Tiền lương làm thêm giờ và ngày nghỉ bù sau khi làm thêm giờ

1. Luật sư tư vấn Luật Lao động

Pháp luật lao động hiện hành quy định người lao động có quyền được nghỉ ngơi thông qua các chế định về nghỉ trong giờ làm việc, nghỉ chuyển ca, nghỉ hằng tuần, nghỉ hằng năm… Tuy nhiên qua thực tiễn thi hành pháp luật cho thấy việc đảm bảo quyền lợi nghỉ ngơi cho người lao động hiện nay còn nhiều vi phạm. Điều này dẫn đến phát sinh những tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Vì vậy, nếu bạn có vướng mắc liên quan đến vấn đề này, bạn cần phải tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật hoặc hỏi ý kiến luật sư, chuyên gia trong lĩnh vự này. Trong trường hợp bạn không có thời gian tìm hiểu hoặc không có luật sư riêng, bạn hãy liên hệ Luật Minh Gia để chúng tôi giải đáp và hướng dẫn các phương án cụ thể.

2. Tư vấn tiền lương làm thêm giờ và ngày nghỉ bù sau khi làm thêm giờ

Hỏi: Kính gửi Công ty Luật Minh Gia, Tôi đang làm việc cho một công ty tư nhân và cảm thấy có một số quy định của công ty về ngày nghỉ phép, ngày nghỉ bù chưa hợp lý. Tôi đã cố gắng tìm hiểu và đọc kỹ Bộ Luật Lao Động 2012 trước khi đặt câu hỏi. Nên câu hỏi của tôi hơi dài. Hy vọng không làm phiền quý công ty.

1. Về ngày nghỉ phép hàng năm: Hiện nay, công ty tôi quy định là đến ngày 31/3 hàng năm, nếu nhân viên không nghỉ hết thì những ngày còn dư sẽ bị mất. Quy định này không ghi thành văn bản. Ví dụ đến ngày 31/3 chưa nghỉ hết, thì có thể xin gia hạn đến 30/6. Theo tôi thấy, Khoản 1, Điều 114 Bộ Luật Lao Động 2012 quy định: Người lao động do thôi việc, bị mất việc làm hoặc vì các lý do khác mà chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ.

Như vậy công ty tôi có làm trái luật hay không? Hay là công ty có thể yêu cầu tôi nghỉ phép vào những ngày mà công ty chỉ định, thay vì trả lương cho tôi, hoặc hủy ngày phép của tôi? Nếu tôi không đồng ý nghỉ vào những ngày đó thì có được không? (Theo Khoản 2, Điều 111 - BLLĐ 2012: Người sử dụng lao động có quyền quy định lịch nghỉ hằng năm sau khi tham khảo ý kiến của người lao động và phải thông báo trước cho người lao động.)

2. Về ngày nghỉ bù sau khi làm thêm giờ: Công ty tôi cũng có quy định là sau khi làm thêm giờ, thì sẽ được nghỉ bù. Thời gian nghỉ bù được tính dựa vào số giờ làm thêm, và tương tự như quy định của Điều 97 BLLĐ 2012. (Ví dụ như làm 1h vào cuối tuần thì được nghỉ bù 2h.) Tuy nhiên, công ty tôi cũng quy định (không ghi thành văn bản) là nếu trong vòng 3 - 6 tháng kể từ này làm thêm giờ, nếu nhân viên không nghỉ thì thì những ngày bù này sẽ mất. Và không trả lương những ngày bù này dù nhân viên không nghỉ. Tôi thấy Điều 97 quy định là phải trả lương làm thêm giờ. Và Mục c, Khoản 2, Điều 116 quy định sau mỗi đợt làm thêm giờ nhiều ngày liên tục trong tháng, người sử dụng lao động phải bố trí để người lao động được nghỉ bù cho số thời gian đã không được nghỉ.

Như vậy, nếu người lao động không muốn nghỉ mà muốn nhận tiền công thì có được không. Hay công ty có quyết sắp xếp và yêu cầu người lao động phải nghỉ? Xin chân thành cảm ơn quý Công ty Luật Minh Gia.

Trả lời tư vấn: cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tư vấn tới công ty Luật Minh Gia của chúng tôi, trường hợp của bạn được tư vấn như sau:

Thứ nhất: Về vấn đề ngày nghỉ hằng năm.

Điều 114 bộ luật lao động 2012 quy định như sau:

“1. Người lao động có đủ 12 tháng làm việc cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:

a,12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;

......    

2. Người sử dụng lao động có quyền quy định lịch nghỉ hằng năm sau khi tham khảo ý kiến của người lao động và phải thông báo trước cho người lao động.

3. Người lao động có thể thoả thuận với người sử dụng lao động để nghỉ hằng năm thành nhiều lần hoặc nghỉ gộp tối đa 03 năm một lần”.

Như vậy, sau khi tham khảo ý kiến của người lao động thì công ty sẽ sắp xếp lịch nghỉ hàng năm. Tuy nhiên, pháp luật trao quyền định đoạt việc sắp xếp lịch nghỉ hàng năm cho người sử dụng lao dộng và theo đó người lao động có nghĩa vụ tuân thủ lịch nghỉ hàng năm mà công ty đã quy định và công bố. 

Thứ hai: về việc trả tiền lương ngày nghỉ hàng năm và tiền lương làm thêm giờ. 

Điều 96. Nguyên tắc trả lương - Bộ luật lao động 2012 quy định như sau: 

"Người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn.

Trường hợp đặc biệt không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá 01 tháng và người sử dụng lao động phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương."

Tiền lương phép năm hay tiền lương làm thêm giờ đều là tiền lương theo quy định của Bộ luật lao động 2012, theo đó công ty có trách nhiệm trả đủ tiền lương và đúng thời hạn cho người lao động. Do vậy, việc công ty quy định nếu người lao động không nghỉ hết ngày phép năm thì sẽ không được tính tiền lương số phép năm đó hay việc người lao động không nghỉ bù thì sẽ không được trả tiền lương làm thêm giờ là trái với quy định của pháp luật. 

 Thứ ba: Vấn đề về ngày nghỉ bù sau khi làm thêm giờ

 Điều 4 Nghị định 45/2013/ NĐ – CP Quy định chi tiết một số điều của bộ luật lao động về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi và an toàn lao động, vệ sinh lao động như sau:

"...3. Thời gian nghỉ bù theo Điểm c Khoản 2 Điều 106 của Bộ luật lao động được quy định như sau:

a, Sau mỗi đợt làm thêm tối đa 07 ngày liên tục trong tháng, người sử dụng lao động phải bố trí để người lao động nghỉ bù số thời gian đã không được nghỉ;

b) Trường hợp không bố trí nghỉ bù đủ số thời gian thì phải trả lương làm thêm giờ theo quy định tại Điều 97 của Bộ luật lao động."

Như vậy, nếu công ty bạn bố trí cho người lao động làm thêm giờ 7 ngày liên tục trong tháng thì việc nghỉ bù sẽ được ưu tiên thực hiện. Nếu không bố trí, sắp xếp được thời gian nghỉ bù thì người lao động sẽ được trả tiền lương làm thêm giờ theo quy định. 

Tóm lại, trong trường hợp của bạn công ty phải thực hiện trách nhiệm trả đúng và đủ tiền lương cho nguời lao động tương ứng với thời gian làm việc thực tế của họ. Khi công ty không thực hiện đúng trách nhiệm trên thì bạn có quyền khiếu nại để yêu cầu công ty thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.