Hưởng lương hưu hàng tháng theo chế độ hưu trí

Câu hỏi: Chào luật sư, tôi là giáo viên THCS, tháng 5/2016 thì tôi đủ tuổi về hưu. Tôi muốn hỏi luật sư về cách tính lương hưu khi tôi được nghỉ. Nếu tôi xin nghỉ trước năm 2016 thì lương hưu có thay đổi nhiều không? Quy định thế nào? Mong luật sư tư vấn, tôi xin cảm ơn.

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:

Thứ nhất, về cách tính lương hưu khi đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Căn cứ Điều 28 Nghị định 152/2006/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo hiểm xã hội năm 2006 thì:

"1. Người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 26 Nghị định này, mức lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 31 Nghị định này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%."

Trong đó, mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội được quy định tại Điều 31 Nghị định trên, mức bình quân này phụ thuộc vào thời điểm bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội, chế độ lương do ai trả (nhà nước hay người sử dụng lao động khác). Cụ thể theo quy định tại Điều 31 Nghị định trên thì:

- Nếu bạn tham gia bảo hiểm xã hội trước ngày 01 tháng 01 năm 1995:

"a) Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân các mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
b) Người lao động có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian.
c) Người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội chung của các thời gian đó. Trong đó thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại điểm a khoản này. Trường hợp chưa đủ 5 năm, thì tính bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội."

- Nếu bạn tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 01 tháng 01 năm 1995 đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2007:

"a) Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ hưu như sau:
 - Tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 01 năm 1995 đến ngày 31 tháng 12 năm 2000 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
- Tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 01 năm 2001 đến ngày 31 tháng 12 năm 2006 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
b) Người lao động có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian;
c) Người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội chung của các thời gian đó. Trong đó thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại điểm a khoản này. Trường hợp chưa đủ số năm quy định tại điểm a khoản này thì tính bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội."

- Nếu bạn tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày 01tháng 01 năm 2007 trở đi:

"a) Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu;

b) Người lao động có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian;

c) Người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội chung của các thời gian đó. Trong đó thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ do Nhà nước quy định thì tính bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại điểm a khoản này. Trường hợp chưa đủ 10 năm thì tính bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội."

Cách tính mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội cũng được hướng dẫn cụ thể tại Khoản 4 Mục IV Phần B Thông tư 03/2007/TT-BLĐTBXH và Khoản 5 Thông tư 19/2008/TT-BLĐTBXH. Bạn có thể căn cứ vào hướng dẫn này để tính mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội của mình.

Thứ hai, về việc nghỉ hưu trước tuổi.

Theo như thông tin bạn cung cấp thì đến tháng 5/2016 bạn mới đủ tuổi về hưu, nếu bạn nghỉ trước năm 2016 tức là bạn muốn nghỉ hưu trước tuổi.
Điều kiện để được nghỉ hưu trước tuổi được quy định tại Điều 51 Luật bảo hiểm xã hội và hướng dẫn tại Điều 27 Nghị định 152/2006/NĐ-CP, cụ thể:

" Người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với mức lương hưu của người đủ điều kiện quy định tại Điều 26 Nghị định này khi thuộc một trong các trường hợp sau:
1. Nam đủ 50 tuổi trở lên, nữ đủ 45 tuổi trở lên;
2. Có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì không kể tuổi đời."

Như vậy nếu bạn thuộc một trong những trường hợp trên thì bạn có thể nghỉ hưu trước năm 2016. Khi đó, mức lương hưu hàng tháng thay đổi như sau:

"Người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 27 Nghị định này, mức lương hưu hằng tháng được tính theo quy định tại khoản 1 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 26 Nghị định này thì mức lương hưu giảm đi 1%.".

Tức là mức lương hưu hàng tháng tính tương tự như trường hợp nghỉ hưu đủ tuổi và sau đó trừ đi (1% x số năm nghỉ hưu trước tuổi x mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội). 

Trân trọng!
CV: Nguyễn Ngọc - Công ty Luật Minh Gia.