Hỏi về khởi kiện đòi lại phần đất đã thỏa thuận phân chia

Ông bà tôi có 2 người con một trai và một gái. Ông ba tôi có khai hoang được một miếng đất tổng diện tích 615 m2.( trong tổng diện tích 615m2  = 300m2 đất thổ cư + 315m2 đất vườn trồng cây lâu năm). Ông tôi mất sớm (năm 1979). Năm 1993 được chính quyền địa phương cấp sổ đỏ chứng nhận vào tháng 11 năm 1993 và do hoàn cảnh lúc đó bố tôi đi công tác xa nhà và bà tôi đã cao tuổi. Bác tôi không lấy chồng và ở nhà với bà tôi.Bác gái tôi đã đứng tên sổ đỏ.

Đến năm 2005 bố tôi về và xây nhà trên tổng diên tích 102m2 = 52m2 thổ cư+50m2 đất vườn. Thì xảy ra mâu thuẫn trong gia đình và bố tôi đã đòi chia đôi phần đất của ông bà đề lại và bác gái tôi cũng đã đồng ý miệng.Và sau đó gia đình tôi đã xây tường bao quanh ô đất liền kề (Diện tích là 90m2=50m2 thổ cư + 40m2 đất vườn). Nhưng khi đo bác gái tôi chưa sang tên sổ đỏ cho bố tôi diện tích của 2 đó là 190m2. Thời gian sau đó bác gái tôi đã chuyển nhượng 98m2 thổ cư cho người ngoài trong năm 2007. Và cũng trong năm đó bác tôi có làm chuyện nhượng 100m2 thổ cư + 67m2 đất vườn cho con gái bác. Đó là phần đất của bác gái sau khi đã chia bằng miệng nên gia đình tôi không có đơn từ khiếu lại.

Đến đầu năm 2013 bố tôi mất. Gia đình tôi có sang yêu cầu bác sang tên 2 ô đất cho gia đình tôi(102m2 đã xây nhà + 90m2 đã xây tường bao quanh). Nhưng bác gái tôi chỉ đồng ý sang tên ô đất (102m2) mà nhà tôi đã xây nhà trên đó. Còn phần đất 90m2 bác tôi không sang tên cho nhà tôi. Vậy gia đình tôi có thể viết đơn kiện ra tòa đề đòi lại ô đất (90m2) đó không ?Rất mong nhận được sự tư vấn của các luật sư.Thân ái.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo như thông tin bạn cung cấp, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của mảnh đất nêu trên đã đứng tên bác bạn. Do đó bác bạn  là người được Nhà nước công nhận về quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp đối với mảnh đất đó. Bác bạn có quyền sử dụng cũng như định đoạt toàn bộ mảnh đất đó. Khi mảnh đất đã được đứng tên bác bạn thì đó không còn được coi là tài sản do ông bà bạn để lại nữa và bố bạn cũng không có quyền thừa kế hợp pháp trong trường hợp này. Căn cứ:

Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định Giải thích từ ngữ:

"...

9. Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất ổn định mà không có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thông qua việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu đối với thửa đất xác định.

...

16. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất."

Theo như căn cứ pháp lý trên và dựa vào thực trạng mảnh đất hiện tại, bác bạn có quyền chia hoặc không chia mảnh đất cho gia đình bạn. Nếu như gia đình bạn có đủ căn cứ chứng minh được rằng trong thời gian cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại địa phương, bố bạn vắng nhà, bác bạn chỉ là người được bà bạn ủy quyền đứng tên trên sổ đỏ và có nghĩa vụ quản lý chứ không cho bác quyền định đoạt, sở hữu thì sẽ có căn cứ pháp lý để yêu cầu tòa thụ lý giải quyết vụ việc này. 

Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 quy định Thời hiệu thừa kế

"1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế."

Theo quy định thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với đất đai kể từ thời điểm mờ thừa kế.Căn cứ vào các quy định trên, nếu đủ căn cứ chứng minh việc đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bác bạn có khúc mắc, gia đình bạn hoàn toàn có thể gửi đơn ra tòa yêu cầu bảo về quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nếu GCNQSDĐ được cấp sai cho đối tượng sử dụng đất thì sẽ thực hiện thu hồi GCNQSDĐ đã cấp từ đó gia đình bạn có quyền yêu cầu phân chia di sản của bố để lại bao gồm cả phần được hưởng trong khối di sản của ông bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Hỏi về khởi kiện đòi lại phần đất đã thỏa thuận phân chia. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai trực tuyến để được giải đáp.

Trân trọng!

P. Luật sư tư vấn