Mượn nợ không trả và bỏ trốn thì thuộc trách nhiệm dân sự hay hình sự?

Kính chào Luật sư Minh Gia.Tôi có cho một người bạn là đảng viên ban dân vận thành ủy mượn tiền cá nhân và nhờ tôi vay dùm với số tiền là 100 triệu đồng có giấy mượn nhưng người đó chưa đóng tiền lãi đồng nào, đã quá hạn trả 8 tháng mà bạn vẫn không trả và hiện bỏ việc tại cơ quan được 2 tuần rồi, cơ quan triệu tập 2 lần vẫn không đến. Tôi cũng không liên hệ được với người đó. Theo cơ quan cho biết thì người đó có mượn các cán bộ cơ quan xã phường khác và nơi làm hiện tại. Tôi có gởi đơn đến công an nhưng không được nhận hồ sơ và kêu gởi Tòa án. Vậy luật sư cho tôi hỏi là: Sự việc trên của tôi thuộc vụ án hình sự hay dân sự? Công an không nhận đơn thưa của tôi vậy có đúng pháp luật không? Vụ án tôi đến Tòa thì tôi có nhận lại được hết số tiền trên không hay phải nhận từ từ?Xin chân thành cảm ơn Luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho Công ty Luật Minh Gia. Về yêu cầu của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Giữa bạn và người bạn đảng viên có giấy mượn tiền với số tiền là 100 triệu đồng. Về cơ bản, đây là hợp đồng vay tài sản được giao kết giữa hai bên. Tuy nhiên, đã quá hạn trả 8 tháng mà người đảng viên vẫn không trả, hiện đã bỏ việc tại cơ quan. Cơ quan có triệu tập 2 lần vẫn không đến và bạn cũng không liên lạc được với người đảng viên đó.

Trường hợp nếu người đảng viên không có hành vi trốn tránh nghĩa vụ trả tiền, vẫn xác nhận là có vay tiền và việc không trả được là vì hiện tại chưa có đủ khả năng trả thì trách nhiệm mà người đảng viên phải chịu là trách nhiệm dân sự do chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền.

Tuy nhiên, người đảng viên này có hành vi trốn tránh nghĩa vụ trả tiền bằng cách bỏ trốn để chiếm đoạt số tiền đã vay. Khi đó, hành vi của người đảng viên thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:

“Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả.”

Như vậy, hành vi của người đảng viên đã đủ yếu tố cấu thành tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, nên vụ việc của bạn thuộc vụ án hình sự. Do đó, bạn gửi đơn tố cáo tới cơ quan công an thì cơ quan công an có trách nhiệm phải tiếp nhận đơn tố cáo của bạn và gửi tới cơ quan điều tra có thẩm quyền. Khi đó, việc cơ quan công an không nhận đơn của bạn là trái với quy định của pháp luật tố tụng hình sự.

Khi vụ án được đưa ra xét xử và có bản án của Tòa, Tòa sẽ yêu cầu người đảng viên trả lại số tiền đã vay của bạn. Tùy vào khả năng trả nợ của người đảng viên mà Tòa có thể quy định thời hạn trả nợ đối với những người có quyền lợi liên quan trong vụ án. Do vậy, bạn có thể nhận được hết số tiền hay không phụ thuộc vào bản án của Tòa án.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
Luật gia / CV tư vấn: Nguyễn Thị Thu Hiền - Luật Minh Gia