật.

2. Các bước khởi kiện đến tòa có đúng với luật đất đai và luật hòa giải cơ sở không?

Căn cứ theo điều 202 và điều 203 Luật đất đai năm 2013 quy định về hòa giải và thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết thông qua hòa giải cơ sở. Tranh chấp mà các bên không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất Hòa giải. Tranh chấp đất đai mà hòa giải không thành thì tùy từng trường hợp mà người có tranh chấp sẽ thực hiện khởi kiện ra Tòa án hoặc gửi đơn lên ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền yêu cầu giải quyết. 

Tuy nhiên, trong trường hợp của gia đình bạn có tranh chấp về phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất do đó bản chất của vụ việc này là phân chia di sản thừa kế mà không phải là tranh chấp đất đai thông thường. Do đó, trong trường hợp các bên không thỏa thuận được về phân chia di sản thừa kế thì khởi kiện ra Tòa án yêu cầu giải quyết mà không phải thông qua ủy ban nhân dân cấp xã và ủy ban nhân dân cấp xã cũng không có thẩm quyền phân chia di sản thừa kế. 

Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện hành, căn cứ theo bộ luật dân sự năm 2005 quy định về thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế:

"Điều 645. Thời hiệu khởi kiện về thừa kế

Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. 

Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế."

Bố bạn mất từ năm 1970 và mẹ bạn mất từ năm 2001 đến nay đã quá 10 năm do đó đã hết thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Theo quy định tại Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004 hướng dẫn thì để có thể phân chia di sản thừa kế này thì cần phải có sự đồng ý của tất cả các đồng thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc các thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia. Khi đó, di sản này sẽ được chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. 

Tuy nhiên, căn cứ theo điều 623 bộ luật dân sự 2015 quy định về thời hiệu thừa kế:

“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”

Như vậy, kể từ ngày 1/1/2017 khi bộ luật dân sự 2015 có hiệu lực thì thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế đối với bất động sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Do đó, bố bạn mất từ năm 1970 đã quá 30 năm nên đã hết thời hiệu yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Nhưng mẹ bạn mất từ năm 2001 nên đến năm 2017 vẫn còn thời hiệu khởi kiện, những người có quyền hưởng di sản thừa kế sẽ có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án phân chia di sản thừa kế.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn về thẩm quyền giải quyết phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất.. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

Cv: Vũ Nga - Luật Minh Gia.