Không có quyết định thu hồi đất có được thực hiện cưỡng chế thu hồi đất không?

Nội dung tư vấn: Căn cứ vào Điều 71 Luật Đất đai 2013 quy định về Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất quy định: khi tiến hành cưỡng chế là phải có quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực. Cho tôi được hỏi trường hợp như sau: Trường hợp nhà sàn xây dựng trước 15/10/1993 không bị xử phạt hành chính, xây dựng trước thời gian công bố quy hoạch, nay Nhà nước thu hồi để xây dựng bờ kè sông, chưa nhận tiền bồi thường về nhà ở. Nay tiến hành cưỡng chế buộc phải tháo dỡ. Căn cứ vào Điều 71 Luật đất đai thì phải có quyết định thu hồi đất. Như vậy, trong trường hợp nhà sàn không có quyết định thu hồi đất thì căn cứ vào đâu để thực hiện việc cưỡng chế cho đúng quy định pháp luật.Rất mong nhận được tư vấn của luật sư. Chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại điều 101 Luật đất đai năm 2013:

“2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”

Tạm thời, chúng tôi coi đất của gia đình được sử dụng ổn định, không có tranh chấp, không vi phạm đất đai. Do đó, căn cứ vào những dữ kiện bạn nêu, có thể xác định bạn có đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định trên: Đất sử dụng ổn định trước năm 1995, không có giấy tờ về đất, được xác nhận là đất không có tranh chấp và được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất. Bạn nên đi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, nếu Nhà nước thu hồi đất vì vi phạm về đất đai thì gia đình không được bồi thường về đất.

Bên cạnh đó, điều 62 Luật đất đai năm 2013 quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.  Nhà nước thu hồi đất trong các trường hợp sau:

“…2.b, Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật của địa phương gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, thông tin liên lạc, chiếu sáng đô thị; công trình thu gom, xử lý chất thải;”

Như vậy đối với trường hợp của bạn, đất nhà bạn bị thu hồi để xây dựng bờ ke sông phục vụ thủy lợi nằm trong phạm vi sẽ bị thu hồi đất, vì vậy đất của nhà bạn sẽ bị thu hồi khi có quyết định thu hồi từ cơ quan có thẩm quyền. Theo quy định của pháp luật nếu gia đình bạn bị thu hồi đất gia đình bạn có thể được bồi thường như sau:  Theo điều 79 Luật đất đai năm 2013:

"1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường như sau:

a) Trường hợp không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; trường hợp không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở thì Nhà nước bồi thường bằng tiền;

b) Trường hợp còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.”

Mặt khác, theo quy định tại điều 71 Luật đất đai năm 2013:

“2. Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;

b) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;

c) Quyết định cưỡng chế  thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;

d) Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản”.

Theo thông tin bạn cung cấp cho chúng tôi, gia đình bạn chưa nhận được quyết định thu hồi đất nhưng bị áp dụng quy định cưỡng chế thu hồi đất của cơ quan nhà nước. Như vậy, khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất thì cơ quan có thẩm quyền phải dựa vào đủ các điều kiện nên trên mới được thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi. Trong trường hợp này, bạn không nhận được quyết định thu hồi đất nhưng vẫn bị thu hồi đất thì cơ quan này đã làm trái quy định của pháp luật. Bạn có thể làm đơn khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền để giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
 CV tư vấn: Nguyễn Thảo - Luật Minh Gia