Tư vấn về nghĩa vụ chứng minh trong tố tụng hình sự

“1. Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

…”

Điều 147 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về thời hạn, thủ tục giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố như sau:

“1. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định:

a) Quyết định khởi tố vụ án hình sự;

b) Quyết định không khởi tố vụ án hình sự;

c) Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

…”

Trường hợp khi cô gái kia có đơn khởi kiện bạn, thì hồ sơ sẽ được chuyển đến cho Cơ quan điều tra. Cơ quan điều tra có thẩm quyền sẽ có trách nhiệm kiểm tra, xác minh lại nguồn tin và tình tiết vụ án. Nếu xác định có dấu hiệu tội phạm thì Cơ quan điều tra sẽ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự còn nếu không thấy dấu hiệu thì Cơ quan điều tra sẽ ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Việc xác định sự thật của vụ án thuộc về nghĩa vụ của các cơ quan tố tụng có thẩm quyền, bạn có quyền chứng minh mình vô tội nhưng không buộc phải chứng minh.

Điều 15 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về xác định sự thật của vụ án như sau:

“Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Người bị buộc tội có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội.

Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải áp dụng các biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội.”

Như vậy, việc có hành vi hiếp dâm hay không sẽ không thuộc nghĩa vụ chứng minh của bạn mà thuộc về cơ quan có tố tụng. Lời khai của người bị hại chỉ là căn cứ để xác định chứng cứ của vụ án chứ không được coi là chứng cứ buộc tội bạn. Cơ quan điều tra sẽ không chỉ căn cứ vào lời khai đó để xác định dấu hiệu tội phạm.

Nếu thực sự có dấu hiệu của tội hiếp dâm thì Điều 141 Bộ luật hình sự 2015(sửa đổi, bổ sung 2017) quy định như sau:

“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

c) Nhiều người hiếp một người;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Đối với 02 người trở lên;

…”

Theo quy định này thì hành vi hiếp dâm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.