Hỏi tư vấn về yêu cầu giải quyết ngõ đi chung?
Năm 1980 gia đình chúng tôi có khai hoang 1 mảnh đất, sau đó được nhà nước cấp bìa đỏ quyền sử dụng đất. Gia đình chúng tôi đã cắt ra một phần đất để làm thành lối đi. Sau đó đến năm 2006 ba tôi đã chia nhỏ mảnh đất này làm 5 phần cho 5 người con. Khi chính quyền làm bìa đỏ thì phần đường đi không thể hiện trong bìa đỏ, nhưng ai cũng hiểu đây là lối đi riêng của gia đình chúng tôi từ năm 1980, như tất cả các lối đi của các hộ còn lại trong xóm đó.
Đến nay, một hộ gia đình nhận chuyển phần đất liền kề với đường đi của gia đình chúng tôi. Mảnh đất này trước đây cũng mở lối đi như gia đình chúng tôi, xong đến nay họ chia nhỏ mảnh đất làm nhiều phần và rào đường đi của họ lại. Mảnh đất phía trong cùng không có đường đi. Gia đình này đã đòi mở cổng sang lối đi của gia đình nhà chúng tôi mà không được sự đồng ý của 5 gia đình chúng tôi với lý do đây là đường đi chung không có trong bìa đỏ của ai. Xin luật sư cho biết, họ có được phép làm như vậy không? Quy định pháp luật thế nào? Chúng tôi không muốn cho họ đi thì có được không? Vì con đường quá nhỏ và dốc lại rất đông người sử dụng, trong khi họ lại không muốn cắt phần đất của mình để đóng góp mở rộng con đường.?
Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia về câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:
Căn cứ vào các dữ liệu bạn đã cung cấp thì lối đi cũ chung của mảnh đất phía trong cùng đã bị một gia đình chia nhỏ và rào chắn lại, bây giờ họ mở cổng chuyển sang lối đi chung của nhà bạn thì liệu có được không? Về vấn đề này căn cứ quy định tại Điều 275 bộ Luật dân sự 2005 quy định quyền về lối đi quy bất động sản liền kề như sau:
" 1. Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thoả thuận khác.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thoả thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định".
Như vậy, căn cứ vào quy định trên đây thì hộ gia đình có mảnh đất phía sau cùng nhất ấy, lối đi chung của họ đã bị vậy bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra thì họ có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng. Vậy, có nghĩa là cả lối đi chung của gia đình bạn họ cũng được quyền yêu cầu dành một lối đi cho ra đến đường công cộng. Gia đình bạn có nghĩa vụ là phải đáp ứng yêu cầu này nhưng gia đình đó phải đền bù cho gia đình bạn một khoản tiền nhất định trừ khi hai bên đã có thỏa thuận khác. Gia đình bạn không được từ chối .
Tuy nhiên bạn nói, lối đi chung đó quá nhỏ và dốc trong khi họ lại không muốn hiến phần đất của mình để mở lối đi chung. Theo như quy định trên thì vị trí, giới hạn, chiều dài, rộng, cao của lối đi do các bên thỏa thuận phải đảm bảo thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên. Nếu gia đình bạn cảm thấy bất tiện và không thể thỏa thuận được với gia đình liền kề đó về việc hiến đất làm lối đi chung xảy ra tranh chấp thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác định lại.
Điều 203 Luật đất đai 2013 quy định về Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai như sau:
“Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:
1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;
2. Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;
b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;
3. Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:
a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
b) Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
4. Người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại khoản 3 Điều này phải ra quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành phải được các bên tranh chấp nghiêm chỉnh chấp hành. Trường hợp các bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành.”
Như vậy, sau khi hòa giải tại UBND xã không thành, bạn có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân huyện để giải quyết.
Cũng phải nói thêm, gia đình mà trước đây có lối đi chung cũ đó nay bị rào chắn lại. Đó là lối đi chung nên không thể rào chắn lại. Nếu gia đình phía bên trong cùng cảm thấy lối đi cũ thuận tiện hơn thì họ có thể nhờ đến cơ quan có thẩm quyền để lấy lại lối đi chung cũ đã mất.
Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia về câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:
Căn cứ vào các dữ liệu bạn đã cung cấp thì lối đi cũ chung của mảnh đất phía trong cùng đã bị một gia đình chia nhỏ và rào chắn lại, bây giờ họ mở cổng chuyển sang lối đi chung của nhà bạn thì liệu có được không? Về vấn đề này căn cứ quy định tại Điều 275 bộ Luật dân sự 2005 quy định quyền về lối đi quy bất động sản liền kề như sau:
" 1. Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thoả thuận khác.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thoả thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định".
Như vậy, căn cứ vào quy định trên đây thì hộ gia đình có mảnh đất phía sau cùng nhất ấy, lối đi chung của họ đã bị vậy bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra thì họ có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng. Vậy, có nghĩa là cả lối đi chung của gia đình bạn họ cũng được quyền yêu cầu dành một lối đi cho ra đến đường công cộng. Gia đình bạn có nghĩa vụ là phải đáp ứng yêu cầu này nhưng gia đình đó phải đền bù cho gia đình bạn một khoản tiền nhất định trừ khi hai bên đã có thỏa thuận khác. Gia đình bạn không được từ chối .
Tuy nhiên bạn nói, lối đi chung đó quá nhỏ và dốc trong khi họ lại không muốn hiến phần đất của mình để mở lối đi chung. Theo như quy định trên thì vị trí, giới hạn, chiều dài, rộng, cao của lối đi do các bên thỏa thuận phải đảm bảo thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên. Nếu gia đình bạn cảm thấy bất tiện và không thể thỏa thuận được với gia đình liền kề đó về việc hiến đất làm lối đi chung xảy ra tranh chấp thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác định lại.
Điều 203 Luật đất đai 2013 quy định về Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai như sau:
“Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:
1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;
2. Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;
b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;
3. Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:
a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
b) Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
4. Người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại khoản 3 Điều này phải ra quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành phải được các bên tranh chấp nghiêm chỉnh chấp hành. Trường hợp các bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành.”
Như vậy, sau khi hòa giải tại UBND xã không thành, bạn có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân huyện để giải quyết.
Cũng phải nói thêm, gia đình mà trước đây có lối đi chung cũ đó nay bị rào chắn lại. Đó là lối đi chung nên không thể rào chắn lại. Nếu gia đình phía bên trong cùng cảm thấy lối đi cũ thuận tiện hơn thì họ có thể nhờ đến cơ quan có thẩm quyền để lấy lại lối đi chung cũ đã mất.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Hỏi tư vấn về yêu cầu giải quyết ngõ đi chung?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.
Trân trọng!
CV - Phan Thị Uyên - Công ty Luật Minh Gia.
Liên hệ để được hỗ trợ nhanh nhất