Bình xịt hơi cay là gì? Mang theo để phòng thân có vi phạm không?

1. Bình xịt hơi cay là gì?

Bình xịt hơi cay là một dụng cụ dùng để phòng vệ bằng cách phun chất cay vào người khác trong trường hợp nguy hiểm khẩn cấp như bị kẻ xấu tấn công, bắt cóc, ...

Theo Khoản 11 Điều 3 Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 quy định:

“Công cụ hỗ trợ là phương tiện, động vật nghiệp vụ được sử dụng để thi hành công vụ, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nhằm hạn chế, ngăn chặn người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả, trốn chạy; bảo vệ người thi hành công vụ, người thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hoặc báo hiệu khẩn cấp, bao gồm:

a) Súng bắn điện, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, laze, lưới; súng phóng dây mồi; súng bắn đạn nhựa, nổ, cao su, hơi cay, pháo hiệu, hiệu lệnh, đánh dấu và đạn sử dụng cho các loại súng này;

b) Phương tiện xịt hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, chất gây ngứa;

...”

Theo quy định này thì bình xịt hơi cay là một loại công cụ hỗ trợ, một loại phương tiện được nhà nước và các cơ quan chức năng sử dụng nhằm giữ trật tự an toàn xã hội, an ninh nhân dân.

2. Mang bình xịt hơi cay để phòng thân có được không?

Câu hỏi cần tư vấn: Lo sợ gặp cướp, kẻ hiếp dâm..., tôi muốn mua bình xịt hơi cay để phòng thân. Việc này có được phép không? Nếu không, tôi được phép sử dụng những công cụ hỗ trợ gì?

Trả lời: Chào bạn, Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến bộ phận luật sư Hình sự - Công ty Luật Minh Gia, đối với trường hợp trên chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại điều 55 Văn bản hợp nhất Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ quy định chi tiết những đối tượng sau mới được trang bị công cụ hỗ trợ:

“Điều 55. Đối tượng được trang bị công cụ hỗ trợ

1. Đối tượng được trang bị công cụ hỗ trợ bao gồm:

a) Quân đội nhân dân;

b) Dân quân tự vệ;

c) Cảnh sát biển;

d) Công an nhân dân;

đ) Cơ yếu;

e) Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

g) Cơ quan thi hành án dân sự;

h) Kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách, Kiểm ngư, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thủy sản;

i) Hải quan cửa khẩu, lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan;

k) Đội kiểm tra của lực lượng Quản lý thị trường;

l) An ninh hàng không, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành giao thông vận tải;

m) Lực lượng bảo vệ cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo vệ;

n) Ban Bảo vệ dân phố;

o) Câu lạc bộ, cơ sở đào tạo, huấn luyện thể thao có giấy phép hoạt động;

p) Cơ sở cai nghiện ma túy;

q) Các đối tượng khác có nhu cầu trang bị công cụ hỗ trợ thì căn cứ vào tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ, Bộ trưởng Bộ Công an quyết định.”

Do đó, việc một cá nhân, không thuộc các trường hợp được phép sử dụng công cụ hỗ trợ liệt kê trên đây, mà tàng trữ bình xịt hơi cay là hành vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, các cá nhân được phép mang theo những công cụ hỗ trợ, trong đó có bình xịt hơi cay, chỉ được sử dụng chúng trong những trường hợp thực sự cần thiết và phải đảm bảo an toàn, trật tự xã hội.

Tóm lại, từ những quy định của pháp luật như trên, bình xịt hơi cay là một trong những công cụ hỗ trợ được nhà nước và các cơ quan chức năng quy định việc sử dụng và quản lý rất nghiêm ngặt. Công dân không được phép tàng trữ, sử dụng, mượn, thuê, mua, bán… loại công cụ này dưới bất kỳ hình thức và mục đích nào. Nếu vi phạm thì tùy vào từng trường hợp, mức độ vi phạm có thể bị xử lý theo hành chính hoặc hình sự.

Việc đăng tải các thông tin bán các loại công cụ hỗ trợ phải là do các doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh loại hàng hóa đặc dụng này, quy trình giao dịch mua bán phải tuân thủ quy định của pháp luật, bán cho những đối tượng được phép mua.

3. Vi phạm quy định về bình xịt hơi cay bị xử lý như thế nào?

Tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi vi phạm mà cá nhân sử dụng trái phép bình xịt hơi cay có thể bị xử phạt hành chính hay bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo Nghị định 144/2021/ NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn; cứu hộ; phòng chống bạo lực gia đình quy định về xử phạt hành vi vi phạm về bình xịt hơi cay như sau:

- Phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi mang theo trong người hoặc tàng trữ, cất giấu các loại vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ hoặc các loại công cụ, phương tiện khác có khả năng sát thương; đồ vật, phương tiện giao thông nhằm mục đích gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích cho người khác (điểm b khoản 4 Điều 7).

- Phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi tàng trữ, vận chuyển trái phép các loại phế liệu, phế phẩm vũ khí, công cụ hỗ trợ (điểm d khoản 3 Điều 11).

- Phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ mà không có giấy phép (điểm d khoản 3 Điều 11).

Ngoài ra, nếu sử dụng trái phép bình xịt hơi cay còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 306 Bộ luật Hình sự 2015 về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép công cụ hỗ trợ.