Tư vấn pháp luật về tịch thu phương tiện gây án?

Chào luật sư ạ. Luật sư cho tôi hỏi sự việc như sau: Tôi có một chiếc xe máy chính tên chính chủ của tôi, tôi có cho em trai của tôi mượn để đi. Nhưng trong quá trình đi, trong thời gian này lại có một số bạn của em trai tôi ở xa về quê tôi chơi thì em trai của tôi có cho một trong số bạn này mượn xe để về nhà. Nhưng đến ngày mai thì nghe thông tin là người mượn xe đã bị bắt do tội trộm cắp tài sản. Nhưng sự việc trộm cắp tài sản của những đối tượng kia là xảy ra trước khi mượn xe của em trai tôi một ngày, tức là xe của em trai tôi không liên quan gì đến vụ án trộm cắp. Mà khi bị bắt các đối tượng kia có đang đi xe của em trai tôi và các đối tượng này cũng đang trên đường về quê. Trong qua trình điều tra vụ án tôi không nhận được một giấy tờ gì liên quan mời chủ xe lên làm việc hay biên bản giữ xe gì cả. Vậy tôi muốn nhờ luật sư tư vấn giúp tôi làm thế nào để xin lại được xe. Vì thời gian giữ xe của tôi cũng gần 2 tháng rồi. mà làm đơn xin lai xe thì cơ quan điều tra nói là " xe của tôi đang được các đối tượng kia sử dụng để đi tiêu thụ những đồ ăn cắp kia ( đồng hồ, điên thoại, tiền )". Nhưng những đối tượng kia bị bắt trên đường chứ không phải ở nơi bán diện thoại hay đồng hồ gì cả. Rất mong luật sư tư vấn giúp tôi. Tôi xin cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào chị! Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, Đối với yêu cầu hỗ trợ của chị chúng tôi tư vấn như sau:

Vật chứng là những vật dùng vào việc phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật có liên quan đến hành vi phạm tội cũng như tiền bạc hay tài sản khác có được bằng con đường phạm tội. Theo quy định tại Điều 89 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định:

“Điều 89. Vật chứng

Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.”

Về nguyên tắc, vật chứng phải được thu thập kịp thời, đầy đủ được mô tả đúng thực trạng vào biên bản và được đưa vào hồ sơ vụ án.

Thẩm quyền xử lý vật chứng:

- Cơ quan điều tra

- Viện kiệm sát

- Tòa án.

Như vậy, với trường hợp của bạn, tài sản của bạn được bạn của em trai mượn thực hiện hành vi phạm tội, có thể được trả lại cho bạn. Nếu cơ quan điều tra không chủ động trả lại xe thì chị có quyền làm đơn đề nghị được nhận lại xe. Sau khi nhận đơn, nếu xét thấy việc tạm giữ xe là không cần thiết thì cơ quan điều tra có thể trả lại cho bạn theo quy định tại Điều 106 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017:

“Điều 106. Xử lý vật chứng

1. Việc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.

2. Vật chứng được xử lý như sau:

a) Vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy;

b) Vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước;

c) Vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy.

3. Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này có quyền:

a) Trả lại ngay tài sản đã thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó;

b) Trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án;

c) Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì có thể được bán theo quy định của pháp luật; trường hợp không bán được thì tiêu hủy;

d) Vật chứng là động vật hoang dã và thực vật ngoại lai thì ngay sau khi có kết luận giám định phải giao cho cơ quan quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

4. Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu đối với vật chứng thì giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.”

Trường hợp chiếc xe bị hư hỏng hoặc giảm sút giá trị do hành vi phạm tội gây ra thì bạn có quyền yêu cầu người phạm tội bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 589 Bộ luật Dân sự 2015:

“Điều 589. Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm

Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm bao gồm:

1. Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.

2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.

3. Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.

4. Thiệt hại khác do luật quy định.”

Trân trọng.
CV tư vấn: Hoàng Thủy Tiên. - Luật Minh Gia