Thời gian làm việc bao lâu thì được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế?

Câu hỏi 1: Chế độ bảo hiểm y tế khi tham gia quan hệ lao động

Nội dung yêu cầu tư vấn: Xin chào các luật sư công ty Luật Minh Gia: Vợ tôi bắt đầu vào làm việc tại công ty da giầy Đông Anh Hà Nội từ ngày 15/3. Sau quá trình thử việc hơn 1 tháng thì được ký hợp đồng là nhân viên chính thức với thời hạn là 01 năm. Đến ngày 31/05 thì vợ tôi không may bị tai nạn giao thông và phải nằm viện 1 thời gian dài. Khi gia đình tôi hỏi đến việc bảo hiểm tai nạn và chế độ khi phải nằm viện thì công ty trả lời là phải đủ 3 tháng làm việc chính thức thì mới được hưởng chế độ. Và như vậy thì trong quá trình vợ tôi nằm viện thì gia đình tôi phải chịu mọi khoản chi phí cũng như vợ tôi không được hưởng chế độ gì. Như vậy có đúng không ạ? quy định pháp luật thế nào?

Xin cảm ơn các luật sư, mong nhận được câu trả lời sớm nhất ạ.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của anh chúng tôi tư vấn như sau:

Về bảo hiểm y tế:

Căn cứ quy định tại Điều 12 Luật bảo hiểm xã hội 2008 sửa đổi, bổ sung 2014 quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm như sau:

“Điều 12. Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế

1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:

a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);

...”

Theo đó, vợ anh và công ty có ký kết hợp đồng lao động xác định thời hạn 01 năm thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế do người lao động và người sử dụng lao động đóng. Như vậy, vợ anh sẽ được bảo hiểm y tế chi trả các chi phí khám, chữa bệnh theo Điều 21 Luật bảo hiểm y tế 2008 sửa đổi, bổ sung 2014.

Về bảo hiểm xã hội:

Điều 24 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định đối tượng áp dụng chế độ ốm đau như sau:

“Đối tượng áp dụng chế độ ốm đau là người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và h khoản 1 Điều 2 của Luật này.”  

Theo điểm a khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

“1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;”

Theo đó, vợ của anh làm việc cho công ty theo hợp đồng xác định thời hạn 01 năm,thuộc đối tượng áp dụng chế độ ốm đau.

Như vậy, căn cứ vào những quy định trên, có thể thấy rằng lý do bên công ty đưa ra là “phải đủ 3 tháng làm việc chính thức thì mới được hưởng chế độ” là trái với quy định của pháp luật.

Câu hỏi thứ 2 - Điều kiện và cách tính bảo hiểm xã hội một lần theo Luật bảo hiểm xã hội?

Nội dung yêu cầu tư vấn: Thưa luật sư cho tôi xin hỏi vấn đề là thế này: tôi là cán bộ không chuyên trách cấp xã vùng biên giới. Sinh năm 1965 đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do nhà nước hỗ trợ từ năm 2009 đến nay. ( Không rõ là đến thời điểm nào, tôi phải đóng trực tiếp). Nếu tôi xin nghỉ việc thì chế độ hưởng BHXH một lần được tính như thế nào và số tiền là bao nhiêu.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của anh chúng tôi tư vấn như sau:

Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về bảo hiểm xã hội một lần được hướng dẫn bởi Nghị quyết 93/2015/NĐ-CP như sau:

“Điều 1.

1. Người lao động được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội để đủ điều kiện hưởng lương hưu nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014.

Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần.”

Như vậy, sau 01 năm nghỉ việc, bạn không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm thì có quyền yêu cầu được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính như sau:

“2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:

a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.”

Như vậy, mức hưởng bảo hiểm xã hội 01 lần của bạn được tính như sau: 4x 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm trước năm 2014 + 10 x 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm sau năm 2014.

Trân trọng!

Phòng luật sư tư vấn – Công ty Luật Minh Gia