Quá hạn thời gian điều tra vụ án thì phải xử lý như thế nào?

Kính gửi Văn phòng Luật Minh Gia  Hiện tại gia đình tôi đang có vướng mắc 01 vấn đề như sau, rất mong được Văn phòng Luật Minh Gia hỗ trợ tư vấn.  Bố tôi có bị người ta hành hung gây thương tích, tỷ lệ thương tật 15%. Gia đình tôi đã có đơn gửi cơ quan công an cách đây 8 tháng, nhưng đến nay cán bộ trực tiếp thụ lý vụ án từ ban đầu trả lời: lúc nói đã chuyển Viện Kiểm Sát, lúc lại nói đang gửi tổ điều tra. Bố tôi là thương binh tuổi đã 72, đi lại để phục vụ công tác điều tra theo yêu cầu của cơ quan công an rất nhiều lần, nhưng đến nay đối tượng hành hung bố tôi vẫn nhởn nhơ như thách thức pháp luật. Vậy cho gia đình chúng tôi hỏi với quy trình điều tra thì thời gian như vậy đã vượt quá thời gian cho phép của cơ quan điều tra chưa ah? Và gia đình tôi lên làm gì tiếp theo ah. Rất mong nhận được sự tư vấn của Văn phòng Luật Minh GiaTrân trọng!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, với vụ việc của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Theo Điều 172 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định:

“Điều 172. Thời hạn điều tra

1. Thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá 02 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 03 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng kể từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều tra.

2. Trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì chậm nhất là 10 ngày trước khi hết thời hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn điều tra.

Việc gia hạn điều tra được quy định như sau:

a) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra một lần không quá 02 tháng;

b) Đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, lần thứ nhất không quá 03 tháng và lần thứ hai không quá 02 tháng;

c) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, mỗi lần không quá 04 tháng;

d) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra ba lần, mỗi lần không quá 04 tháng.

3. Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà thời hạn gia hạn điều tra đã hết nhưng do tính chất rất phức tạp của vụ án mà chưa thể kết thúc việc điều tra thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thể gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng.

Đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng.

4. Trường hợp thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự, nhập vụ án thì tổng thời hạn điều tra không vượt quá thời hạn quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này.

5. Thẩm quyền gia hạn điều tra của Viện kiểm sát:

a) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra. Trường hợp vụ án do Cơ quan điều tra cấp tỉnh, Cơ quan điều tra cấp quân khu thụ lý điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra;

b) Đối với tội phạm nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai. Trường hợp vụ án do Cơ quan điều tra cấp tỉnh, Cơ quan điều tra cấp quân khu thụ lý điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai;

c) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra lần thứ nhất; Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ hai. Trường hợp vụ án do Cơ quan điều tra cấp tỉnh, Cơ quan điều tra cấp quân khu thụ lý điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai;

d) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai; Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát quân sự trung ương gia hạn điều tra lần thứ ba.

6. Trường hợp vụ án do Cơ quan điều tra Bộ Công an, Cơ quan điều tra Bộ Quốc phòng, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao thụ lý điều tra thì việc gia hạn điều tra thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát quân sự trung ương.”

Như vậy, đối với tội phạm ít nghiêm trọng thời hạn tối đa để điều tra là không quá 4 tháng, đối với tội phạm nghiêm trọng thì thời hạn điều tra tối đa là 8 tháng, đối với tội phạm rất nghiêm trọng thì thời hạn tối đa để điều tra là 12 tháng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì thời hạn điều tra tối đa 16 tháng.

Theo quy định tại Bộ luật Hình Sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về tội cố ý gây thương tích:

“Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

...”

Trong trường hợp này bố bạn bị người ta hành hung gây thương tích, tỷ lệ thương tật 15%. Do đó người gây thương tích cho bố bạn đã phạm tội cố ý gây thương tích thuộc khoản quy định nêu trên và đây là tội ít nghiêm trọng theo điểm a Khoản 1 Điều 9 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017: “a) Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;”

Như vậy, thời hạn điều tra vụ án hình sự tối đa là 4 tháng theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Mặt khác, bạn đã nộp đơn gửi tới cơ quan công an đã được 8 tháng nhưng vẫn chưa được giải quyết. Do đó, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, nếu thấy quá thời hạn giải quyết mà cơ quan có thẩm quyền chưa giải quyết thì bạn có thể khiếu nại việc này lên chính cơ quan đang giải quyết vụ việc của bạn để được giải quyết, yêu cầu giải quyết vụ án của bạn.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo quy định tại Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi năm 2009 nếu vụ việc xảy ra trước khi BLHS 2015 có hiệu lực như sau:

Theo Điều 119 Bộ luật tố tụng hình sự :

"1. Thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá hai tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá ba tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá bốn tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, kể từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều tra.

2. Trong trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì chậm nhất là mười ngày trước khi hết hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn điều tra."

Như vậy, đối với tội phạm ít nghiêm trọng thời hạn tối đa để điều tra là không quá 4 tháng, đối với tội phạm nghiêm trọng thì thời hạn điều tra tối đa là 8 tháng, đối với tội phạm rất nghiêm trọng thì thời hạn tối đa để điều tra là 12 tháng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì thời hạn điều tra tối đa 16 tháng.

Theo quy định tại Bộ luật Hình Sự năm 1999 quy định về tội cố ý gây thương tích: " Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:

a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;

...

Trong trường hợp này bố bạn bị người ta hành hung gây thương tích, tỷ lệ thương tật 15%. Do đó người gây thương tích cho bố bạn đã phạm tội cố ý gây thương tích thuộc khoản 1 Điều 104 Bộ Luật Hình Sự 1999 sửa đổi năm 2009  là tội ít nghiêm trọng nên thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá hai tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng. Do bạn đã nộp đơn gửi tới cơ quan công an đã được 8 tháng nhưng vẫn chưa được giải quyết. Vì  vậy nếu thấy quá thời hạn giải quyết mà cơ quan có thẩm quyền chưa giải quyết thì bạn có thể khiếu nại việc này lên chính cơ quan đang giải quyết vụ việc của bạn để được giải quyết, yêu cầu giải quyết vụ án của bạn.

Trân trọng.
CV tư vấn: Nguyễn Thị Ngọc Anh - Luật Minh Gia