Khởi tố hành vi gây tại nạn giao thông dẫn đến chết người

Nội dung đề nghị tư vấn:

Cho em hỏi em có anh rể lái xe tải. Vào ngày 25.5.2014 đang trên đường đi do không làm chủ được tốc độ đã đâm vào đuôi 1 xe tải khác và đã làm chủ xe đi cùng anh em chết tại chỗ. Anh em thì bị thương nặng, sau thời gian điều trị giờ đã đỡ hơn. Sau khi gây ra tay nạn gia đình đã đến người bị hại phúng viếng và đã đền bù trên cam kết. Con xe anh em đâm vào không thiệt hại nhiều đã không đòi hỏi đền bù, giờ tòa lại tuyên án là 3 năm tù. Vậy cho e hỏi đã đền bù nguời bị hại và người bị hại không khởi kiện. Vậy sao anh em lại chịu mức án như vậy? Anh em cũng chỉ đi lái xe thuê cũng chạy vạy mới lo được để giảm tội! Giờ đã có 2 con nhỏ. Chân thì đi khập khiễng sau tay nạn. Vậy cho e hỏi có cách nào để giảm mức án trên không. Em rất cám ơn ạ..
 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Việc anh của bạn không làm chủ được tốc độ gây tai nạn dẫn đến có người chết có thể bị quy vào tội “vô ý làm chết người” theo điều 98 bộ luật hình sự 1999, khoản 1 điều này quy định như sau: “Người nào vô ý làm chết người thì bị phạt tù từ sáu tháng đến năm năm”

- Thứ nhất: về vấn đề khởi tố vụ án hình sự:

Theo khoản 1 điều 105 Bộ luật tố tụng hình sự 2003 về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại:

“Những vụ án về các tội phạm được quy định tại khoản 1 các điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 của Bộ luật hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất.”

Như vậy, chỉ những tội phạm được quy định trong các điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 bộ luật hình sự mới không bị khởi tố khi không có yêu cầu của người bị hại. Trường hợp của anh bạn không thuộc những tội phạm nêu trên nên dù không có yêu cầu của người bị hại vẫn có thể khởi tố vụ án hình sự và tuyên án phạt.

Ngoài ra, theo điều 107 bộ luật tố tụng hình sự 2003, những căn cứ để không khởi tố vụ án hình sự bao gồm:

“1. Không có sự việc phạm tội;

2. Hành vi không cấu thành tội phạm;

3. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự;

4. Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật;

5. Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự;

6. Tội phạm đã được đại xá;

7. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác”.

Căn cứ quy định trên, việc đã đền bù thiệt hại và gia đình người bị hại không khởi kiện không là căn cứ để anh của bạn không bị khởi tố hình sự.

- Thứ hai: Về việc giảm mức án:  

Các tình tiết giảm nhẹ được quy định tại khoản 1 điều 46 Bộ luật hình sự, bao gồm:

“a) Người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả;

c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;

d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;  

đ) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra;

e) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;

g) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

h) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

i) Phạm tội vì bị người khác đe doạ, cưỡng bức;

k) Phạm tội do lạc hậu;

l) Người phạm tội là phụ nữ có thai;

m) Người phạm tội là người già;

n) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;

o) Người phạm tội tự thú;

p) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

q) Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện, điều tra tội phạm;

r) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

s) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.”

Khoản 2 điều 46 BLHS: “Khi quyết định hình phạt, Toà án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án.”

Anh của bạn đã tiến hành bồi thường thiệt hại nên có thể được áp dụng tình tiết giảm nhẹ theo điểm b khoản 1 điều 46 quy định của pháp luật. Ngoài ra còn có thể áp dụng  tình tiết khác theo điều 46 như: người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải… Bên cạnh đó, tòa án cũng có thể cân nhắc, xem xét đến hoàn cảnh khó khăn của gia đình anh bạn, việc anh bạn bị tàn tật sau tai nạn để giảm nhẹ hình phạt, nhưng phải ghi rõ vào bản án theo quy định khoản 2 điều 46 Bộ luật hình sự.

Trân trọng !