Sử dụng đất sai mục đích có được bồi thường khi bị thu hồi đất không?

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về công ty Luật Minh Gia của chúng tôi. Theo quy định của Khoản 1 Điều 92 Luật đất đai 2013 các trường hợp sau sẽ không được bồi thường về tài sản gắn liền với đất:

“1. Tài sản gắn liền với đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất quy định tại các điểm a, b, d, đ, e, i khoản 1 Điều 64 và điểm b, d khoản 1 Điều 65 của Luật này.

2. Tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập từ sau khi có thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3. Công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và công trình xây dựng khác không còn sử dụng.”

Từ quy định tại Khoản 1 Điều 92 Luật đất đai 2013 dẫn chiếu tới Điều 64 như sau:

“1. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm:

a) Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm;

b) Người sử dụng đất cố ý hủy hoại đất;

c) Đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền;

d) Đất không được chuyển nhượng, tặng cho theo quy định của Luật này mà nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho;

đ) Đất được Nhà nước giao để quản lý mà để bị lấn, chiếm;

e) Đất không được chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này mà người sử dụng đất do thiếu trách nhiệm để bị lấn, chiếm;

g) Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không chấp hành;

h) Đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục; đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục;

i) Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.

2. Việc thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai phải căn cứ vào văn bản, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Trong trường hợp của bạn, đất nông nghiệp bị sử dụng sai mục đích làm nhà xưởng. Tuy nhiên diện tích đất này lại chưa bị xử lý vi phạm hành chính và vẫn tiếp tục tái diễn là một trong các trường hợp thu hồi do vi phạm luật đất đai.

Do đó có thể xảy ra hai trường hợp như sau:

Thứ nhất, diện tích đất thuộc dự án thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng .Đồng thời hộ gia đình đang sử dụng đã được công nhận quyên sử dụng đất đối với mảnh đất này thì có thể tiến hành thủ tục  chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp. Như vậy hộ gia đình có thể được bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất theo đúng quy định của Luật đất đai năm 2013.

Thứ hai, người sử dụng đất đối với diện tích đất trên không tiến hành chuyển mục đích sử dụng  đất thì cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xử lý vi phạm hành chính đối với diện tích đất trên nếu vẫn tiếp tục vi phạm thì cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành thu hồi diện tích đất này theo trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 64:

“Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm”