Tranh chấp đất do ông bà để lại thì giải quyết thế nào?

Chào công ty Luật Minh Gia! Gia đình tôi hiện tại có 4 anh chị em, tôi là con út trong nhà, nhưng vì thường xuyên đi làm ăn xa nên tất cả đất đai của ông bà để lại do gia đình anh cả quản lý. Đất ông bà có trích lục từ khoảng năm 1938 do tôi đang cất giữ. Từ rất nhiều năm về trước, vì thương hoàn cảnh không có đất cư trú nên các anh chị tôi sống gần đó cho gia đình của 1 người lạ sống nhờ. Khoảng 10 năm trước họ đã tự ý đăng ký quyền sử dụng đất, cũng cùng thời gian trên chị dâu cả tôi cũng đăng ký lại quyền sử dụng đất (2/3 số đất của ông bà) mà không hề báo cho các anh chị em khác hay. Tôi có 2 vấn đề thắc mắc là:1. Người hàng xóm lấn chiếm đất của ông bà chúng tôi và đăng ký quyền sử dụng đất đó, nếu dựa vào trích lục cũ của ông bà để lại chúng tôi có thể kiện để lấy lại hay không?2. Người chị dâu cả tự ý đứng tên đăng ký mới đất của ông bà và không chia đất cho các anh chị em khác thì chúng tôi có thể kiện chị ấy không? Nếu bên ủy ban tắc trách không kiểm tra sổ cũ khi cấp sổ mới thì chúng tôi nên làm gì để lấy lại phần đất của ông bà và của bản thân? Mong được công ty tư vấn giúp. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Cám ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, với yêu cầu của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại điều 100 Luật đất đai 2013 thì hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong những giấy tờ sau đây thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ thể:

 Điều 100. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:

a) Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

b) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;

c) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;

d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;

đ) Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;

e) Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;

g) Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ…

Theo quy định trên thì bản trích lục về quyền sử dụng đất của ông bà để lại từ năm 1938 cũng sẽ được coi là một phần căn cứ để xác nhận quyền sử dụng đất và được xem xét để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất này. Trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền đã cấp giấy chứng nhận cho chị dâu của bạn và gia đình hàng xóm đối với phần đất này mà bốn anh, em bạn không đồng ý thì bạn có quyền làm đơn khởi kiện chị dâu và hàng xóm của bạn lên Tòa án nhân dân quận, huyện nơi có đất để được yêu cầu giải quyết (Vì nếu căn cứ theo bản trích lục đất của ông bà chứng minh đất đó là đất của ông bà để lại thì chỉ có bốn anh, em bạn có quyền được hưởng thừa kế theo pháp luật theo điều 651 Bộ luật dân sự 2015, chứ chị dâu bạn không có quyền được hưởng phần đất này.  Do đó, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên chị dâu bạn là không có căn cứ).

Nếu sau khi khởi kiện tòa án xác nhận phần đất đó là do ông bà bạn để lại thì bốn anh em bạn được coi là những người được thừa kế đối với phần đất này (thừa kế theo pháp luật). Theo đó, tòa án sẽ yêu cầu hủy giất chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp trước đó và bạn có quyền làm hồ sơ xin cấp giấy chứng nhân quyền sử dụng đất cho những người thừa kế theo pháp luật.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
 CV tư vấn: Thúy Vân - Luật Minh Gia