Hỏi đáp về miễn chấp hành hình phạt tù đối với người tâm thần?

Tuy nhiên đến thời điểm tháng 03/2016, do nhận thấy sức khỏe của em tôi không tốt, gia đình tôi muốn em được miễn chấp hành hình phạt trong thời gian còn lại để về nhà chữa bệnh. Khi gia đình liên hệ với cơ quan y tế tại trại giam, họ xác nhận là thần kinh và sức khỏe của em tôi không có vấn đề gì. Tuy nhiên nhận thấy thần kinh của em tôi không tốt, không ổn định, gia đình tôi vẫn muốn đưa em tôi ra để chữa bệnh. Trường hợp gia đình tôi (người khởi kiện) để nghị miễn chấp hành hình phạt với em tôi thì em tôi liệu có thể được ra tù không? Tôi rất mong nhận được tư vấn từ phía Công ty.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 57 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 về điều kiện được miễn chấp hành hình phạt tù:

"1. Đối với người bị kết án cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn, chưa chấp hành hình phạt mà lập công lớn hoặc mắc bệnh hiểm nghèo và nếu người đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành toàn bộ hình phạt.

2. Người bị kết án được miễn chấp hành hình phạt khi được đặc xá hoặc đại xá.

3. Đối với người bị kết án về tội ít nghiêm trọng đã được hoãn chấp hành hình phạt theo quy định tại Điều 61 của Bộ luật này, nếu trong thời gian được hoãn đã lập công, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát, Toà án có thể quyết định miễn chấp hành hình phạt.

4. Đối với người bị kết án phạt tù về tội ít nghiêm trọng đã được tạm đình chỉ chấp hành hình phạt theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này, nếu trong thời gian được tạm đình chỉ mà đã lập công, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát, Toà án có thể quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại.

5. Người bị phạt cấm cư trú hoặc quản chế, nếu đã chấp hành được một phần hai thời hạn hình phạt và cải tạo tốt, thì theo đề nghị của chính quyền địa phương nơi người đó chấp hành hình phạt, Toà án có thể quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại."

Như vậy, để được miễn chấp hành hình phạt tù thì em trai bạn phải có một trong các điều kiện quy định tại Điều 57 Bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009. Việc gia đình bạn (người khởi kiện) làm đơn xin miễn hình phạt cho em trai bạn là không được Tòa án chấp nhận.

Trong quá trình chấp hành hình phạt tù mà em trai bạn bị bệnh thần kinh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì căn cứ vào quyết định của Hội đồng giám định pháp y, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt (nếu không có lý do chính đáng khác để miễn chấp hành hình phạt). Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời gian chấp hành hình phạt tù. Cụ thể khoản 3 Điều 43, Điều 44 Bộ luật hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định:

"3. Đối với người đang chấp hành hình phạt mà bị bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận của Hội đồng giám định pháp y, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt, nếu không có lý do khác để miễn chấp hành hình phạt."

Điều 44: Thời gian bắt buộc chữa bệnh

"Căn cứ vào kết luận của cơ sở điều trị, nếu người bị bắt buộc chữa bệnh quy định tại Điều 43 của Bộ luật này đã khỏi bệnh, thì tuỳ theo giai đoạn tố tụng, Viện kiểm sát hoặc Tòa án xét và quyết định đình chỉ việc thi hành biện pháp này.
Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù."