Hợp đồng lao động bằng miệng thì có được hưởng trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng không?

Nội dung đề nghị tư vấn: Thưa xin luật sư cho biết tôi làm việc tại một công ty của Đài Loan và làm gần 5 năm, nhưng không có ký hợp đồng và đóng bất kỳ khoản phí gì về bảo hiểm, vì có công việc riêng nay tôi xin nghỉ, xin luật sư cho biết thì tôi có được hưởng trợ cấp gì không ví dụ tiền thâm niên chẳng hạn và có được nghỉ duyệt đơn bao nhiêu ngày mới nghỉ, theo công ty có đề thì không ký hợp đồng là 7 ngày duyệt thì tôi có được duyệt như thế không, xin cảm ơn luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc không giao kết hợp đồng lao động

Theo quy định tại Điều 13 Bộ luật lao động 2019 về Hợp đồng lao động quy định như sau:

“Điều 13. Hợp đồng lao động

...

2. Trước khi nhận người lao động vào làm việc thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động.”

Ngoài ra, tại Điều 14 Bộ luật lao động 2019 quy định về Hình thức hợp đồng lao động như sau:

“Điều 1. Hình thức hợp đồng lao động

…

2. Hai bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18, điểm a khoản 1 Điều 145 và khoản 1 Điều 162 của Bộ luật này.”

Như vậy, theo quy định trên, hai bên phải tiến hành giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản trước khi người lao động vào làm việc, trừ một số công việc có thời hạn dưới 1 tháng có thể giao kết bằng lời nói. 

Theo thông tin bạn cung cấp, bạn làm việc tại một công ty của Đài Loan, không có ký hợp đồng và không đóng bất kỳ khoản phí gì về bảo hiểm. Căn cứ quy định trên, hành vi này của công ty vi phạm vi phạm pháp luật lao động về mặt hình thức hợp đồng nhưng trên thực tế quan hệ lao động giữa bạn và công ty đã phát sinh, điều này được thể hiện qua quá trình làm việc 5 năm của bạn tại công ty. Khi quan hệ lao động đã phát sinh trên thực tế thì quyền và nghĩa vụ của bạn được áp dụng quy định chung của Bộ luật lao động như người lao động có giao kết hợp đồng bằng văn bản.

Hành vi không giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản của công ty có thể bị xử phạt hành chính từ 4 triệu - 50 triệu đồng theo Khoản 1 Điều 6, Khoản 1 Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc nước ngoài theo hợp đồng lao động.

Thứ hai, về việc chấm dứt hợp đồng lao động

Hai bên có thể thỏa thuận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc bạn có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động bởi lẽ bạn vẫn đang là người lao động của công ty. Mặc dù phía công ty vi phạm pháp luật do không giao kết hợp đồng nhưng bạn vẫn phải đảm bảo về thời hạn báo trước.

Căn cứ tại Điều 35 Bộ luật lao động 2019 về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động, người lao động muốn chấm dứt hợp đồng lao động phải báo trước cho phía người sử dụng lao động trong khoảng thời gian nhất định, cụ thể: ít nhất 45 ngày nếu làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Theo thông tin bạn cung cấp, dù không ký bất kỳ một hợp động lao động nào nhưng bạn đã làm việc được 5 năm tại công ty. Vì vậy, bạn có thể báo trước 45 ngày làm việc vì không thể xác định hợp đồng làm việc của bạn thuộc loại hợp đồng lao động nào theo quy định trên.

Khi chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật, bạn được hưởng trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 46 Bộ luật lao động 2019. Ngoài trợ cấp thôi việc, thì công ty có nghĩa vụ thanh toán các chế độ tiền lương, tiền phép năm theo quy định của pháp luật lao động. 

Tuy nhiên, trường hợp bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái quy định, bạn sẽ không được nhận trợ cấp thôi việc và sẽ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho công ty theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, hiện nay không có quy định về việc duyệt đơn bao nhiêu ngày. Thời gian duyệt đơn tuỳ thuộc vào nội quy, quy chế của công ty.