Thân nhân có được hưởng BHXH 1 lần khi người lao động chết?

Nội dung tư vấn: Luật sư cho hỏi: mẹ tôi đóng BHXH được hơn 5 năm, khi nghỉ việc thì khoảng 1 năm mình mới nhận tiền BHXH 1 lần nhưng chưa đến 1 năm thì mẹ mất. Vậy tôi có thể lãnh tiền BHXH ngay bây giờ được không? Hay đợi đúng 1 năm tôi mới thay thế mẹ lãnh được? Xin cảm ơn.

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn cho công ty Luật Minh Gia chúng tôi, công ty xin được tư vấn về trường hợp này như sau:

Theo quy định tại Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định về hưởng BHXH một lần như sau:

“1. Người lao động quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

…

b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội;

…”

Căn cứ quy định trên, người lao động khi nghỉ việc mà chưa đóng đủ 20 năm và không tiếp tục đóng thì tại thời điểm sau một năm nghỉ việc nếu người lao động tham gia BHXH còn sống thì sẽ được hưởng BHXH 1 lần.

Theo thông tin bạn cung cấp, mẹ bạn tham gia BHXH được hơn 5 năm nhưng nghỉ việc chưa đến một năm thì mẹ chết. Như vậy, quy định hưởng BHXH một lần chỉ áp dụng đối với người lao động, không áp dụng với thân nhân người lao động. Do đó, người lao động chết mà chưa đủ thời gian nhận BHXH 1 lần thì thân nhân không thể lãnh tiền thay người lao động được.

Theo quy định Luật BHXH hiện hành, nếu người lao động đang bảo lưu thời gian tham gia BHXH mà chết thì thân nhân sẽ chỉ được hưởng chế độ tử tuất, cụ thể gia đình bạn được hưởng các chế độ như sau:

- Trợ cấp mai táng: Trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà mẹ bạn chết (đối với trường hợp có thời gian đóng BHXH
bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên).

Ngoài ra, tuỳ từng trường hợp mà mẹ bạn có thể được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần.

Căn cứ quy định tại Điều 67 Luật BHXH 2014 quy định cụ thể về các trường hợp được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng như sau:

« Điều 67. Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng

1. Những người quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 66 của Luật này thuộc một trong các trường hợp sau đây khi chết thì thân nhân được hưởng tiền tuất hằng tháng:

a) Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần;

b) Đang hưởng lương hưu;

c) Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

d) Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61 % trở lên »

Theo thông tin bạn cung cấp, mẹ bạn đóng BHXH được 5 năm và chết sau thời gian nghỉ việc. Như vậy, chúng tôi xác định mẹ bạn không thuộc trường hợp được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng.

- Trợ cấp tuất một lần: Do mẹ bạn chết không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 67 nêu trên nên thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần, cụ thể như sau:

+ Các năm đóng BHXH trước năm 2014: mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

+ Các năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi: mỗi năm tính bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, mức thấp nhất bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội làm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần thực hiện theo quy định tại Điều 62 của Luật này.

Trân trọng !