Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất sau khi bị thu hồi?

1. Luật sư tư vấn Luật Đất đai

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Trong trường hợp nhiều người cùng có quyền thừa kế đất đai hoặc nhà ở thì tất cả những người thừa kế đều có quyền được có tên trên giấy chứng nhận, nếu những người thừa kế muốn để một người đại diện đứng trên trên giấy chứng nhận thì cần có sự thỏa thuận và đồng ý của các đồng thừa kế. Tuy nhiên, trên thực tế cũng phát sinh một số trường hợp gây mâu thuẫn, tranh chấp như trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chỉ ghi nhận tên của một người thừa kế, cũng như không có ghi rõ nội dung là người đại diện của những người thừa kế làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đồng thừa kế khác. Do vậy, để tìm hiểu các quy định của pháp luật về vấn đề này, anh/chị có thể tham khảo Luật Đất đai 2013 và các văn bản pháp luật liên quan hoặc liên hệ với Luật Minh Gia chúng tôi để được tư vấn cụ thể. Ngoài ra anh/chị có thể tham khảo tình huống chúng tôi tư vấn sau đây để vận dụng linh hoạt vào trường hợp của mình.

2. Tư vấn thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất

Câu hỏi tư vấn: Xin chào Công ty Luật Minh Gia! Lúc trước, căn nhà do ba con đứng tên, sau khi ba mất (năm 2002), những người thừa kế hợp pháp bao gồm: cha mẹ, vợ và 3 người con. Tới tận năm 2009, mẹ con mới làm xong lại toàn bộ giấy tờ nhà chuyển sang cho mẹ con đứng tên, lúc đó, ông bà nội, anh trai con và chị gái con đã đồng ý nhường quyền thừa kế căn nhà trên cho mẹ con và con (con là con út trong nhà). Vậy là chỉ có mẹ và con có quyền thừa kế căn nhà. Nhưng lúc làm ra sổ hồng mới (2009), người đi làm giấy tờ cho gia đình con đã không ghi tên con vào sổ hồng. Con đã hỏi rõ rằng cho dù năm 2009 con vẫn chưa đủ 18 tuổi thì vẫn phải ghi tên con vào. Hiện tại năm 2017, con đi làm cập nhật thừa kế vào sổ hồng nhưng đã quá hạn cập nhật. Vậy nên bây giờ con phải đăng bộ và làm lại sổ hồng mới phải không ạ? Việc ký thừa kế năm 2009 còn tác dụng không ạ? Hay chỉ làm lại sổ hồng mới để ghi thêm tên con vào? Và để làm lại một sổ hồng mới như vậy phải mất thời gian là bao lâu ạ? Con nghe nói phải ít nhất 45 ngày đúng không ạ? Xin hãy trả lời giúp con, con cám ơn rất nhiều ạ!

Nội dung tư vấn: Chào anh/chị, cảm ơn anh/chị đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với câu hỏi của anh/chị, chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ thông tin anh/chị cung cấp, chúng tôi có thể hiểu rằng gia đình anh/chị đã thực hiện thủ tục phân chia di sản thừa kế là căn nhà đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Đồng thời trong số những người có quyền thừa kế thì ông bà nội, anh trai và chị gái anh/chị đã từ chối nhận phần di sản là căn nhà này nên người thừa kế chỉ có anh/chị và mẹ anh/chị. Tuy nhiên, khi làm thủ tục thì trên giấy chứng nhận chỉ có tên của mẹ anh/chị mà không có tên anh/chị. Do đó hiện tại anh/chị muốn được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất có tên anh/chị.

Thứ nhất, về thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất

Theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai 2013:

“Điều 106. Đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp

…

2. Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp sau đây:

…

d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai.

…”

Theo đó, anh/chị cần chứng minh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà chỉ có tên của mẹ anh/chị là không đúng đối tượng nên có căn cứ thu hồi giấy chứng nhận.

Để bảo vệ quyền lợi của anh/chị, anh/chị cần phải gửi kiến nghị bằng văn bản đến văn phòng đăng ký đất đai để họ xem xét thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo điểm c khoản 4 Điều 87 Nghị định 43/2014/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi điểm c khoản 56 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP hoặc khởi kiện trực tiếp ra Tòa án để giải quyết.

“Điều 2. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai

...

56. Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 4 Điều 87 như sau:

...

c) Trường hợp người sử dụng đất phát hiện Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất có trách nhiệm kiểm tra, xem xét quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai;

…”

Cụ thể về hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã cấp không đúng đối tượng được quy định tại điểm a khoản 4 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT như sau:

“Điều 10. Hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục cấp đổi, cấp lại, đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận

…

4. Hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai tại Điểm d Khoản 2 Điều 106 của Luật Đất đai theo quy định như sau:

a) Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện nội dung Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định thì nộp hồ sơ gồm:

- Đơn phản ánh việc cấp Giấy chứng nhận không đúng quy định;

- Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp;

…”

Thứ hai, về trình tự, thủ tục cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất

Theo quy định tại khoản 8 Điều 87 Nghị định 43/2014/NĐ-CP:

“Điều 87. Thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng đã cấp

….

8. Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm trình cơ quan có thẩm quyền cấp lại Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất theo đúng quy định của pháp luật; trường hợp Giấy chứng nhận đã cấp trái pháp luật do lỗi của người sử dụng đất hoặc do cấp không đúng đối tượng thì hướng dẫn cho người sử dụng đất làm thủ tục cấp lại Giấy chứng nhận theo quy định.”

Do đó, anh/chị cần làm thủ tục cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Để làm thủ tục cấp lại giấy chứng nhận, trước tiên anh/chị cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm:

- Đơn đề nghị cấp lại Giấy chứng nhận theo Mẫu số 10/ĐK.

- Văn bản phân chia di sản thừa kế;

- Quyết định thu hồi Giấy chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền.

Sau khi đã chuẩn bị một bộ hồ sơ như trên, anh/chị sẽ nộp một bộ hồ sơ thực hiện quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất gồm những giấy tờ trên đến Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện nơi có di sản thừa kế. Trường hợp địa phương anh/chị chưa có văn phòng đăng ký đất đai thì anh/chị sẽ nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện. Anh/chị cũng có thể nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nếu có nhu cầu.

Thời hạn giải quyết thủ tục cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 40 ngày đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Thời gian này không tính thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; không tính thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề anh/chị yêu cầu tư vấn. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác anh/chị vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.