Không có bằng lái xe, gây tai nạn có phải bồi thường thiệt hại không?

Luật sư tư vấn: Chào  luật  sư. Tôi có tình huống đang gặp khó khăn mong luật sư phân tích giúp. Sự việc là em trai tôi đang điều khiển xe moto qua đường, có bật đèn tín hiệu. Thì bị anh T điều khiển xe moto chạy cùng chiều tông từ phía sau và gây hậu quả nghiêm trọng. Em trai tôi thì bị thương nhẹ và nhập viện nhưng không đáng kể nhưng người gây tai nạn bị thương nặng và chết sau khi nhập viện. Gia đình tôi có  đến  nhà bên kia để thăm hỏi và phúng điếu 1 triệu đồng. Gia Đình bên kia đã nhận lỗi là con của họ sai nên không tố tụng gì. Nhưng sau khi tang lễ xong gia đình tôi muốn bên kia thỏa thuận với nhau là không đưa toà. Gia đình tôi sẽ giúp đỡ một phần nào tiền mai táng và đưa 10 triệu đồng nhưng họ từ chối không nhận. Vì hai bên đều ở xa nên đi lại khó khăn chỉ nhận được cuộc gọi của Công an Địa phương yêu cầu gia đình tôi xuống Công an để nói chuyện. Nhưng gia đình tôi đến thì chỉ gặp công an địa phương mà không gặp gia đình bên đó. Công an cứ khăng khăng gia đình tôi phải giúp bên kia số tiền lớn mà gia đình tôi lại không đủ điều kiện. Bây giờ phương tiện tai nạn là xe moto của gia đình tôi đang bị Công an giam giữ. Giữa gia đình tôi và gia đình bên kia không thoả thuận được và không lấy được phương tiện đem về. Vậy gia đình tôi có cần phải  làm đơn tố tụng để ra toà không? Em trai tôi chưa đăng ký giấy phép lái xe. Và phương tiện giao thông là của mẹ đứng tên. Bây giờ gia đình tôi đang bị suy sụp về tinh thần và đang căng thẳng không có phương án giải quyết. Mong luật sư cho ý kiến. Tôi xin cảm ơn và chờ hồi âm của luật sư. Chào luật  sư. 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về hành vi điều khiển phương tiện giao thông lưu thông trên đường mà không có giấy phép lái xe của em bạn

Theo quy định tại Điều 21 Nghị đình 46/2016/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông quy định về xử phạt các hành vi vi phạm quy định về Điều kiện của người Điều khiển xe cơ giới:

5. Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng đối với người Điều khiển xe mô tô có dung tích xi lanh dưới 175 cm3 và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa;

7. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người Điều khiển xe mô tô có dung tích xi lanh từ 175 cm3 trở lên, xe ô tô, máy kéo và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm một trong các hành vi sau đây:

b) Không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa;

Theo đó, cần phải xác định em bạn điều khiển xe mô tô loại nào để xác định được mức xử phạt vi phạm hành chính..

Theo Điều 202 Bộ luật hình sự năm 1999 quy định về Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ :

1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:

a) Không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định;

b) Trong khi say rượu hoặc say do dùng các chất kích thích mạnh khác;

...

đ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

..."

Ngoài ra, tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư 09/2013/TTLT-BCA-BQP-BTP-VKSNDTC-TANDTC quy định hành vi vi phạm phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả về tính mạng, sức khỏe và tài sản.

Trong trường hợp này, nếu qua quá trình điều tra của cơ quan công an xác định em bạn có vi phạm những quy định về an toàn giao thông đường bộ nhưng không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả thì em bạn không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Thứ hai, về trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Tại Khoản 2 Điều 584 Bộ luật dân sự 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại: "Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác".

Nếu gia đình bạn có chứng cứ chứng minh em bạn không có lỗi khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà lỗi xuất phát từ phía nạn nhân thì hoàn toàn không phải bồi thường thiệt hại cũng như không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại Điều 202 Bộ luật hình sự.

Đối với chiếc xe đang bị công an tạm giữ. Theo Điều 72 Nghị đinh 46/2016/NĐ-CP quy định về thẩm quyền xử phạt của Công anh Nhân dân:

3. Trưởng Công an cấp xã, Trưởng đồn Công an, Trạm trưởng Trạm Công an cửa khẩu, khu chế xuất có quyền:

a) Phạt cảnh cáo;

b) Phạt tiền đến 2.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ và 2.500.000 đồng đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường sắt;

c) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá mức xử phạt tiền được quy định tại Điểm b Khoản này;

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !

CV tư vấn: Hương Giang - Luật Minh Gia